Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы



Pdf көрінісі
бет187/236
Дата22.12.2023
өлшемі1,76 Mb.
#143053
1   ...   183   184   185   186   187   188   189   190   ...   236
Байланысты:
Күдеринова Құралай монография Қазақ жазуының тарихы

и әрпінің емлесіне
қатысты 
айтылған. 1956ж.
 
Тіл және әдебиет институты әзірлеген
орфографияның жаңа жобасын талқылауға шақырылған жина-
лыста М.Балақаевтың қосарлы
ый,
ій
таңбаларының орнына
и
әрпін жазуды ұсынған пікіріне С.Аманжолов қарсы шығып,
“Балақаевтың қазақ тіліне шабуыл жасауы” деп санаған.
И
дыбысы
 
ки
 
дегенде бір әріппен,
 
қи
 
дегенде екі әріппен
(
қый
) жазылды. Барлық позицияда да 
и
әрпінің қабылдануына
сол жылдары оқу-педагогика баспасының редакторы болып
қызмет еткен Р.Сыздықованың сөйлеген сөзі үлкен себеп болды
дейді, газет тілшілері. Сөйтіп, біресе
ый
(
қыйын
), біресе
и
(
иық,
ғылми
),
 
енді бірде екі варианты да қатар қолданылып
жүрген
 
(
қағида//қағыйда
) және жіңішке буында
и
-мен, жуан
буында
ый
-мен берілген
и
әрпінің емлесі бір ізге түсіріле
бастайды. Десек те,
йы,
йі-
ге біткен сөздерге көсемшенің
й
жұрнағы қосылғанда,
йый
орнына бір ғана
и
таңбасын жазу:
ұ
йиды,
 
байиды
 

 
ұиды,
 
баиды
,
 
и
-ды қосар таңбасымен қалдыру
сияқты екі жақты пікір-лер болды.
Ы, і 
әріптерінің емлесі жайында мынадай ұсыныс жиі кезде-
седі: сөз басында, екі буынды сөздер аралығында, сөз аяғында
таңбаланғанда, сөз мағынасы бұзылмаса, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   183   184   185   186   187   188   189   190   ...   236




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет