Ерғалиев Қуаныш Советұлы Асанбаева Елдана Бақытқызы газет тақырыпаттарының прагматикалық Қызметі


бизнестің  өрісін кеңейтеді » (ЕҚ. –  17.01.2015), « Бұрынғы  менеджерлер



Pdf көрінісі
бет59/63
Дата25.11.2023
өлшемі1,99 Mb.
#127019
түріМонография
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   63
бизнестің
 өрісін кеңейтеді
» (ЕҚ. – 
17.01.2015), «
Бұрынғы 
менеджерлер
Ұлттық 
банктi
сотқа бердi
» 
(ЖА. – 16.08.2013), «
Депутат 
офис
директорымен кездесті
» (ЕҚ. – 
21.03.2014), «
Гитлер емес, Путлер үшiн болған сот 
процесi
» (ЖА. – 
24.08.2014). Мұндай сөздер күнделікті өмірде жиі ұшырасып, белсенді 
қолданылатындықтан, оны жас мөлшері, әлеуметтік жағдайы мен 
басқа да факторларға қарамастан, қоғамның барлық мүшелері біліп, 
түсінеді. 
XXI ғасыр ғылым мен техниканың заманы болған соң, осыған 
сай тілдік өзгерістер мен жаңалықтар публицистикалық мәтіндерді 
сырт айналып өткен жоқ. Мұнда тіліміздің «сөздік құрамының» күн 
сайын жаңа кірме сөздермен толығып келе жатқанын байқауымызға 
болады: «
Медиафорум
– не сорым...
» (ЖА. – 28.04.2014), 
«
Аккредиттеу
– алға басудың алғышарты
» (ЕҚ. – 12.12.2014), 
«
Мобильді
мемлекеттік қызметтер қарқын алады...
» (ЕҚ. – 
10.10.2014). Осының ішінде ғаламтор мен оған байланысты түсініктер 
үлкен бір топты құрады: «
Facebook 
чаттың
орнын Facebook 
Messenger басады
» (ЕҚ. – 30.07.2014), «
Селфи
-конкурстың жүлдегерлері 
анықталды
» (ЕҚ. – 11.07.2014), «
Онлайн. Оффлайн…
» (ЕҚ. – 
23.07.2014), «
Былғанышқа толы 
блог
!
» (СС. – 28.08.2013), 


124 
«
Англиядағы қазақша 
стайл
» (ЕҚ. – 10.12.2014). 
Тілдегі жаһандану құбылысы оның лексикалық қабатына ғана 
емес, грамматикасына да біршама деңгейде ықпалын тигізді. Айталық, 
өз мақалаларына мейлінше қызықты да бейнелі атау беруді мақсат 
тұтқан журналистер көп жағдайда окказионализм яки тосын қолданыс 
амалын іске асырады. Осындайда авторлар тілімізде жоқ түсінікті 
белгілеп, жаңа бір сөзді «құрастырып», соның барысында ағылшын 
тілінің грамматикасына тән морфологиялық амалдарды біршама жиі 
іске 
асырып 
жатады: 
«
"
Айханымизм

немесе 
ақырзаман 
жақындағанда жалған пайғамбарлар көбейеді
» (АТ. – 09-15.07.2009), 
«
Шибөризм
» (ЖА. – 14.09.2010) (ағылшын тілінде «-ism» қосымшасы 
зат есім тудыруда жиі қолданылатын жұрнақ болып табылады). 
Шетел сөздері тілімізге жаңа тілдік бірліктер ретінде енуімен 
қоса, өзінің астарындағы мағынасының «ойнақылығы» я болмаса «әр 
қырлылығының» арқасында тілшілер тарапынан метафора сынды 
ауыспалы мағынада, тағы бір жаңа қырынан көрініс тауып, мақала 
тақырыпатында жиі қолданылып жатады: «
Құрсақтағы сәбидiң 
"


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет