Емтихан сұРАҚтары «5В060900-«География»
Ареал туралы жалпы түсінік
жүктеу/скачать 5,83 Mb.
|
| Ареал туралы жалпы түсінік
Әрбір биологиялық түр табиғатта қалыпты өмір сүріп, көбейе алатын жағдайда ғана кездеседі. Белгілі бір түр популяциялары немесе тірі организмдердің басқа жүйелі тобы үнемі ұзақ уақыт бойы кездесетін жер бетінің немесе акваторияның бөлігі географиялық ареал деп аталады. Ареалогия ареалдар жөніндегі биогеографияның маңызды салаларының бірі болып табылады. Ареалогияның негізгі міндеті - түрлердің, тірі ағзалардың жүйелік таксондарының географиялық таралу заңдылықтарын талдау. Ареалдар табиғи немесе жасанды болуы мүмкін. Табиғи ареал организмдердің тіршілік ету ортасы- қоршаған ортаға бейімделу, түр түзу процесі нәтижесінде пайда болады. Жасанды ареал - адамдар өз еркімен немесе еріксіз өзгерткен қоршаған ортада организмдердің таралу аймақтары, сондай-ақ енгізілген түрлердің таралуы (басқа елдерден әкелінген), акклиматталған түрлер. Ареалдың құрылымы түрдің аумақта таралуын, оның белгілі ландшафтық және географиялық жағдайлармен шектелуін сипаттайды. Ареалдың барлық аумақтарын бірыңғай толық мекендейтін түрлер табиғатта болмайды. Популяциялар тек тиісті тіршілік ету орталарын дамытады,сондықтан бос және жинақталған жерлер болады, ареал аумағында үш аймақ бөлінеді: оптимум, пессимум және дисперсия (буферлік аймақ). Түрлердің тіршілік ету ортасы үшін ең қолайлы жағдайлар оңтайлы белдеуде, түрлердің көп мөлшерде болатын бөлігі ценоареал деп аталады. Ареалдың динамикасын анықтауға әсіресе өсімдіктер ауқымының біркелкі немесе біркелкі емес таралуы көмектеседі. Түрлердің ареал ішінде орналасуы олардың көптеген биологиялық ерекшеліктерімен байланысты: қарқынды түрде көбейу, таралу, төзімді қауымдастықтар қалыптастыру және бәсекелесті басу қабілетімен. жүктеу/скачать 5,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|