Парасимпатикалық жүйке жүйесі бойынша бақылау сұрақтары:
І.Парасимпатикалық жүйке жүйесі орталыктарынын орналасу ерекшеліктеріне
тоқталыныз.
2.Парасимпатикалық жүйке жүйесінің қандай орталықтарын білесіз, олар қайда
орналасқан?
З.Ортаңғы ми орталығы, ойың жүйкелендіру аумақтары.
4.Козжасын бөлу орталығы, онын жүйкелендіру аумақтары.
5.Алдыңғы сілекей белу орталығы, оның жүйкелендіру аумақтары.
6.Артқы сілекей белу орталығы, онын жүйкелендіру аумақтары.
7.Іштік орталық, онын жүйкелендіру аумақтары.
8.Құйымшақ орталығы, онын жүйкелендіру аумақтары.
9.Тақырып мəтініндегі қазақша-латынша терминдерді сөздікке кешіріп алып, оларды
жаттаныз.
XlV mapay. СЕЗІМ МҮШЕЛЕРІ
Сезім мүшелері морфологиялық құрылымдылығы жағынан жүйке
жүйесінің құрамына кіреді. Сезім мүшелері талдағыштардың шеткі
қабылдағыш
бөлімдері.
Талдағыштар
(анализаторлар)
—
сыртқы
қабылдағыш бөлімдерден басталып, ми орталықтарында аяқталатан күрделі
жүйке механизмі. Талдағыштар үш бөлімнен тұрады:
1. Рецепторлар (receptores) — тітіркенгіштерді қабылдайтын жүйке
жүйесінің шеткі сезімтал ұштары;
2. Өткізгіш жолдар — түзілген тітіркеністерді рецепторлардан ми
орталықтарына жеткізетін жүйке талшықтары (ми, жұлын жүйкелері,
жұлынның жəне мидың ақ заттары);
3. Ми орталықтары (мидың сезімтал қыртысты жəне қыртысасты
орталықтары).
Рецепторлар организмдегі орналасу орындары мен қабылдайтан
тітіркендіргіш
түрлеріне
байланысты:
ішкірецепторлар
(интерорецепторлар), аралықрецепторлар (проприорецепторлар) жəне
сыртқырецепторлар (экстерорецепторлар) болып үшке бөлінеді.
490
Достарыңызбен бөлісу: |
