К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы



бет388/607
Дата30.12.2023
өлшемі3,09 Mb.
#145123
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   607
Байланысты:
Морфология-emirsaba.org

Проксимальды бөлімнің жоғарғы ирек бөлігі бүйрек денешігі
қапшығының сыртқы қабатынан басталады. Ол бүйрек денешігі маңыңда 
иректеліп, бүйректің қыртысты аймағы затынан бозғылт аймаққа қарай
төмендеп, түзу бөлікке ауысады. Проксимальды өзекшенің қабырғасын 
бірқабатты текше тəрізді эпителий құрайды. Оның орташа диаметрі 60 мкм.
Эпителиоциттердің 
апикальды
бетінде

плазмолеммадан


түзілген 


микробүрлер жəне олардың астындағы цитоплазмада лизосома тəрізді
көпіршіктер болады. Жасушалардың базальды бөлігінде тігінен тізбектеле 
орналаскдн митохондриялар мен олардың аралықтарындағы плазмолемма
катпарларынан базальды жолақ түзіледі. Эпителиоциттердің апикальды 
бетіндегі микробүрлер мен көпіршіктер эпителий жасушаларының алғашқы
несеп құрамындағы организмге керек заттарды белсенді түрде кері сорып, 
қосымша қорытып жатқандығының, ал жасушалардағы базальды жолақ,
керісінше, эпителиоциттердің зат алмасу процесі нəтижесінде түзілген соңғы 
ыдырау өнімдерін қосымша несеп құрамына шығаратыңдығының белгісі.
Демек, проксимальды өзекшеде алғашқы несептің құрамындағы керекті 
заттар кері организмге сорылып (реабсорбция), керек емес ыдырау өнімдері
қосымша несеп құрамына шығарылады. Реабсорбция арқылы проксимальды 

332
өзекше қабырғасымен алғашқы несептен судың 85% -ы, глюкоза, керекті 


электролиттер, амин қышқылдары, витаминдер кері сорьшады.



Жіңішке бөлімді проксимальды бөлімнің төмендеген түзу бөлігі түзеді.
Оның диаметрі 13-15 мкм, қабырғасын бірқабатты жалпақ эпителий құрайды. 
Бұл бөлімде негізінен су кері сорылады.
Дистальды бөлімнің түзу бөлігінің диаметрі 20 - 50 мкм, қабырғасы
біркабатты текше төрізді эпителий құрайды. Ол жіңішке бөлімнің 
өрлеме жалғасы. Орлеме дистальды түзу өзекше өзінің бүйрек денешігіне
қарай көтеріліп, оның маңында ирек дистальды бөлікке айналып, жинағыш 
түгікшемен жалғасьш кетеді. Дистальды бөлім өзекшелерінде натрий жəне
калий тұздарының электролиттері сорылады.


Нефрон ілгегін төмендеген түзу проксимальды өзекше, жіңішке
бөлімнің төмендеген жəне өрлеме өзекшелері, дистальды бөлімнің 
өрлеме өзекшесі құрайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   607




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет