Кеніштің өнімділігі және қызмет ету мерізімі Кеніштің өнімділігін анықтау

Кенорынның қуаты жоғарылаған сайын кеніштің жылдық өнімділігі артады.Кеніштің жылдық өнімділігі келесі факторлар арқылы анықталады: өңдіру жұмыстарының жылдық төмендеуі, кеннің тығыздығы, кеншоғырдың горизонталь бойынша қазу ауданы, кеннің жер қойнауынан шығару коэффициенті, кеннің құнсыздану мөлшері.

Мысалы: 1990 жылдардың басына дейін Қарағанды көмір бассейнінде «Қарағандыкөмір» өндірістік бірлестігінде барлығы 26 көмір шахталары қызмет істеген. Шахталардың жалпы жылдық көмір өнімділігі 48,0—49,0 млн. тоннаға дейін жеткен. Орташа, әр шахтаның жылдық өнімділгі 1,95 млн. тоннаға жеткен.

Кеніштің жылдық өнімділігін келесі теңдік арқылы есептеледі:

A – кеніштің жылдық өнімділігі, т/жыл;

V – өңдіру жұмыстарының жылдық төмендеуі, т/жыл;

– кеннің тығыздығы, т/м³;

S – кеншоғырдың горизонталь бойынша қазу ауданы

- кеннің жер қойнауынан шығару коэффициенті;

Қ – кеннің құнсыздану мөлшері;

Кен тығыздығы тұрғысынан, яғни 1 текше метр жыныс массасының шамасына қарай үш түрге бөлінеді:

В) орта – 2,5-3,5 т/м³;

Г) жеңіл – 2,5 т/м³ - ден кем.

Кеншоғырдың горизонталь бойынша қазу ауданы:

Кен орнын игеру кезінде кеннің бөлігі немесе пайдалы компонент алынбай қалып қоюы мүмкін. Бұл -жер қойнауында алынбай қалған қорлар пайдалы қазба жоғалымы деп аталады.

Жоғалымның екі түрі болады: сандық және сапалық.

Кен шығарудағы қымбат жүйелі әдістерді қолдана отырып, өте бағалы кендерді кен орынынан игеру кезіндегі жоғалымды 2-3% - ға дейін төмендетуге болады (толтырмалармен, қазба кеңістігінің қатайған толтырмаларымен).Көптеген құндылығы орташа кен орындары үшін жоғалым - 10-12% болуы қалыпты болып саналады . Төмен құндылықты кендер үшін - 20% . Ал кейде құндылығы төмен кендер үшін жоғалым 50%-ға дейін жетеді.