1емтихандық билет


Баланың эмоционалдық саласының дамуы мыналарды қамтиды



бет14/22
Дата22.05.2023
өлшемі116,53 Kb.
#96180
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   22
Баланың эмоционалдық саласының дамуы мыналарды қамтиды:
- эмоционалды реакцияны дамыту;
- эмоционалды көріністі дамыту;
- эмпатияны дамыту;
- адам эмоцияларының сан алуандығы туралы түсініктерін қалыптастыру;
- эмоционалды лексика сөздігін қалыптастыру.
Мектеп жасына дейінгі балалардың эмоционалдық дамуының өзіндік ерекшеліктері бар.
Эмоциялық саладағы 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалар: эмпатияның болмауы, оның қалауымен байланысты тән эмоционалдық реакциялар, таңдау және шешім қабылдау қабілетсіздігі, эгоцентризм. Бұл кезде өзіндік сана туады – бала айнадағы өзінің көрінісін таниды, атына жауап береді, тәуелсіз болуға тырысады, жоғарылаған өзін-өзі бағалаудың «Мен» есімдігін қолдана бастайды (мен жақсымын). Сондай-ақ, нәресте әлі де өз әрекеттерінің салдарын болжай алмайды. Бұл жаста бала үшін ересек адамның бағалауы маңызды, бала оған эмоционалды түрде әрекет етеді.
4-5 жас аралығындағы баланың эмоцияларының алуан түрлілігі бар. Осы жастағы балалардың алған жаңа дағдылары мен қызығушылықтары баланың қажеттіліктері мен мотивтерімен бірге әртүрлі эмоцияларының тұтас спектрінің пайда болуына себеп болады. Бұл жастағы бала қазірдің өзінде қуаныш пен қорқынышты ғана емес, сонымен бірге қызғаныш, қайғы, аяушылық, ашуланшақтық, көңілділік, нәзіктік, ұялшақтық, таңданыс, ләззат және т.б. сезіне алады. Сондай-ақ бұл жаста балалар әртүрлі интонациялар мен бет әлпетін пайдалана отырып, сезімдерін білдіре алады. өрнектер.
4-6 жастағы баланың эмоционалдық сферасы келесідей сипатталады: балада «тілек, идея, іс-әрекет, эмоция» тізбегі бойынша эмоциялардың көрінісін қабылдау үшін тыныш эмоционалдық фон бар. Бұл жаста эмоционалды күту дамиды: бала болашақ нәтижені және оның қалай бағаланатынын болжауға тырысады. Белсенділіктің жаңа мотивтері пайда болады, өзінің мінез-құлқын бағалай білу.
Мектеп жасына дейінгі баланың эмоционалдық сферасының дамуының кейбір ерекшеліктерін атап өтейік:
- бала әлі де өз эмоцияларын, тәжірибесін басқара алмайды;
- бала сезімдер мен эмоциялардың көрінуінің әлеуметтік формаларын меңгереді;
- мектепке дейінгі жастағы баланың сезімдері мен эмоциялары ақылға қонымды және еркін болады;
- үлкен мектепке дейінгі жаста балада жоғары сезімдер қалыптаса бастайды (эстетикалық, адамгершілік, интеллектуалдық).
2.Бейне таспада көрсетілген бала іс-әрекетіне қарап,жасын анықтап психологиялық сипаттама беру.
18 ЕМТИХАНДЫҚ БИЛЕТ

  1. Ерік туралы түсінікті ашып көрсет.Адамның ерік сапаларына мінездеме бер. Мектепке дейінгі жастағы балалардың нрік сапаларын қалыптастыру ерекшелігін сипатта.

Ерік– адамның өз мінез-құлқын саналы түрде меңгере алу қабілеті. Адамды әр алуан әрекеттер мен іске бағыттайтын нәрсе – мақсат қою,соған талпыну.Мұны психологияда ниет (мотив, себеп) деп атайды.Адамның іс әрекеті екі түрлі. Оның бірі – еріксіз әрекеттер.Мәселен, жөтелу, көздің ашылып-жұмылуы, шашалу, түшкіру т.б. Мұндай әрекеттерде белгілі мақсат не ниет жоқ. Екінші – ерікті әрекеттер, қозғалыстар. Мысалы, жерге түсіп кеткен затты көтеріп алу. Бұл – мақсатты қозғалыс. Адамның еркі алдына мақсат қоюдан басталады. Мыс: орта мектепті бітірген оқушының алдындағы мақсаты арнаулы оқу орнына түсу. Оның алдына бұл мақсатты қоюына оның мәдени қажеті, білім алуға тырысуы себеп болады.Еріктің физиологиялық негізін дәлелдегендер Иван.Петрович . Павлов пен Иван.Михайлович .Сеченов болды.
Неміс психологы Вильгельм Вундт оның көзқарасы бойынша ерік эмоциялық сезімдердің тек бір түрі ғана болып табылады. Ерік ең күшті сезімдердің, аффекттілердің ерекше варианты. Жағымды сезімдер ерікке негіз болып, оны тудырып отырады. Әрине ерікті эмоцияның бір түрі деп айтуға болмайды. Өйткені, ерік пайда болу үшін оған адамның түрлі жағымды сезімдері түрткі болмайды, керісінше, адамның мүктаждықтары себеп болады.
Баланың ерік әрекетін тәрбиелеу жас кезеңнен басталды. Тілі шығып жүре бастағаннан кейін әр нәрсені өзі орындауға тырысады. Тілі шығып жүре бастағаннан кейін әр нәрсені өзі орындауға тырысады. Мектепке дейінгі кезеңде рольдік, қимылды, спорттық, құрылыс құрастыру ойындары арқылы баланың ерік-сапаларын қалыптастыруға болады. Ұжымдық өмір-ұжымдық еңбек ерік әрекетін дамытуға итермелейтін себепші құрал болып табылады.
2. Психологиялық жағдаятты шешіңіз.
«Қанат (6 жас) өз құрдастарымен қарым-қатынас жасау барысында, олардың сөздерін бөледі,синап-мінейді,бірақ оларды ренжіту ойында жоқ.Нәтижесінде конфлікт туындайды».
Сұрақтар:

  • Қанат тәрізді балаларды қандай нерв рекеті типі не жатқызуға болады?

  • Ересектер Қанатпен әңгімелескенде неге назар аудару керек?

19 ЕМТИХАНДЫҚ БИЛЕТ



  1. Балалар психологиясының теориясының дамуын және құрылымының мәнін ашыңыз. Негізгі түсініктеріне мінездеме беріңіз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет