Ғылым министрлігі ҚазаҚстан респуБликасы
Орташа және жеңіл аутизмдік бұзылымдары бар ерте және мектеп жасына дейінгі балаларға арналған арнайы дамыту бағдарламасы
жүктеу/скачать 356,64 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бірінші кезеңдегі психологиялық-педагогикалық жұмыс
- Психологиялық-педагогикалық жұмыстың екінші сатысы.
Орташа және жеңіл аутизмдік бұзылымдары бар ерте және мектеп жасына дейінгі балаларға арналған арнайы дамыту бағдарламасыОрташа және жеңіл аутизмдік бұзылымдары бар балаларға арналған бағдарлама психологиялық-педагогикалық жұмыстың төрт дәйекті сатысы арқылы іске асырылады, олардың әрқайсысының өз мақсаты мен міндеттері, тәсілдері мен әдістері бар, психолог жұмысының жалпы (түпкі) мақсаты мен нәтижелеріне қол жеткізудегі сабақтастықты сақтай отырып. Бірінші кезеңдегі психологиялық-педагогикалық жұмыс баланың іс-әрекеттеріне қосылу және оны бірлескен қызметке тарту стратегиясын қолдана отырып, бастапқы кезеңде аутизмдік бұзылулары бар балаларға арналған жоғарыда аталған бағдарлама аясында жүзеге асырылады. Психологиялық-педагогикалық жұмыстың екінші сатысы. сатысының мақсаты-баланың стереотиптік әрекеттерін мақсатты ойын әрекеттеріне айналдыру, қарым-қатынас пен өзара әрекеттесу дағдыларын дамыту және қиындату. сатының міндеттері: эмоционалды және ойын өзара әрекеттесу тәсілдерін кеңейту; қарапайым қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру; қарым-қатынастың жаңа құралдарын түсіну мен қолдануды дамыту: ишара, ым-ишара, дыбысқа еліктеу, сөздер; ойын шарттары мен ережелеріне сәйкес мақсатты ойын әрекеттерін қалыптастыру; ішінара құрылымдалған іс-әрекет режимінде баланың мінез-құлқын ұйымдастыру. әдістері: бұл кезеңде О. с. никольскаяның эмоционалды-семантикалық терапиясының әдістері мен тәсілдері, сенсорлық біріктіру, сонымен қатар психологиялық жұмыс тәжірибесінде және мектепке дейінгі білім беру бағдарламаларында қолданылатын қозғалмалы, музыкалық және мо- тор ойындары мен әлеуметтік-коммуникативті ойындар қолданылады [8,22,23,27-30,43-45]. Психологиялық-педагогикалық жұмысты жүргізу бойынша алго- ритм және ұсыныстарБаланың стереотиптерін кеңейту және қиындату, оларға әлеуметтік мағына беру жұмыстары бұрын баламен бірге ойнаған ойындар мен іс- шаралар негізінде жүзеге асырылады. негізгі жаңалық-ойын (іс-қимыл) мақсатының, баланың ұстануы керек ойын шарттары мен ережелерінің пайда болуы. психологтың міндеті-балаға қажетті шарттар мен ережелерді сақтай отырып, мақсатқа жету қызықты болатындай ойын ұсыну. Бала мен ересек адамның арасындағы ойын әрекеті ұзаққа созылады және қарқынды болады. Баланың іс-әрекеті мен ойын сүйемелдейтін қимылдар, сөздер мен қысқа тіркестер белсенді түрде енгізіледі, баланы қимылдар мен сөздерді қолдануға ынталандыратын жағдайлар жасалады. Дәстүрлі балалар ойындарына жақындаған жаңа ойындар біртіндеп енгізілуде: мобильді, музыкалық және мотор және т.б. ойынның қарапайым нұсқасынан күрделіге көшу біртіндеп жүреді, яғни бала оның ережелерін игеріп, оған қызығушылық танытқан сайын. әр ойынға шамамен 6-8 сабақ уақыты. сабақтың құрылымына әр сабақта әрдайым және әрдайым өткізілетін сәлемдесу және қоштасу рәсімі кіреді. алдымен біз баланы оны орындауға тартамыз, оған көмектесеміз және міндетті түрде орындалған әрекеті үшін марапаттаймыз. Бірте-бірте бала рәсімге үйреніп, оны өздігінен орындай- ды. Белгілі бір тәртіпті, ойындардың, сабақтардың дәйектілігін ұйымдастыру және үнемі сақтау қажет. жаңа әрекетті немесе ойынды енгізу белгілі қызмет түрлеріне негізделген. жаңа ойын әрекетін алдымен психолог баланың не күтіп тұрғанын және оның қызықты, қызықты және ол үшін қорқынышты емес екенін түсінуі үшін жүзеге асырады. сабақтардағы баланың бірлескен іс-әрекеті ішінара құрылымдалған болады: сабақтың ба- сталуы мен аяқталуы, ойындардың белгілі бір тәртібі, сақталуы керек ойын шарттары мен ережелері бар. Ол үшін аутизмнің ауыр бұзылымдары бар балаларға арналған бағдарламада баяндалған құрылымдау және визуализа- ция әдістері: көрнекі кесте, суреттер және т.б. пайдаланылуы мүмкін. Ойындар барысында психолог ым-ишара мен сөздерді белсенді қолданады. әр сабақта қолданылатын қимылдар мен сөздердің белгілі бір арсеналын таңдап, оны біртіндеп кеңейту керек. сонымен қатар, бірлескен ойындар барысында баланы ым-ишара мен сөздерді қолдануға ынталанды- ру жұмыстары жүргізілуде. Осы немесе басқа қимылды немесе сөзді қашан және қалай қолдану керектігі туралы алдын-ала ойлану керек. Қимылдарды дәйекті түрде орындау үшін байланыс кестесін (6-қосымша) пайдалануға болады. Дәстүрлі балалар ойындарына жақындаған жаңа ойындар біртіндеп енгізілуде: мобильді, музыкалық және мотор және т.б. ойынның қарапайым нұсқасынан күрделіге көшу біртіндеп жүреді, яғни бала оның ережелерін игеріп, оған қызығушылық танытқан сайын. әр ойынға шамамен 6-8 сабақ уақыты. сабақтың құрылымына әр сабақта әрдайым және үнемі өткізілетін сәлемдесу және қоштасу рәсімі кіреді. алдымен біз баланы оны орындауға тартамыз, оған көмектесеміз және міндетті түрде орындалған әрекеті үшін марапаттаймыз. Бірте-бірте бала рәсімге үйреніп, оны өздігінен орындай- ды. Белгілі бір тәртіпті, ойындардың, сабақтардың дәйектілігін ұйымдастыру және үнемі сақтау қажет. жаңа әрекетті немесе ойынды енгізу белгілі қызмет түрлеріне негізделген. жаңа ойын әрекетін алдымен психолог баланың не күтіп тұрғанын және оның қызықты, тартымды және ол үшін қорқынышты емес екенін түсінуі үшін жүзеге асырады. сабақтардағы баланың бірлескен іс-әрекеті ішінара құрылымдалған болады: сабақтың басталуы мен аяқталуы, ойындардың белгілі бір тәртібі, сақталуы керек ойын шарттары мен ережелері бар. Ол үшін аутизмдік ауыр бұзылымдары бар балаларға арналған бағдарламада баяндалған құрылымдау және көрнекілеу әдістері: көрнекі кесте, суреттер және т.б. пайдаланылуы мүмкін. Ойындар барысында психолог ым-ишара мен сөздерді белсенді қолданады. әр сабақта қолданылатын қимылдар мен сөздердің белгілі бір көлемін таңдап, оны біртіндеп кеңейту керек. сонымен қатар, бірлескен ойындар барысында баланы ым-ишара мен сөздерді қолдануға ынталанды- ру жұмыстары жүргізілуде. Осы немесе басқа қимылды немесе сөзді қашан және қалай қолдану керектігі туралы алдын-ала ойлану керек. Қимылдарды дәйекті түрде орындау үшін байланыс кестесін (6-қосымша) пайдалануға болады. жүктеу/скачать 356,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|