Ішек инфекцияларының бактериялық қоздырғыштары: Salmonella spp. (сальмонеллез), ішек таяқшалары(соның ішінде зәр шығару жолдарының инфекциялары),Shigella spp.;саңырауқұлақтық инфекциялар
Диагностиканың негізгі әдісі-бактериологиялық зерттеу
жүктеу/скачать 2,9 Mb.
|
Патан
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Сальмонеллалар
- Саңырауқұлақ инфекцияларының қоздырғыштары (Candida albicans).
| Диагностиканың негізгі әдісі-бактериологиялық зерттеу.
Анықталауы қажет факторлар: 1) Бөлінген E. coli дақылының патогендік серотопқа жатуы (агглютинация және преципитация реакциялары); 2) Токсинінің болуы. Егер оқшауланған құрылым ETEC серогруппасына жататын болса, токсиннің болуы иммуноферменттік талдау (ИФА) арқылы анықталынады. 3. Егер алынған құрылым EIEC серотобына жататын болса, сыртқы мембрана ақуыздарының болуын анықтау қажет. 4) EPEC тобының арнайы ақуыз затын анықтау қажет. 5) EHEC тобы үшін SLT-дің болуын анықтау қажет. Аталған жағдайда арнайы алдын-алу жолы жоқ. Емдеу жолы- антибиотиктік. 2. Шигелла- Shigella тұқымдасына жататын, дизентерияның қоздырғыштары. Шигеллалардың морфологиясы энтеробактериялардың өзге өкілдеріне ұқсас болып келеді. Олар қозғалмайды және капсула түзбейді. Қарапайым қоректік ортада жақсы өседі. Эндо ортасында түссіз колониялар түзеді. Шигеллалардың биохимиялық (маннит пен лактозаны ашыту қабілеті) және антигендік қасиеттері бойынша ерекшеленетін төрт түрі кездеседі: 1) Sh. disenteriae- лактоза мен маннитті ашытпайды. Түр ішіндегі антигендік қасиеттері бойынша 12 сероварға бөлінеді. Олардың ішіндегі ең патогендісі- Григорьев– Шиг шигелласы. 2) Sh. flexneri- тек маннитті ашыта алады. Антигендік қасиеттері бойынша өз ішінде тағы субсероварларға бөлінетін, 6 үлкен сероварға бөлінеді. 3) Sh. boydii- тек маннитті ашытады. Антигендік құрылымы бойынша 18 сероварға бөлінеді. 4) Sh. sonnei- тек лактозаны ашытады және антигендік тұрғыдан алғанда, түр біртекті болып келеді. Түр ішінде ферментовар, фаговарлар, колециноварлар деп бөлінеді. Шигеллалар асқазан мен аш ішек арқылы тоқ ішекке түседі. Олар колоноциттердің мембраналық рецепторларына бекініп, сыртқы мембрана ақуызының көмегімен ішке енеді. Жасуша өлімі перифокальды қабынумен қоршалған эрозиялар мен жаралардың пайда болуына әкеледі. Патогендік факторлары: 1) Сыртқы мембрана ақуыздары (инвазия және жасушаішілік көбею қабілетін қамтамасыз етеді); 2)байланыс гемолизині (жасуша вакуольінің мембранасының лизисіне ықпал етеді); 3) экзотоксин (энтеротропты, цитотоксикалық және нейротоксикалық әсері бар); 4) эндотоксин (ағзаға жалпы уытты әсер көрсетеді және ағзаға түскен шигеллаларды макроорганизмнің қорғаныс күштерінің әсерінен қорғайды). Дизентерияның үш клиникалық түрін ажыратады. Олар бір-бірінен қоздырғыштары, эпидемиологиясы және ішінара клиникасы бойынша ерекшеленеді: 1) Григорьев- Шиг дизентериясы. Қоздырғышы-Sh. disenteriae, серовары-Григорьев-Шиг шигелласы. Берілу жолдары – алиментарлы, байланыс-тұрмыстық. Клиниканың ерекшеліктері: ауыр формада өтеді, қанды зәрдің түзілуі, ОЖЖ зақымдану белгілері және бактеремия жүруі ықтимал. 2) Флекснер дизентериясы. Қоздырғыштары: Sh. flexneri және Sh. boydii. Берілу жолы - су арқылы. Клиникалық ерекшеліктері: ауырлық деңгейі әртүрлі дизентерия ретінде өтеді. 3) дизентерия Sonnei. Тағамдық жолмен беріледі. Клиникалық ерекшеліктері: тағамдық токсикоинфекциясының белгілері болуы мүмкін, құсу. Диагностикасы: 1) бактериологиялық зерттеу; 2) иммуноиндикация (ИФА); 3) серодиагностика (ретроспективті мағынасы бар). Арнайы профилактика: дизентериялық бактериофаг (инфекция ошақтарында қолданылады). Этиотропты терапия: аурудың орташа және ауыр дәрежесінде патогеннің сезімталдығын ескере отырып, антибиотиктер (ішекпен шығарылатындар) тағайындалады. 3. СальмонеллаларSalmonella туысы 2500 серовардан тұрады. Тұқымдастықтың басқа өкілдерімен морфологиясы ұқсас. Бактериялары қозғалғыш, спора мен капсула түзбейді. Қоректік ортада жақсы өсу сипаты бар. Түссіз ірі емес колония түзеді. Биохимиялық қасиеті: 1) көмірсуды қышқыл мен газга ферменттейді. 2) лактозаны ыдыратпайды 3) кейбір аминқышқылдары дезаминденеді және декарбоксилденеді. Биохимиялық айырмашылықтар бойынша тұқым алты топқа бөлінеді. Антигендік құрылым: 1) О-антиген. Оның құрылымы бойынша сальмонеллалар 65 серогруппаға бөлінеді; 2) Н-антиген. Оның құрылымы бойынша серогруппа ішінде сальмонеллалар сероварларға бөлінеді. Адамдарда сальмонеллалар аурудың екі тобын тудыруы мүмкін: 1) антропонозды-іш сүзегі және А және В паратифі; қоздырғыштары: S. typhi, S. paratyphi A, S. Paratyphi B; 2) зооантропонозды-сальмонеллездер; қоздырғыштар: S. typhimurium, S. haifa, S. anatum, S. panama, S. infantis. Іш сүзегі мен А және В паратифі бір топқа біріктірілген – жалпы қоздырғышқа, клиникаға, патогенезге байланысты тифопаратифозды аурулар. Инфекция көзі – науқас (немесе бактерия тасымалдаушы). Ауру бес фазаны қамтиды. 1. Қоздырғышты ағзаға енгізу, оны энтероциттердің мембраналық рецепторларына бекіту және жасушаларға ену кезеңі (аурудың инкубациялық кезеңіне сәйкес келеді). 2. Бастапқы локализация фазасы: сальмонеллалар аш ішектің лимфа аппаратына еніп, оны сенсибилизациялайды, макрофагтарда көбейеді; бұл микроорганизмдердің өлімімен және эндотоксиннің бөлінуімен бірге жүреді, ол қанға еніп, эндотоксинемияны тудырады (продромальды кезеңге сәйкес келеді). 3. Бактериемия фазасы: қоздырғыш лимфа тосқауылын бұзып, қанға еніп, барлық паренхималық органдарға таралады (аурудың басталуы). 4. Екіншілік локализация фазасы: паренхималық органдарда іш қуысы гранулемалары пайда болады (аурудың биіктігі). 5.Экскреторлық-аллергиялық Фаза: қоздырғыштың аш ішектің бастапқы сенсибилизацияланған лимфа аппаратымен қайта жанасуы; шырышты қабатта жаралар пайда болады. Аурудың нәтижесі әртүрлі болуы мүмкін: 1) толық емделу; 2) тасымалдаушыларды қалыптастыру; 3) өлімге әкеледі-летальді Тифопаратифозды аурулардың диагностикасы: 1) бактериемия фазасында – гемокультураға қан (РПГА), егер бөртпе болса-розеолмен қырып алу; 2) реконвалесценция фазасына-нәжісті, зәрді, өтті бактериологиялық зерттеу; 3) тасымалдауды анықтау үшін – серологиялық зерттеу. Этиотропты терапия: патогеннің сезімталдығын ескере отырып антибиотиктер қабылдау. Арнайы профилактика: өлтірілген іш сүзегі вакцинасы. Аурулардың екінші тобы-сальмонеллез-әртүрлі клиникалық көріністермен сипатталады. Инфекция көзі - ауру жануарлар, жұқтырған тамақ. Инфекция жолы алиментарлы. Көбінесе сальмонеллез тағамдық токсикоинфекция ретінде жүреді. Бұл жағдайда сальмонеллалар аш ішектің энтероциттеріне әсер етеді және оның лимфа аппаратында бекітіледі. Лимфа тосқауылының бұзылуымен бактеремия дамиды, қоздырғыш әртүрлі органдарға таралады, сальмонеллездің ішектен тыс түрлері тіркеледі. Саңырауқұлақ инфекцияларының қоздырғыштары (Candida albicans).Патогенді саңырауқұлақтар тудыратын аурулар микоз деп аталады. Қазіргі уақытта саңырауқұлақтардың 10 мыңға жуық түрі белгілі, олардың 150-ге жуығы адамдар мен жануарлар үшін бастапқы патогенді, ал оппортунистік саңырауқұлақтармен бірге түрлердің тізімі 500-ге жуық атауды құрайды. Саңырауқұлақтар ерекше патшалығын құрайды Fungi (Mycota), олар өсімдіктерге де, жануарларға да тән белгілерге ие. Саңырауқұлақтар-бір жасушалы немесе көп жасушалы өсімдік, гетеротрофты фотосинтетикалық емес (хлорофилсіз) эукариоттық микроорганизмдер. Патогендік саңырауқұлақтар қоршаған ортада (өсімдіктерде, киімде, тұрмыстық заттарда, ауада және топырақта) кең таралған. Инфекцияның негізгі көзі ауру жануарлар немесе адамдар. жүктеу/скачать 2,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|