Х а б а р ш ы с ы в е с т н и к семипалатинского государственного

237 
 
По  данным  крупнейших  аналитических  компаний  (AMR  Research,  Forrester  Research), 
благодаря SCM компании получают следующие конкурентные преимущества: 

 
увеличение прибыли от 5% до 15%; 

 
уменьшение стоимости и времени обработки заказа от 20% до 40%; 

 
сокращение времени выхода на рынок от 15% до 30%; 

 
сокращение закупочных издержек от 5% до 15%; 

 
уменьшение складских запасов от 20% до 40%; 

 
сокращение производственных затрат от 5% до 15% [2]. 
Цепочка  поставок  (supply  chain)  представляет  множество  звеньев,  связанных  между  собой 
информационными,  денежными  и  товарными потоками.  Признанные  специалисты  в  области  Supply 
Chain  Management  Дуглас  Ламберт  и  Джеймс  Сток  представляют  управление  цепями  поставок  как 
взаимодействие  трех  элементов:  1)  структура  цепи;  2)  бизнес-процессы,  происходящие  в  цепи;  3) 
компоненты управления цепью [3].  
Аналогичной  точки  зрения  придерживается  Д.А.  Иванов,  предлагающий  рассматривать  в 
качестве  четвертой  составляющей  процесса  управления  разработку  концепции  информационных 
технологий для управления цепями поставок [4]. 
Цепочка  поставок  -  это  глобальная  сеть,  которая  преобразует  исходное  сырье  в  продукты  и 
услуги,  необходимые  конечному  потребителю,  используя  спроектированный  поток  информации, 
материальных  ценностей  и  денежных  средств  [5].  Именно  эти  ключевые  понятия  -  глобальная  сеть, 
потребительский спрос и спроектированный поток - лежат в основе управления цепочками поставок 
(рис. 1). 
 
 
Рис.1- Ключевые составляющие цепочки поставок 
 
Цепочка поставок начинается с приобретения сырья у поставщиков и заканчивается продажей 
готовых  товаров  и  услуг  клиенту.  Одни  звенья  могут  целиком  принадлежать  одной  организации, 
другие  -  компаниям-контрагентам  (клиентам,  поставщикам  и  дистрибьюторам).  Таким  образом,  в 
цепочку поставок обычно входят несколько организаций. 
В  настоящее  время  практически  ни  одна  организация  не  может  самостоятельно 
контролировать  всю  цепочку  поставок,  начиная  от  добычи  исходного  сырья  до  продажи  готового 
изделия  конечному  потребителю.  Этот  сложный  цикл  разбит  на  этапы,  и  множество  организаций 
участвуют в нем в качестве поставщиков и покупателей (торговых партнеров).  
Логистическая  цепочка  по  поставке  скоропортящихся  продуктов  достаточно  сложна. 
Первыми  в  цепочке  идут  производители,  следом  -  перерабатывающие  компании,  затем  различные 
поставщики,  которые  передают  груз  экспедиторам,  а  те,  в  свою  очередь,  дистрибуторам.  Наконец, 
товары поставляются конечному потребителю - ритейлерам, кейтеринговым компаниям, ресторанам 
и  пр.  Между  всеми  этими  звеньями  могут  быть  перевалочные  пункты  -  склады,  временные 
хранилища и т.п. 
Партнеры и контрагенты образуют так называемые  три стороны в логистике фирмы, причём 
компанию,  которая  формирует  логистическую  цепь  поставок,  иногда  называют центральной 
компанией или  «хозяином»  логистического  процесса.  Эти  три  стороны  (для  промышленных  и 
торговых компаний) следующие (рис.2): 

 
поставщики (материальных ресурсов и готовой продукции); 

238 
 

 
потребители готовой продукции; 

 
логистические посредники. 
В  практике  зарубежного  менеджмента  для  обозначения  логистических  посредников  имеется 
специальный термин «Third Party Logistics» (3PL) - «третья сторона в логистике». 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Рис. 2. «Три стороны» в логистике фирмы 
Рис. 2 
Рис. 2 
Основными  логистическими  посредниками  для  фирмы-производителя  товаров  или  торговой 
компании  являются  перевозчики,  экспедиторы,  а  также  грузовые  терминалы,  склады  общего 
пользования и другие юридические или физические лица, осуществляющие ключевые логистические 
функции  или  комплекс  таких  функций.  К  числу  вспомогательных  логистических  посредников 
обычно  относят  страховые  и  охранные  фирмы,  таможенных  брокеров,  банки,  другие  финансовые 
учреждения,  осуществляющие  расчеты  за  логистические  функции/операции,  предприятия 
информационно-компьютерного сервиса и связи и т. д.  
В  последние  годы  компании,  осуществляющие  комплексное  логистическое  обслуживание 
потребителей, 
получили 
название логистических 
операторов или провайдеров 
логистических 
услуг. К  ним  относятся,  прежде  всего,  крупные  международные  экспедиторские  компании  и 
экспресс-доставщики (такие, например, как TNT, DHL, Shenker/BTL, UPS, FedExpress и др.) [6].  
В  1990-2000  гг.  появилась  концепция  «над-рынком-и-под-доставкой»  или  «логистика чет-
вертой стороны».  Провайдер  услуг  4PL  становится  единой  точкой  контакта  для  своего  заказчика, 
который доверяет ему решение всех задач, связанных с координацией, управлением и мониторингом 
всех «третьих сторон» (рис.3) . 
 
 
Рис. 3- Логистика четвертой стороны. 
 
 
ПОСТАВ
ЩИКИ
 
ФИ
РМА
 
ПОТРЕБИ
ТЕЛИ
 
ПОСРЕДНИКИ 
– 3PL 

239 
 
4PL  -  дополнительное  звено,  которое  объединяет  и  дополняет  ресурсы,  возможности  и 
технологии  как  свои  собственные,  так  и  других  организаций,  с  целью  достижения  возможности 
преобразований,  недостижимых  ни  одному  единичному  поставщику  логистических  услуг,  ни  самой 
организации. 
Основной  функцией  провайдера  логистических  услуг  как  четвертого  участника  является 
полноценное  управление  распределенными  ресурсами  участников  дистрибьюции,  то  есть 
организационными  и  технологическими  мощностями,  вплоть  до  управления  цепочкой  поставок  с 
упором на сервис и информационные технологии [7]. 
Наиболее вероятный источник повышения эффективности цепи поставок при использовании 
данного подхода заключается в синхронизации планирования действий всех участников этой цепи. 
Использование  концепции  4PL  дает  предприятиям  четыре  ключевые  ценности:  увеличение 
дохода,  сокращение  эксплуатационных  расходов,  сокращение  оборотного  и  уставного  капитала, 
задействованного  в  деятельности  компании  по  распределению  готовой  продукции.  Традиционные 
подходы  сосредоточены  в  основном  только  на  сокращении  эксплуатационных  расходов  и 
перемещении активов. 
Эта концепция в единичных случаях начинает реализовываться лишь сейчас, с развитием воз-
можностей информационных технологий. 
Современные  условия  развития  экономики  Казахстана  обусловливают  необходимость 
объединения  промышленных,  торговых  предприятий  и  компаний,  обслуживающих  инфраструктуру 
рынка,  в  интегрированные  логистические  системы,  так  как  именно  они  способны  быстро, 
своевременно и с минимальными затратами осуществлять поставки продукции потребителю. 
Концепция  управления  цепями  поставок  устроена  таким  образом,  что  компаниям  для 
получения  значительного  эффекта  необходимо  интегрировать  ключевые  бизнес-процессы,  наладить 
совместное  планирование,  совместную  оценку  спроса  и  т.п. Поэтому  первым  шагом  к  оптимизации 
интегрированного  потока  становится  заключение  устойчивых  хозяйственных  связей  между 
участниками  товародвижения,  когда  появляется  реальная  возможность  разработки  и  применения 
согласованных  технологий  переработки  грузов  через  прозрачность  внутренних  систем  учета 
издержек и информации. Устойчивость такой системы регулируется  «согласованностью» входных и 
выходных  потоков,  через  сквозное  прогнозирование  в  цепи  спроса  на  ресурсы,  готовый  продукт, 
услуги. 
В  процессе  формирования  цепи  поставок  скоропортящихся  продуктов  большое  внимание 
должно  уделяться  выбору  логистических  посредников,  которые  будут  отвечать  за  практическую 
реализацию  движения  товара.  Менеджер,  проектирующий  цепь  поставок,  должен  хорошо 
ориентироваться 
на 
рынке 
логистических 
услуг 
и 
подобрать 
подрядчика, 
полностью 
удовлетворяющего  требованиям  его  компании.  К  наиболее  распространенным  критериям, 
предъявляемым  к  логистическому  провайдеру  при  осуществлении  выбора,  относят:  «стоимость 
оказываемых  логистических    услуг»,  «срок  доставки»,  «качество  выполняемых  логистических 
операций», «надежность поставок». 
Успех и эффективность систем управления цепи поставок в значительной степени зависит от 
качества информационной поддержки. Создание единого информационного пространства (ЕИП), т.е. 
среды  интегрированного  планирования  и  управления  всей  цепи  поставок,  а  также  координации  и 
коммуникации  участников  цепи  поставок,  является  важнейшей  составляющей  управления  риском  в 
цепи поставок.  
В  современных  условиях  существуют  различные  информационные  системы,  применяемые 
для  управления  цепочками  поставок,  например,  системы  для  стратегического  и  тактического 
планирования  (Supply  Chain  Planning  -  SCP),  системы  для  управления  исполнением  в  режиме 
реального времени (Supply Chain Execution - SCE). На этапе оперативного управления риском в цепи 
поставок применяются системы SCEM - Supply Chain Event Management (рис. 4).  

240 
 
 
Рис. 4-  Создание единого информационного пространства для решения задач  мониторинга 
риска и регулирования цепи поставок. 
Системы  SCEM  (Supply  Chain  Event  Management  -  управление  событиями  в  цепи  поставок) 
предназначены  для  выявления  нарушений  и  отклонений  в  выполнении  работ,  таких,  как 
запаздывание  или  поломка  транспортного  средства,  превышение  уровня  страхового  запаса, 
отклонения в производственных процессах и т.д. В случае возникновения отклонения SCEM-система 
идентифицирует  затрагиваемые  участки  цепи  поставок  и  оповещает  их  о  причинах  и  последствиях 
нарушений.  
Основная  функциональность  SCEM-систем  состоит  в  мониторинге  событий,  связанных  с 
риском  (распознавании  и  визуализации  нарушений  и  помех),  в  управлении  оповещением  (Alert 
Management)  и  имитационном  моделировании  альтернативных  вариантов  дальнейшего  выполнения 
процессов[8].  
Для  функционирования  SCEM-систем  необходимо  создание  единого  информационного 
пространства  из  информационных  систем  всех  участников  цепи  поставок,    обеспечивающего 
необходимую степень актуальности и точности данных. 
Следует отметить, что для эффективной поддержки принятия управленческих решений в цепи 
поставок  скоропорта  информационная  система  должна  быть  состыкована  в  бизнес  целями 
организации  и  строится  на  основе  эффективной  архитектуры,  способствующей  ее  внутренней  (в 
рамках организации) и внешней (в рамках цепи поставок) интеграции. 
Учитывая  тот  факт,  что  на  современном  уровне  развития  рынков,  как  глобальных 
экономических 
систем, 
конкурентоспособность 
товаров 
во 
многом 
определяется 
конкурентоспособностью  цепи  поставок,  повышение  конкурентоспособности  участника  цепи  будет 
не  только  перераспределять  в  его  пользу  возможности  управления  цепью  поставок  (влияние),  но  и 
повышать общую конкурентоспособность цепи, обеспечивая ее развитие.  
Из всего вышеизложенного можно  сделать вывод, о том, что компании, которые используют 
концепцию интегрированной логистики, позволяющую объединить усилия топ-менеджмента фирмы, 
ее  структурных  подразделений  и  логистических  партнеров,  добиваются  наилучших  результатов  в 
бизнесе. 
 
Литература
 
 
1 Смирнова В.А. Управление цепями поставок: Учебное пособие. – СПб.: Изд-во СПбГУЭФ, 2009. - 
120 с. 
2  Управление  цепочками  поставок  (SCM)  (2012)  [online].  Исследование  транспортных  процессов  и 
систем. Available  from:  http://librets.3dn.ru/publ/sistemy_scm/upravlenie_cepochkami_postavok_scm/6-1-
0-25 [Accessed  05.05.2013] 
3 Ламберт Д., Сток Дж. Стратегическое управление логистикой. Изд-во: ИНФРА-М, 2005. - 830 с. 
4 Иванов Д.А. Логистика. Стратегическая кооперация. - М.: Вершина, 2006. - 176 с. 

241 
 
5    Турчин  С.  (2001).  Скованные  одной  цепью  [online].  Портал   ITeam  -  Технологии  корпоративного 
управления.  Available    from:    http://www.iteam.ru/publications/logistics/section_80/article_2667/ 
[Accessed  06.05.2013] 
6  Бауэрсокс  Д.Д.,  Клосс  Д.Д.  Логистика:  интегрированная  цепь  поставок  /Перевод  с  англ.  М:  ЗАО 
«Олимп-Бизнес», 2001. -  
7  Сергеев  В.И.,  Сергеев  И.В.  Логистические  системы  мониторинга  цепей  поставок.  Учеб.  пособие 
(Серия «Высшее образование») - М.: ИНФРА-М, 2003. - 172 с.  
8  Некрасов  А.Г.  Основы  менеджмента  безопасности  цепей  поставок:  учеб.  пособие.-  М.:  МАДИ, 
2011. - 130 с. 
 
The  article  discusses  the  concept,  advantages,  key  components  of  the  technology  supply  chain 
management.  Highlights  the  role,  types  and  levels  of  logistics  intermediaries,  and  the  need  to  use  modern 
information systems to meet the challenges of risk monitoring and management of the supply chain. 
Бұл  мақалада  үздіксіз  жеткізуді  басқарудың  негізгі  ұғымы,  негізін  құраушылардың  
жетістіктері  қарастырылады.  Логистикалық  делдалдардың  рөлі,  түрлері  мен  деңгейлері  туралы 
айтылады    және  қазіргі  ақпараттық  жүйенің  мәселелерін  шешу  қажеттілігін  қолдануда 
тәуекелділік мониторингі және  үздіксіз жеткізуді  реттеу қажеттілігі туындайды.   
 
 
 
ӘӨЖ 338.242 (574) 
 
Ж.Б.Рахметулина, Ж.Б.Кинашева 
 
С.Аманжолов  атындағы ШҚМУ, Өскемен қ.   
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ 
 
ДАМУЫНЫҢ БОЛАШАҚТАРЫ
 
 
Зерттеу мақсаты – Қазақстанның инновациялық даму болашақтарын қарастыру. 
Методология  –  Зерттеудің  негізгі  әдістері  ретінде  –  салыстыру,  талдау  мен  синтез 
қолданылды. 
Тақырыптың  өзектілігі  –республиканың  инновациялық  дамуына  байланысты  ұсыныстар 
берілген. 
Қорытынды  –  инноваицялық  экономика  -  жергілікті  жағдайларға  бейімделуге  және  жаңа 
технологияларды  өңдеуге,  шеттен  алуға  негізделген   инновациялық  экономика  ғана  елдің  бәсекеге 
қабілеттілігін  көтере  алады,  демек  елдің  өмір  сүру  деңгейі  де  айтарлықтай  жоғары  деңгейге 
көтеріледі. 
 
Инновациялық  саланың  динамикалық  дамуы  –  инновациялық  экономиканың  негізгі 
қосылғыштарының  бірі.  Мұндай  жоғары  технологиялық  экономика  тиімді  инновациялық  жүйенің 
болуын  және  инновациялық  үрдістерді  қолдау  институттарын  құруды  ұйғарады.  БҰҰ  мәліметтері 
бойынша,  бүгінде  Қазақстан  әлемнің  жоғары  технологиялық  ұлттардың  жиырмалығына  кірмейді. 
Республикада  жаңа  типтегі  экономиканы  қалыптастырудың  негізі  болып  жаңа  технологияларға 
ауқымды  инвестициялар  және  білімді  тұрақты  ұдайы  жаңғырту  үшін  және  оларды  жоғары 
технологиялық  өнімдер  мен  қызметтерде  іске  асуына  жағдайлар  жасау  табылады.  Нарыққа 
қатысушылардың  негізгі  бөліктерінің  табыстарының  жағымды  тенденцияларын  сипаттайтын  елдегі  
қаржылық  сәттілік,  инновация  саласында    нарыққа  қатысушылардың  инвестициялық  белсенділігін 
одан әрі итермелейді. 
Бүгінде  инновациялар  -  қолданылатын  ұқсастықтардың  сапалы артықшылықтарына ие,  жаңа 
немесе  жетілдірілген  өнімдер  немесе  технологиялар  түрінде  іске  асырылған  ғылыми-техникалық 
қызметтің  нәтижесі  ғана  емес,  сондай-ақ  экономикалық  субъектілер  мен  олардың  қоршаған  ортасы 
арасындағы  өзара  байланысты  білдіретін  әлеуметтік  үрдістерді  қоса  есептегенде  анағұрлым  кеңірек 
қарастырылуда.  Осы  көзқарас  негізінде,  инновациялар  -  адами  қызметті  басқару  және 
ұйымдастырудың  жаңа  жетілдірілген  әдістерін  енгізу  үрдістерін  қосатын  экономикалық  жүйенің 
мақсатты  бағдарланған  өзгерісін  көрсетеді.  Әлбетте,  тек  білім  мен  мәдениеттің  жоғары  деңгейде 

242 
 
жинақталуынан,  тауарлар  мен  қызметтерді  өндіруде  жұмысбастылықтың  кәсіби  деңгейін 
жоғарлатуда ғана экономика дамуының инновациялық типіне көшуіміз мүмкін. 
Экономиканың барлық өсімі кезеңінде Қазақстан қолайлы нарық жағдаятын өзінің мүддесіне 
пайдалана  алмады.  Мұнайға,  металға  және  басқа  да  шикізатқа  сұраныстың  тұрақты  және  қарқынды 
өсуін  сипаттайтын  бұл  кезеңде  барлық  күш-жігерді  және  максималды  ақша  ағынын  өндірісті  қайта 
жабдықтауға  және  экономиканы  әртараптандыруға  бағыттау  қажет  болатын.  Нанотехнологияны 
жасауға  қатысты  үкіметтің  бастамасы  тиісті  нәтижелерін  беріп  үлгермеді,    дегенмен  осы  бағыттың 
дамуы болашақта экономика өсімінің шыққан жері болуы қажет. Нанотехнология саласындағы тиімді 
өңдеулер өндіріс мүмкіндіктерінің сапалы жаңа деңгейіне және экономиканы дамудың инновациялық 
жолына  шығаруға  ғана  қабілетті  емес,  соған  қоса  жаңа  жұмыс  орындарын  ашуға,  сұраныс  өсіміне 
және  жалпы  өмір  сүру  сапасын  жақсартуға  мүмкіндік  береді.  Енді  қолайлы  кезеңде  жасай  алмаған 
істерді  жасау  қажет.  Өндірісті  әртараптандыру  және  ішкі  сұранысқа  қайта  бағдарлау  –  міне,  нағыз 
маңызды мәселелер, шешімі отандық экономиканың жаңа бағытына түрткі болады [1].  
Дүниежүзілік  экономиканың  жаһандану  жағдайында  Қазақстан  бірнеше  объективті 
мәселелермен 
қақтығысады, 
оларға 
жататындар: 
шикізаттық 
бағыттылық, 
дүниежүзілік 
экономикамен  болмашы  интеграция,  ел  ішіндегі  салааралық  және  аймақаралық  экономикалық 
интеграцияның әлсіздігі, ішкі нарықта тауарлар мен қызметтерге тұтынушы сұранысының төмендігі, 
өндірістік  және  әлеуметтік  инфрақұрылымның  дамымауы,  кәсіпорынның  жалпы  техникалық  және 
технологиялық  артта  қалуы,  өндіріспен  ғылымның  шынайы  байланысының  болмауы,  ҒЗТКЖ–ға 
шығындардың  аздығы,  экономиканың    жаһандану  үрдістеріне  бейімделу  және  сервисті-
технологиялық экономикаға көшуі міндеттеріне менеджменттің сәйкес келмеуі.  
Тұрақты  дамуды  қамтамасыз  ету  мақсатында  экспорт  өсімі  мен  әртүрлі  бәсекелік  өнімдерді 
өндіру  үшін  жағдайлар  жасау,  экономиканы  әртараптандыру  мен  жаңғырту  негізінде    Қазақстан 
бірнеше 
бағдарлы 
құжаттарды 
қабылдады: 
Қазақстан 
Республикасының 
индустриялық-
инновациялық  дамуының  2003-2015  жылдарға  арналған  стратегиясы,      Қазақстан  Республикасының 
ұлттық  инновациялық  жүйесін  қалыптастыру  және  дамыту  жөніндегі  2005-2015  жылдарға  арналған 
бағдарламасы,  Қазақстан  Республикасының  үдемелі  индустриялық-инновациялық  дамуының  2010-
2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі 
технологиялық даму бағдарламасы және т.б. Жүйелік реформалардың заң шығару базалары құрылды, 
қаржы 
институттары 
қалыстырылды: 
«Қазақстанның 
Даму 
Банкі» 
АҚ, 
«Қазақстанның 
инвестициялық  қоры»  АҚ,  «Ұлттық  инновациялық  қор»  АҚ,  Инжиниринг  және  трансферттік 
технологиялар  орталығы,  Эксперттік  кредиттер  мен  инвестицияларды  сақтандыру  жөніндегі 
мемлекеттік сақтандыру компаниясы және т.б.  
Қабылданған бағдарлы құжаттардың негізгі міндеттеріне жататындар: 
-
 
өңдеуші  өнеркәсіпте  жылдық  орташа  өрлеу  қарқынын  8%-дан  8,4  %-ға  дейін  жеткізу,  еңбек 
өнімділігін  2015  жылға  2000  жылмен  салыстырғанда  кем  дегенде  3  есеге  дейін  көтеру  және  ЖІӨ 
сыйымдылығын 2 есеге дейін азайту; 
-
 
ғылымды  қажетсінетін  және  жоғары  технологиялық  экспортқа  бағдарланған  өндірістерді 
құруда ынталандырушы шараларды қолдану; 
-
 
 жоғары  қосылған  құнды  тауарлар  мен  қызметтер  пайдасына  елдің  экспорттық  потенциалын 
әртараптандыру; 
-
 
халықаралық сапа стандартына көшуді белсендіру; 
-
 
  инновациялық    және  халықаралық  ғылыми-техникалық  үрдістерді  қоса  отырып,  аймақтық 
және халықаралық экономикамен  интеграцияны дамыту[2]. 
Осылайша,  Қазақстанның  мемлекеттік  экономикалық  саясатын  қалыптастырған  2015  жылға 
дейінгі  кезеңдегі  стратегия  дамудың  шикізаттық  бағыттылығынан  қалдықтарды  және  экономика 
салаларын әртараптандыру жолымен елдің тұрақты дамуына қол жеткізуге бағытталған. Мемлекеттік 
индустриалды-инновациялық  саясатының  негізгі  құралы  болып  өңдеуші  өнеркәсіп  пен  қызмет  ету 
салаларында  тауарлардың,  жұмыстардың  және  қызметтердің  бәсекеге  қабілетті  және  экспортқа 
бағдарланған өндірісі табылады.  
 Қазіргі кезде өнеркәсіптік  кәсіпорындардағы инновациялық қызмет жоғары деңгейде тұрған 
жоқ.  ҚР  статистика  Агенттігінің  мәліметтері  бойынша,  Қазақстанда  2008-2011  жылдары 
инновациялы-белсенді  кәсіпорындар  саны  1,6  есеге  көбейген  және  сәйкес  нарыққа  қатысушылар 
санының  5,7  %-ын  құраған.      Салыстыратын  болсақ,  АҚШ-та  инновациялы-белсенді  кәсіпорындар 
үлесі 50%-ды құраса, Түркияда - 33%, Венгрияда - 47%, Эстонияда - 36% және Ресейде - 9,1%.  WEF 
(WorldEconomicForum)  бағалауы  бойынша,  Қазақстан  жаңа  технологияларды  қабылдау  дайындық 

243 
 
деңгейі  бойынша    дүниежүзінде  66  орында,  инновациялардың  даму  деңгейі  бойынша  –  70; 
инновациялық потенциалының жалпы рейтингі 10%-ға төмендеді.    
Қазақстан  Үкіметі  2015  жылға  инновациялық-белсенді  кәсіпорындар  үлесін  10%-ға  көбейту 
міндетін  алға  қойды.  Өнеркәсіптік  кәсіпорындардағы  инновациялық  өнімдер  арасында  ең  көп  үлес 
салмағын  қайта  енгізілген  немесе  маңызды  технологиялық  өзгерістерге  қайта  ұшыраған  өнімдер  - 
80%,  жаңартуға  ұшыраған  өнімдер  –  14,6%  және  басқа  да  инновациялық  өнімдер  –  5,4%  алады. 
Аяқталған  инновациялары  бар  кәсіпорындардың  инновациялық  қызметінің  негізгі  түрлеріне 
жататындар:  жаңа  технологияны,  құрылғыларды,  материалдарды  енгізу  -    55,2%,  ғылыми-зерттеу 
жұмыстары 
- 
13,3%, 
жобалық-конструкторлық 
жұмыстар 
- 
5,8%, 
ғылыми-техникалық 
бағдарламаларға қатысу - 4,1%. 
Қазіргі    уақытта  индустриалды  -  инновациялық  бағдарламалар  шегінде    57  млрд.доллардан 
астам  сомағабарлығы  469  инвестициялық  жоба  жүзеге  асырылған.  Бүгінгі  күнде  Қазақстанның 
барлық  аймақтарында  инновацияны  дамыту  мен  қолдау  құралдары  белсенді  жұмыс  істеуде.  Егер 
2010  жылы  қолдаудық  барлық  құралдары  бойынша  барлық  аймақтардан  637  өтініш  түссе  және 
олардың 133 жобасына қолдау жасалған, ал 2011 жылы 1231 өтініш жиналып, олардың 500 жобасына 
шынайы қолдау көрсетілген. 
Жалпы  Қазақстандағы  инновациялық  дамудың  белсенділігі  төмен  және  нашар  дамыған. 
Талдаудан  көріп  тұрғанымыздай,  2003-2010  жылдары  технологиялық  парктерде  технологияны 
коммерциализациялау  үрдістерін  қаржылық  қамтамасыз  етудің  және  тәжірибелік-өнеркәсіптік 
базаның  жоқтығы  себебінен  технологиялық  парктердің  қызметтік  мүмкіндіктері  технологиялық 
бизнес-инкубатор қызметіне және бизнес-центрге дейін тарылтылған. Дүниежүзілік нарықтағы қатаң 
бәсекелестік  орта,  салалық  менеджменттің  әлсіз  деңгейі,  сондай-ақ  коммерциализацияның  шектеулі 
уақытша  шегі  мен  тең  емес  шамалар  және  өткізу  талаптары  елдің  венчурлық  қоры  әлі  де 
инновациялық технологияны инвестициялай алмайтынына әкелді.  
Соған  қоса,  қаржылық  қаражатты,  кадрлық  және  ғылыми  –  техникалық  потенциалды 
ғылымның  басымдық  бағыттарына  шоғырландыру  мақсатында,  және  бірінші  кезекте  –  ел 
экономикасының  нақты  секторының  тиімді  дамуындағы  қажеттілікті  қамтамасыз  етуге,  әсіресе 
қазірдің  өзінде  Қазақстан  бәсекеге  қабілетті  нәтижелер  берген  салаларында  ғылымды  басқару 
жүйесін  болашақта  жетілдіру  қажет.  Бұл  жерде,  ҒЗТКЖ–ға  қаржылық  инвестициялар  ағыны 
инвестицияларды  тиімді  пайдаланатын,  адами  ресурстар  қарқынымен  үйлесімде  болу  қажет  екенін 
атап өту керек.  
Қазақстан үшін  инновациялық экономика  –  ол  шешім  қабылдаудың  барлық  деңгейінде  жаңа 
технологияларды  жасау,  енгізу  және  коммерциализациялау  есебінен  экономикалық  өсім  жолында 
жүйелік  шектеулерге  әсер  ету  әдісі.  Қазіргі  кезде  тек  шеттен  алуға,  жергілікті  жағдайларға 
бейімделуге  және  жаңа  технологияларды  өңдеуге  негізделген    инновациялық  экономика  ғана  елдің 
бәсекеге қабілеттілігін көтере алады, демек елдің өмір сүру деңгейі де айтарлықтай жоғары деңгейге 
көтеріледі.  

жүктеу/скачать 22,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: