168
1. Холинэргиялық - ацетилхолинді бӛліп шығаратындар;
2. Адренэргиялық – катехоламиндерді – норадреналин мен адреналинді
бӛліп шығаратындар;
3. серотонинэргиялық – серотонинді бӛліп шығаратындар;
4. пептидэргиялық – пептидтер мен амин қышқылдарын бӛліп
шығарады.
2 – сурет. Нейронның қҧрылысы
А – нейрон: 1 – нейронның денесіндегі ядросы; 2 - дендриттер;
3 – аксон; 4 – синапс; 5 – кӛлденең салалы бұлшық еттің талшығы;
Б – синапс,
ұлғайтылған; 6 – жасушаларға импульсті таратқан аксонның ұшы; 7 –
импульсті қабылдаған жасуша; 8 – биологиялық активті заттары бар кӛпіршіктер,
медиаторлар; 9 - митохондрия
Ацетилхолин медиаторын бӛлетін холинэргиялық нейрондар тобына –
постгангиялық
парасимпатикалық
нейрондар
мен
жұлынның
мотонейрондары жатады.
Катехоламиндерді
(норадреналин
мен
адреналинді)
бӛлетін
адренэргиялық нейрондар тобына – симпатикалық
нейрондар мен мидың
кӛптеген нейрондары жатады.
Серотонинді бӛлетін серотонинэргиялық нейрондар тобына – мидың
бағана бӛлігінде орналасқан нейрондар жатады;
169
Пептидтер мен амин қышқылдарын бӛлетін пептидэргиялық нейрондар
тобына – мидың тӛмпешік асты аймағында орналасқан нейрондар жатады.
Синапс бойы арқылы қозу импульсі ӛтеді,
нейронға жеткен импульс
синапс саңылауында медиатордың түзілуін қамтамасыз етеді. Медиатр
постсинапстық мембранаға жетіп, оның потенциалын ӛзгертіп, жүйке
жүйесіндегі қоздыруды күшейтеді немесе тӛмендетеді.
Бұл құбылыс
кӛптеген жағдайлармен тығыз байланысты. Мысалы, натрий, калий және
хлор иондарының концентрациясына тәуелді. Синапстағы импульстің
таралу жылдамдығы жүйке талшығындағыға қарағанда тӛменірек болады.
Химиялық синапстар қоздырушы және бӛгеуші болып бӛлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: