Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология

жүктеу/скачать 6 Mb.

Pdf көрінісі

бет	89/157
Дата	25.11.2023
өлшемі	6 Mb.
	#125829

1 ... 85 86 87 88 89 90 91 92 ... 157

Байланысты:
Цитология және гистология оқу құралы 2017 - лаб. сабақ

Функциялық классификациясы

Жануарлардың кӛп тҥрінде эпителий келесі тҥрлерге бӛлінеді:
1. Жабынды тері эпителийі;

2. Кілегейлі қабықшалар эпителийі;

3. Дененің екінші қуысын астарлап тұратын сероздық қабықшалар

эпителийі (плевралық, перикардиялық және құрсақ қуыстарының);

4. Ішкі мүшелердегі паренхима эпителийі (альвеолалық, бүйрек,

эпителийі, гонодалар мен бездердің эпителийі т. б.).

Бір қабатты эпителийлер

Бір қабатты жалпақ эпителий
адамдарда және сүтқоректілерде ӛкпе
альвеоласының, сероздық қуыстардың және сероздық қабықшалардың
беттерін астарлап тұрады. Сероздық қабықшалар мен қуыстар эпителийі
целомдық деп аталады, себебі дененің екінші қуысы немесе целомды
астарлап тұрады. Олар мезодерманың туындысы болғандықтан,
мезотелий
деп те аталады.

Мезотелий
— жалпақ жасушалардың жұқа қабаты. Жасушаларының
жиегі ирек-ирек болып келеді, екі немесе үш ядролы. Электрондық
микроскоппен зерттеу барысында мезотелий жасушаларының бетінде
микробүрлер болатыны анықталған. Мезотелий шынында эпителийдің
қатарына жатпайды:

Біріншіден -
жасушалары ішкі ортада орналасқандықтан полярлығы
нашар байқалады.

Екіншіден -
мезотелий жасушаларының ӛзара байланыстары жеңіл
үзіледі. Ондай қасиеттер эпителийге тән емес. Мезотелийдің қалпына келуі,
жасушаларының кӛбеюі нәтижесінде іс жүзіне асырылады. Мезотелий басқа

104
ұлпалардан дамымайды және оларға айналмайды, ол жоғары дәрежеде
маманданған ұлпа, жасушалары десмосомалық контактімен байланысқан.
Мезотелийдің ерекше қасиеттерінің бірі, оның жасушалары дене қуысына
түлеп түсетіндігі мен фагоцитоздық қабілетке иелігі. Мезотелий дене қуысы
мен ұлпалар арасында "сероздық — гематолимфалық тосқауыл" түзеуге
қатысады. Ішкі мүшелердің орын ауыстырып козғалуына және бірімен-бірі
қосылып, бітісіп-жабысып қалмауына мезотелий қолайлы жағдай туғызады.
Регенерацияға мезотелийдің физиологиялық қабілеті

жүктеу/скачать 6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 85 86 87 88 89 90 91 92 ... 157