Кодекс орындалуымен қҰнды елбасы қР ҚОРҒаныс министрлігінің басшылық ҚҰрамымен кездесті

Бас редактор

Бас редактордың орынбасары

Жауапты хатшы-дизайнер

Нөмiрдiң кезекшi редакторы

Газет  бетiндегi  жарияланымдардың 

пози циясы мен фактiлерi үшiн редакция 

жауап бермейдi.

Жарнама  мен  хабарландырулардың 

маз мұнына жарнама берушi жауап ты. 

Жарнама берушi нiң жiберген қа телiгiне 

байланысты талап-тiлектер хабарлан-

дыру жарияланған күн нен бастап екi ай 

мерзiм iшiнде қа былданады. 

Газеттi  есепке  қою  туралы 

№12292-Г 

куәлiктi 2012 жылғы 20 ақпанда Қа-

зақстан  Респуб лика сының  Мәде ниет 

және ақпарат министрлiгi берген. 

Газеттiң терiмi мен бет қаттау жұ мыс-

тары «Заң» Медиа-корпорация» ЖШС 

компьютерлiк орта лығында жа салды. Ал-

маты облысы, Iле ауданы, Өтеген батыр 

ауылы, Сейфуллин кө шесi, 2«б», «Принт 

плюс» ЖШС баспаханасында басылып 

шығарылды. Тел.: факс. 8 (727) 51-78-27, 

8 (727) 51-78-31

Алматы қаласы 

Тел: 8(727) 292-29-27, 292-40-89

факс: 8 (727) 292-29-92 

E-mail: zanreklama@mail.ru

105-кеңсе

тел: 8 (7172) 34-58-28

Меншiк иесi: 

«ЗАҢ» МЕДИА-КОРПОРА ЦИЯ»  

ЖАУАПКЕРШIЛIГI ШЕКТЕУЛI 

СЕРIКТЕСТIГI

Айша Құрманғали,

8 707 851 91 13; 

Айтақын Бұлғақов,

8 702 239 62 99

Құралай Қуатова

8 701 678 9077

Қалкөз Жүсiп, 

8 701 300 14 74.

Нағымжан Сауяев,

8 778 282 77 82.

Шадияр Мекен бай ұлы,

8 775 733 56 65.

Азамат Қасымов,

8 702 276 93 76

МЕНШIКТI ТIЛШIЛЕР: 

ЖАРНАМА БӨЛІМІ: 

«ÞðÑëóæáà» ÆØÑ

Êөêøåòàó  қ.,  М.Горьêий  êөøåñi,  37, 

107-бөлмå. 

Òåл.: 8 (7162) 25-77-17

Ïàâлоäàр қ., Åñòàй êөøåñi, 40. 

Òåл.: 8 (7182) 32-47-67, 32-49-04

«Àéäè» ÆØÑ

Қàрàғàíäû қ., Æàмбûл êөøåñi, 11. 

Òåл.: 8 (7112) 42-00-71

Қàëèàñқàðîâ Íұðëàí 

Íұðғèñûíұëû ÆÊ

Ïåòроïàâл қ., Ê.Ñүòiøåâ êөøåñi, 58, 

30-бөлмå, 3-қàбàò

Òåл. 8 (7152) 46-02-57, ұÿлû òåл.: 

8 (777) 572-29-91, 8 (701) 315-54-59

Ìèõååâà Îëüãà Ñòàíèñëàâîâíà ÆÊ

Қоñòàíàй қ., Гоголь êөøåñі, 110, ВÏ 

67  (Чåхоâ-Гоголь  êөø.  қиûлûñû), 

8-714-2-50-97-07,  8-7758847211, 

8-7053506918 

«Îçàò-1» ÆØÑ

Àқòөбå қ., Àлòûíñàриí êөøåñi, 31. 

Òåл.: 8 (7132) 40-41-05, 87774348344

жәíå Àқòàó қàлàñû

Øûмêåíò қ., Æåлòоқñàí êөøåñi, 20 б.

Øûмêåíò қ., Èлÿåâ êөøåñi, 47, 

à/ж 144. 

Òåл.: 8 (7252) 53-40-48, 30-12-10

Ë.Òолñòой, 28. 

Òåл.: 8 (7112) 50-88-05

«Ðåêëàìà» ÆØÑ

Îрàл қ., Äоñмұхàмåäоâ êөøåñі, 43/1. 

Òåл.: 8 (7112) 50-47-34

«Ëèð» ÆØÑ 

Қоñòàíàй  қ.,  Áàйòұрñûíоâ  êөøåñi, 

67, 417-ïәòåр. Òåл.: 8 (7162) 54-57-03

«Êîìпàíèÿ Æåòå» ÆØÑ

Òàлäûқорғàí қ., м-оí Молоäåжíûй 

3  үй,  1  ï.  Òåл.:  8(7282)  24-29-66, 

87058147221

ïр. Àль-Фàрàби 119 үй, êàб.407-À

òåл/фàêñ: 8 (7142) 53-63-21.

«Æàñ Îòàу» ÆÊ Қûäûðбàåâà Í.Í. 

Қûзûлорäà  қ.,  Әйòåêå  би  ê-ñі.,  27, 

òåл: 26-45-89, ұÿлû òåл: 8 (777)402-

28-28; 8 (700) 332-24-78.

Қойêåлäі êөøåñі 158 à, ХҚΠàóмàғû

òåл.: 87017268772, 87054422939

ИП Íîâîñåëîâà Ïåòроïàâл қàлàñû, 

Êоíñòиòóциÿ Қàзàқñòàí êөøåñі, 

28 үй, 1-қàбàò òåл: (87152) 46-74-77

«Вåðñàëü  Бèçíåñ»  Àòûрàó  қàлàñû, 

Мàхàмбåò êөøåñі, 107-à, 2-êàб., òåл: 

32-14-29, 30-65-24, 8701 920 45 38

ÆÊ «Ìàðцåфåй», Өñêåмåí қàлàñû, 

60 òåл, 8(7232) 578414, 87772256506

қ.,  Æібåê  жолû  ê.,  55,  Àлмà  ñàó-

äà  орòàлûғû,  4-қàбàò,  426-íүê-

òå.  Òåл:  2714939.  87052083694 

Email:ardawka_94@mail.ru.

ЖАРНАМА 

050012, Алматы қаласы, 

Х.Досмұхамедұлы көшесi 

(бұрынғы Мичурин), 68 «б»-үй.

Қабылдау бөлмесi: 

292-43-43; 292-79-61 (факс); 

Астана қаласы, Абай көшесі, 78, 

105-кеңсе

факс: 8 (7172) 34-58-28

E-mail: zan@zanmedia.kz

«Заң газеті» аптасына 3 рет –  

сейсенбі, сәрсенбі, жұма күндері 

жарық көреді.

Тапсырыс №1   Индекс 65921

Àñòрàхàí àóäàíû ïоøòà бàйлàíûñ òорàбûíûң бàñøûñû, 

оíûң орûíбàñàрû, бàñ бóхгàлòåр жәíå êàññà мåңгåрóøіñі 2013-

2015 жûлäàр àрàлûғûíäà ірі мөлøåрäå қàржû жûмқûрғàí. 

Ñоíûмåí қàòàр, өзäåріíің қûлмûñòûқ әрåêåòіí жàñûрó мàқñà-

òûíäà, àòàлғàí қûзмåòêåрлåр бóхгàлòåрліê құжàòòàрғà жàлғàí 

жàзбàлàр åíгізіï, қûзмåòòiê жàлғàíäûқ жàñàғàí. Ñоíäàй-àқ, 

олàр қàрàжàòòû жûмқûрó êåзіíäå бір-біріíå äåм бåргåí, қûл-

мûñòûң àлäûí àлóғà әрåêåò жàñàмàғàí. Îñûлàйøà Àñòрàхàí 

àóäàíû ïоøòà бàйлàíûñ òорàбûíûң бàñøûñû 7 087 911 òåңгå, 

оíûң орûíбàñàрû 4 335 000 òåңгå, бàñ бóхгàлòåрі 6 918 000 

òåңгå, êàññà мåңгåрóøіñі 2 728 000 òåңгå жûмқûрғàí.

Ñоò  үêімімåí  Àñòрàхàí  àóäàíû  ïоøòà  бàйлàíûñ  òорà-

бûíûң  бàñøûñû  Қàзàқñòàí  Рåñïóблиêàñû  Қûлмûñòûқ 

êоäåêñіíің 189-бàбû 4-бөлігіíің 2-òàрмàқøàñûмåí («Ñåíiï 

òàïñûрûлғàí бөòåí мүлiêòi иåмäåíiï àлó íåмåñå òàлàí-òà-

рàжғà ñàлó»), 369-бàбûíûң 1-бөлігімåí («Қûзмåòòiê жàлғàí-

äûқ жàñàó») жàñàлғàí қûлмûñòàрû үøіí êіíәлі äåï òàíûлûï, 

оғàí  қûлмûñòûқ  жолмåí  òàбûлғàí  мүлêіí  òәрêілåóмåí, 

мåêåмåäå, êәñіïорûí мåí ұйûмäàрäà, мåмлåêåòòіê оргàíäà 

мåмлåêåòòіê қûзмåòïåí àйíàлûñó құқûғûíàí өмір бойûíà 

àйûрà оòûрûï, 7 жûлғà бàñ боñòàíäûғûíàí àйûрó òүріíäå 

жàзà òàғàйûíäàлäû. 

Áàñøûíûң орûíбàñàрû Қàзàқñòàí Рåñïóблиêàñû Қûл-

мûñòûқ êоäåêñіíің 190-бàбû 4-бөлігіíің 2-òàрмàқøàñûмåí 

(«Àлàÿқòûқ») жàñàлғàí қûлмûñòàрû үøіí êіíәлі äåï òàíûлû-

ï,оғàí  қûлмûñòûқ  жолмåí  òàбûлғàí  мүлêіí  òәрêі лåóмåí, 

мåêåмåäå, êәñіïорûí мåí ұйûмäàрäà, мåмлåêåòòіê оргàíäà 

мåмлåêåòòіê қûзмåòïåí àйíàлûñó құқûғûíàí өмір бойûíà 

àйûрà оòûрûï, 5 жûлғà бàñ боñòàíäûғûíàí àйûрó òүріíäå 

жàзà  òàғàйûíäàлäû.  Ñоíûмåí  қàòàр,  «Қàзïоøòà» ÀҚ-íûң 

ïàйäàñûíà мàòåриàлäûқ зàлàл өíäірілäі. 

Ñоò  үêімімåí  Àñòрàхàí  àóäàíû  ïоøòà  бàйлàíûñ  òорà-

бûíûң бàñ бóхгàлòåрі Қàзàқñòàí Рåñïóблиêàñû Қûлмûñòûқ 

êоäåêñіíің 190-бàбû 4-бөлігіíің 2-òàрмàқøàñûмåí («Àлàÿқ-

òûқ»),  28-бàбû  5-бөлігімåí  («Қûлмûñòûқ  құқûқ  бұзó-

øûлûққà ñûбàйлàñ қàòûñóøûлàрäûң òүрлåрi»), 189-бàбû-

íûң 4-бөлігі 2-òàрмàқøàñûмåí («Ñåíiï òàïñûрûлғàí бөòåí 

мүлiêòi иåмäåíiï àлó íåмåñå òàлàí-òàрàжғà ñàлó») жàñàғàí 

қûлмûñòàрû  үøіí  êіíәлі  äåï  òàíûлûï,  оғàí  мåêåмåäå, 

êәñіïорûí мåí ұйûмäàрäà, мåмлåêåòòіê оргàíäà мåмлåêåòòіê 

қûзмåòïåí àйíàлûñó құқûғûíàí өмір бойûíà àйûрà оòûрûï, 

7 жûлғà øàрòòû òүрäå бàñ боñòàíäûғûíàí àйûрó òүріíäå 

жàзà òàғàйûíäàлäû. 

Ñоíûмåí  қàòàр,  êàññà  мåңгåрóøіñі  Қàзàқñòàí  Рåñïó-

блиêàñû Қûлмûñòûқ êоäåêñіíің 189-бàбû 3-бөлігіíің 1-òàр-

мàқøàñûмåí,  189-бàбûíûң,  4-бөлігі,  2-òàрмàқøàñûмåí 

(«Ñåíiï  òàïñûрûлғàí  бөòåí  мүлiêòi  иåмäåíiï  àлó  íåмåñå 

òàлàí-òàрàжғà ñàлó»), 28-бàбûíûң 5-бөлігімåí («Қûлмûñòûқ 

құқûқбұзóøûлûққà  ñûбàйлàñ қàòûñóøûлàрäûң  òүрлåрi») 

қûлмûñ жàñàғàíû үøіí êіíәлі äåï òàíûлûï, оғàí мåêåмåäå, 

êәñіïорûí мåí ұйûмäàрäà, мåмлåêåòòіê оргàíäà мåмлåêåòòіê 

қûзмåòïåí àйíàлûñó құқûғûíàí өмір бойûíà àйûрà оòûрûï, 

7 жûлғà øàрòòû òүрäå бàñ боñòàíäûғûíàí àйûрó òүріíäå 

жàзà òàғàйûíäàлäû. 

Үêімäåр зàңäû êүøіíå åíгåí жоқ. 

Àғûмäàғû жûлäûң 8 àйûíäà «мүлäåм òөзбåó-

øіліê»  қàғиäàòûí  іñêå  àñûрó  бойûíøà  Бàòûñ 

Қàçàқñòàí  îбëûñòûқ  Іøêі  іñòåр  оргàíäàрû 

òàрàïûíàí  43  607  әêімøіліê  құқûқбұзóøûлûқ 

àíûқòàлäû, бұл бûлòûрғû жûлғû оñûғàí ұқñàñ 

êåзåңмåí  ñàлûñòûрғàíäà  5,7  пàйûçғà  àрòûï 

оòûр.  Ñоíûң  іøіíäå  ұñàқ  бұзàқûлûқ  бойûíøà  

3 102  хàòòàмà болñà, ñоíûң іøіíäå қоғàмäûқ 

орûíäàрäû лàñòàғàíû үøіí 1 271 хàòòàмà òол-

òûрûлäû.  Àлêогольäіê  іøімäіêòåрäі  іøó  íåмåñå 

қоғàмäûқ орûíäàрäà мàñ êүйіíäå жүргåí жәíå 

іøімäіê ñàòóмåí àйíàлûñқàí 12 370 àзàмàò, жå-

êåлåгåí қоғàмäûқ орûíäàрäà òåмåêі øåгóгå òûй-

ûм ñàлó òәрòібіí бұзғàíû үøіí – 4 355; қàлàлàр 

мåí åлäі мåêåíäåрäің àóмàқòàрûí êөріêòåíäірó 

åрåжåлåріí бұзó, ñоíäàй-àқ, қàлàлàр мåí åлäімå-

êåíäåр иíфрàқұрûлûмû объåêòілåріí бұзó, жàñûл 

åêïåлåріí  жою  жәíå  бүлäіргåíі  үøіí  –  2  820;  

òûíûøòûқòû бұзғàíû үøіí – 1 114; зàңäû өêіл-

äåрі åріï жүрмåгåí êәмåлåòêå òолмàғàíäàрäûң 

òұрғûí-жàйäàí òûñ жåрлåрäå болғàíû үøіí 1 207 

àòà-àíàғà қàòûñòû әêімøіліê хàòòàмà òолòûрûлäû. 

Æûл  бàñûíàí  бåрі  êәмåлåòêå  òолмàғàíäàрäûң 

òүíгі  óàқûòòà  ойûí-ñàóûқ  мåêåмåлåріíäå  бо-

лóûíà жол бåргåíі бойûíøà 5 құқûқбұзóøûлûқ 

àíûқòàлäû.

Æол-ïàòрóльäіê  ïолициÿ  қûзмåòêåрлåрі 

ӘҚÁÊ-íің  620-бàбû  бойûíøà,  ÿғíи,  àâòоêөліê 

ñàлоíû íàí  қàлäûқ  лàқòûрó  құқûқбұзóøûлûғû 

бойûíøà  жûл  бàñûíàí  бåрі  11  845  әêімøіліê 

хàòòàмà  òолòûрäû.  Ñоíäàй-àқ,  бåлгілåíбåгåí 

жåрлåрäå êоммóíàлäûқ қàлäûқòàрäû лàқòûрûï, 

қоғàмäûқ  орûíäàрäû  лàñòàғàíû  үøіí  1  271 

құқûқ  бұзóøû  әêімøіліê  жàóàïêåрøіліêêå  òàр-

òûлäû. Àòàлғàí құқûқ бұзóøûлûқòàр әñірåñå қà-

лàмûзäàғû àäàмäàр êөï äåмàлàòûí орûíäàрäà 

êөïòåï орûí àлàäû.  Àòàлғàí òәрòіïñізäіêòåр жà-

ñàғàíû үøіí ұñòàлғàí àзàмàòòàрғà ñоò òàрàïûíàí 

àйûïïұл ñàлó íåмåñ 15 òәóліêêå äåйіí әêімøіліê 

қàмàóғà àлó øàрàñû қолäàíûлàòûí болàäû. 

Îñûғàí ñәйêåñ іøêі іñòåр оргàíäàрûíûң қûз-

мåòêåрлåрі қàлà òұрғûíäàрûíûң құқûқòûқ мәäå-

íиåòіí àрòòûрó мàқñàòûíäà àлäûí àлó øàрàлàрûí 

жүргізóäå. Àòàï àйòàр болñàқ, óчàñêåліê ïолициÿ 

иíñïåêòорлàрû өзäåріíің әêімøіліê óчàñêåлåріí-

äå жүріï-òұрó қàғиäàòòàрûí  ñàқòàó жәíå орûí 

àлғàí жàғäàйäà қàíäàй øàрàлàр қолäàíûлàòûíû 

òóрàлû òүñіíäірó жұмûñòàрûí жүргізåäі. Îñûғàí 

ұқñàñ  øàрàлàр  жоғàрû  оқó  орûíäàрûíäà  äà 

үíåмі ұйûмäàñòûрûлûï оòûрàäû. «Мүлäåм òөз-

бåóøіліê» қàғиäàòûí жүзåгå àñûрó мàқñàòûíäà 

ïолициÿ қûзмåòêåрлåрі облûñ жәíå қàлà òұрғûí-

äàрûíà орûí àлғàí òүрлі құқûқбұзóøûлûқòàрғà, 

ñоíûң іøіíäå қоғàмäûқ жåрлåрäå øûлûм øåгó, 

іøімäіêêå ñàлûíó, êөøåäå қоқûñ лàқòûрó ñåêілäі 

ұñàқ  құқûқбұзóøûлûқòàрғà  бåйжàй  қàрàмàй, 

åñêåрòó жàñàï, àòàлғàí құқûқбұзóøûлûқòàрäûң 

жàñàлûï  жàòқàíûí  êөрå  òұрà  àйíàлûï  өòïåй, 

өз àзàмàòòûқ ïàрûзû рåòіíäå, оíûң жолûí êåñó 

мàқñàòûíäà ïолициÿ қûзмåòêåрлåріíå хàбàрлà-

óû қàжåò, қàжåò болғàí жàғäàйäà олàрäûң жо-

лûí êåñó үøіí êóәгåр болûï, êөргåí êөріíіñòåріí 

жàñûрмàóû êåрåê. 

Åгåр бàрøàмûз êөøåäåгі құқûқбұзóøû лûқ-

òàрғà íåмқұрàйлû қàрàмàй, бірлåñêåí жàғäàйäà 

ғàíà қоғàмäà òәрòіï ïåí мәäåíиåòòі ñàқòàï қà-

лóғà болàäû. 

Áұрûí бірíåøå рåò хàбàрлàíғàíäàй,  Àлмàòû  ïолициÿ-

ñû ұñàқ құқûқ бұзóøûлûқòûң àлäûí àлó, ñоíäàй-àқ оíû 

àíûқòàï, жоюғà бàғûòòàлғàí жұмûñòàр жүргізóäå.

«Àòàлмûø бàғûòқà åрåêøå êөңіл бөліíåòіí ñåбåбі – қоқûñ 

лàқòûрó,  жол  қозғàлûñû  åрåжåлåріí  бұзó  жәíå  бàñқà  äà 

òәрòіïñізäіêòåр  ñиÿқòû ұñàқ құ қûқбұзóøûлûқòûң жàóàï қà 

òàрòûлмàóû àзàмàòòàрäûң оäàí äà қàòåрлі әрåêåòòåр мåí 

қûлмûñ жàñàлóûíà әêåліï ñо ғàäû. Үñòімізäåгі жûлû ІІÄ-íің 

қûзмåòòåрі мåí бөлімøåлåрі ұñàқ құқûқбұзóøûлûғû үøіí 

300 мûң àäàмäû әêімøіліê жàóàïêåрøіліêêå òàрòòû, олàрäûң 

62 мûңíàí àñòàмû «Нөлäіê òөзбåóøіліê» ïриíциïі бойûíøà 

òәрòіï бұзғàíäàр», – äåï хàбàрлàäû Àлмàòû қàлàñûíûң ІІÄ 

Æåргіліêòі ïолициÿ қûзмåòі бàñòûғûíûң орûíбàñàрû, ïоли-

циÿ ïолêоâíигі Æ.Àлмàøоâ.

Ñоíäàй-àқ, ïолициÿäà ұñàқ құқûқбұзóøûлûқòûң àлäûí 

àлó äà  қàлàäàғû  òәрòіï  бұзóøû лûқ қà  бåйжàй  қàрàмàйòûí 

àзàмàòòûқ қоғàмғà êөңіл бөліíåäі. Әäåòòå бåлñåíäілåр өз-

äåріíå бåлгілі äåрåêòåр òóрàлû ÁÀҚ жәíå әлåóмåòòіê жåлілåр 

àрқûлû хàбàрлàйäû. Ñоғàí бàйлàíûñ òû òәрòіï ñàқøûлàрû 

àòàлмûø рåñóрñòàрäûң бàрлûқ жåрäå моíиòориíгіí өòêізåäі. 

«Áұл  жåрäåгі  әңгімå  ÆҚÅ-íің  өрåñêåл  бұзûлóû,  оíûң 

іøіíäå òой êорòåжäåріíің жәíå òүíгі жàрûñ әóåñқойлàрûíûң 

әрåêåòòåрі, ñоíäàй-àқ òүêірó, қоқûñ òàñòàó, êөліêòі òроòóàрғà 

íåмåñå  жàñûл  өñêіíäåргå  қою,  òûíûøòûқòû  бұзó  ñиÿқòû 

ұñàқ құқûқбұзóøûлûқòàр òóрàлû òåê үñòімізäåгі жûлû ғàíà 

«Әêімгå ñұрàқ» àйäàрûíäà, ñоíäàй-àқ ІІÄ бàñòûғûíûң бло-

гûíà àзàмàòòàрäàí 1 мûң 543 хàбàрлàмà òүñòі. Æүргізілгåí 

жұмûñòàрмåí қàòàр ïолицåйлåр ÁÀҚ, әлåóмåòòіê жåлілåр, 

ñûрòқû жàрíàмàлàрäà òәрòіï бұзóøûлàрäûң àòû-жөíі êөр-

ñåòілóі àрқûлû àзàмàòòàрғà òіêåлåй әñåр åòóгå мүääåлі. Òàқû-

рûïòûқ билборäòàрäû ïàйäàлàíó äà жоñïàрäà бàр»,- äåï өз 

ñөзіí òұжûрûмäàäû ïолêоâíиê Àлмàøоâ.   

Гүëíàð ÆАÌАÍҚҰËÎВА, 

Аëìàòû қàëàñû ІІД-íің бàñпàñөç қûçìåòі

Æóûқòà  Áàòûñ  Қàзàқñòàí 

облûñòûқ  ïроêóрàòóрàñû  об-

лûñ әêімäігімåí бірлåñå мåмлå-

êåòòіê оргàíäàрäûң бàñøûлàрû 

мåí  жóрíàлиñòåр  қàóûмäàñ-

òûғû  өêілäåріíің  қàòûñóû мåí 

«Құқûқòûқ  жóрíàлиñòиêà» 

òàқûрûбûíäà  облûñòûқ  фо-

рóм  ұйûмäàñòûрäû.  Форóмғà 

Áàòûñ  Қàзàқñòàí  облûñûíûң 

әêімі  Àлòàй  Êөлгіíоâ,  Áàòûñ 

Қàзàқñòàí  облûñûíûң  ïроêó-

рорû  Ñàïàрбåê  Нұрïåйіñоâ, 

облûñ  ïроêóрàòóрàñû  біріí-

øі  бàñқàрмàñûíûң  бàñøûñû 

Æ.Àхмåòбåê, Áàòûñ  Қàзàқñòàí 

облûñû әêіміíің бàñïàñөз хàò-

øûñû  Æ.Æұмàäілоâ,  ÁҚΠ ІІÄ 

бàñòûғûíûң орûíбàñàрû Áåріê 

Уòåóлиí мåí өзгå äå облûñòûқ 

бàñқàрмàлàр  мåí  äåïàрòà-

мåíòòåрäің бàñøûлàрû, жóрíà-

лиñòåр қàóûмû қàòûñòû. 

Форóмäà облûñ ïроêóрорû 

Ñ.Нұрïåйіñоâ  àлғàø  ñөз  ñөй-

лåï,  құқûқòûқ  жóрíàлиñòиêà 

òàқûрûбû  бойûíøà  бàрøàíû 

бåлгілі  ұñòàíûмғà  êåлóгå  øà-

қûрäû. Îблûñ әêімі Àлòàй Êөл-

гіíоâ êөлåмäі іñ-øàрàíû өòêізó-

гå  бàñòàмà  êөòåргåí,  ñàïàлû 

ұйûмäàñòûрғàí,  ûíòà  білäір-

гåí облûñòûқ ïроêóрàòóрàíûң 

бàñøûлûқ  құрàмûíà  àлғûñûí 

àйòòû.  Ñоíûмåí  қàòàр,  Åлбà-

ñûíûң  «100  íàқòû  қàäàм»  – 

Ұлò  жоñïàрûíàí  òóûíäàйòûí 

òàï ñûрмàлàрäû  àòàï,  ÁÀҚ-қà 

ñàïàлû àқ ïàрàò жåòêізó жолûí-

äàғû  орòàқ  жұмûñқà  ñәòòіліê 

òілåäі. ÁÀҚ өêілäåріíå íàқòû әрі 

äәл àқïàрàò бåрóäå, êәñібиліê 

ïåí  жàí-жàқòû  ізäåíіñòåрäің 

қàжåòòігіí  àòàï  өòòі.  Үлêåí 

мàңûзғà иå форóмғà бàрøàíû 

бåлñåíäі қàòûñóғà øàқûрäû. 

Áұäàí  әрі  облûñ  ïроêóрà-

òóрàñû біріíøі бàñқàрмàñûíûң 

бàñøûñû Æ.Àхмåòбåê «Мåмлå-

êåòòіê  оргàíäàр  мåí  ÁÀҚ-òûң 

өзàрà бàйлàíûñûíûң құқûқòûқ 

íåгізäåрі»  òàқûрûбûíäà  ñөз 

ñөйлåï, қàзіргі қоғàмäà àзàмàò-

òàрäûң бұрûíäàғûäàй хàò жàз-

бàй  òåлåфоíмåí  хàбàрлàñûï, 

әлåóмåòòіê  жåлілåр  àрқûлû 

бàйлàíûñқà øûғàòûíûí àйòòû. 

Îблûñ әêіміíің бàñïàñөз хàòøû-

ñû Æ.Æұмàäілоâ «Мåмлåêåòòіê 

оргàíäàр мåí бұ қàрàлûқ àқïà-

рàò құрàлäàрû өêілäåріíің өзà-

рà бàйлàíûñû, жàңà мåäиàíûң 

рөлі» òàқûрûбûíäà øàғûí бà-

ÿíäàмà оқûäû. Әрбір бàÿíäàмà 

òûңäàлғàí ñоң äөңгåлåê үñòåл 

бàñûíà жиíàлғàí жóрíàлиñòåр 

òàрàïûíàí  ñұрàқòàр  қойûл-

äû.  «Áұқàрàлûқ  àқïàрàò  êөз-

äåрімåí өзàрà òиімäі бàйлàíûñ 

орíàòó жолäàрû» òàқûрûбûíäà 

ñөз åòêåí ÁҚΠІІÄ бàñòûғûíûң 

орûíбàñàрû, ïолициÿ ïолêоâ-

íигі  Áåріê  Уòåóлиí  бүгіíгі  об-

лûñòûқ  форóм  òàқûрûбûíûң 

өòå  êүрäåлі,  мàңûзäûлûғûíà 

òоқòàлäû.  Іøêі  іñòåр  оргàíû 

бàрлûқ  бұқàрàлûқ  àқïàрàò 

құрàлäàрûмåí òû ғûз бàйлàíû-

ñòà жұмûñ жàñàï êåлåäі. Æûл 

Сот іс қарады

ÀËÀЯҚÒÀР 

ҚÎËҒÀ ÒҮÑÒІ

Бірлік

ÒÀЗÀËЫҒЫНÀ МӘН 

ÁÅРÅЙІÊ!

Тәртіп

Форум

ÆÎËҒÀ ҚÎЙЫËҒÀН

бàñûíàí бåрі ÁҚΠІІÄ-іíå жåêå 

жәíå зàңäû òұлғàлàрäàí 1140 

àрûз-øàғûм  òүñіï,  қàбûл-

äàíғàí.  Áұқàрàлûқ  àқïàрàò 

құрàлäàрûíàí 63 өòіíіø қàбûл-

äàíûï,  бàрлûғûíà  óàқûòûíäà 

жàóàï бåрілгåí. Æûл бàñûíàí 

бåрі òұрғûíäàрмåí 13 êåзäåñó 

ұйûмäàñòûрûлûï, 12 äөңгåлåê 

үñòåл,  10  ñåмиíàр-òрåíиíг 

өòіïòі.  Áàñøûлàр  ÁÀҚ  àрқûлû 

13  рåò  ñөйлåäі.  Ñоíûмåí  қà-

òàр, бàñïàñөз мәñлихàòû, бри-

фиíгòåр,  иíòåрíåò-êоíфåрåí-

циÿлàр,  қоғàмäûқ  êåзäåñóлåр 

ұйûмäàñòûрûлäû. 

Äөңгåлåê үñòåл бàрûñûíäà 

бұқàрàлûқ  àқïàрàò  құрàлäà-

рûíûң  өêілäåрімåí  мåмлå-

êåòòіê  оргàíäàр  àрàñûíäàғû 

өзàрà  іñ-қимûл  êåзіíäåгі  êүр-

äåлі  мәñåлåлåр,  ñоíäàй-àқ, 

мåмлåêåòòіê оргàíäàрäûң қûз-

мåòіíäåгі «Àқïàрàòқà қол жåò-

êізó òóрàлû» жәíå «Áұқàрàлûқ 

àқïàрàò  құрàлäàрû  òóрàлû» 

зàңíàмàлàрäûң  ñàқòàлóûíà 

жүргізілгåí  òåêñåріñòåрäің қо-

рûòûíäûлàрû  òàлқûлàíäû. 

Îб лûñ ïроêóрàòóрàñûмåí жүр-

гізілгåí òåêñåріñòåр мåмлåêåò-

òіê оргàíäàрäûң рåñми ñàйòòà-

рûíûң жåòêіліêòі òүрäå қûз мåò 

åòïåйòіíіí  êөрñåòòі,  оñûíûң 

íәòижåñіíäå қàрàïàйûм иíòåр-

íåò-рåñóрñûí ïàйäàлàíóøû өзі 

үøіí  қàжåòòі  àқïàрàòòû  үíåмі 

àлà àлмàйäû, бұл өз êåзåгіíäå 

биліê  оргàíäàрû  мåí  òұрғûí-

äàр àрàñûíäàғû бàйлàíûñòûң 

íûғàюûíà êåрі әñåріí òигізåäі. 

Форóмíûң ñоңûíäà өзàрà жàó-

àïêåрøіліêòің жәíå мåмлåêåòòіê 

оргàíäàрмåí ÁÀҚ-òûң àрàñûí-

äàғû өзàрà іñ-қимûл жүргізóäің 

òиімäілігіí  àрòòûрó  бойûíøà 

ұñûíûмäàр жàñàқòàлäû. 

Мåмлåêåòòіê  оргàíäàр  мåí 

ÁÀҚ-òûң  өзàрà  іñ-қимûлûí 

äàмûòó àрқûлû àзàмàòòàрäûң 

құқûқòàрû  мåí  боñòàíäûқòà-

рûí қорғàó ñàлàñûíäàғû мåм-

лåêåòòіê ñàÿñàòòû жүзåгå àñûрó 

бойûíøà  қàбûлäàíûï  жàòûр-

ғàí àқïàрàòòàрäû қоғàмғà óàқ-

òûлû жåòêізó үøіí қàжåòòі жàғ-

äàй жàñàó êөзäåлåäі. 

Áұäàí  бөлåê,  äөңгåлåê  үñ-

òåл  бàрûñûíäà  жóрíàлиñòåр 

өз ойлàрûí орòàғà ñàлäû. Àòàï 

àйòàр  болñàқ,  «Врåмÿ»  гà-

зåòіíің  мåíøіêòі  òілøіñі  Злàòà 

Уäоâичåíêо  «Áàрлûқ  оргàí 

ñàйòòàрûíäàғû àқïàрàòòàр жà-

ңàлàíûï  òұрñà»  äåгåí  òілåгіí 

жåòêізäі.  «ÒÄÊ-42»  òåлåàрíà-

ñûíûң  äирåêòорû  Òàбûлғàли 

Ñàïàроâ  жàңàäàí  øûққàí 

зàңäàрäû  òàлäàï-òүñіíäірó-

гå,  қàлûң  бұқàрàғà  жåòêізóгå 

оргàíäàрäûң  ûíòàлû  болóûí, 

àқïàрàòòàрäû  ñұрàñòûрûï 

жүр гåíøå  оргàíäàрäûң  өзäå-

ріíің  àйòқûзбàй  бåргåíі  жұ-

мûñòû жåңілäåòåòіíіí жåòêізäі. 

Æåргіліêòі  оргàíäàрäûң  ÁÀҚ 

өêілäåрімåí  жиі  бàйлàíûñқà 

øûғûï, êåзäåñóлåрäің жиі ұй-

ûмäàñòûрûлóûí өòіíäі. «Æàйûқ 

Ïрåññ»  орòàлûғûíûң  äирåê-

òорû Æàíòàñ Ñàфиóллиí «ÁÀҚ 

– àқïàрàò òàрàòóøû құрàл ғàíà 

åмåñ, àäàм мåí қоғàмäû òәр-

биåлåйòіí  құрàл,  íûñàíà  бо-

лóû òиіñ», – äåäі. Ñол ñåбåïòі, 

«Хàлûқòû òәрбиåлåó бàғûòûí-

äàғû мàқàлàлàр жиі бàñûлñà» 

äåгåí өòіíіøіí жåòêізäі. Форóм 

жұмûñûíäà  жóрíàлиñòåр  òà-

рàïûíàí  қойûлғàí  бірíåøå 

ұñûíûñòàрäû  òûңäàғàí  об-

лûñ  ïроêóрорû  òàғû  äà  ïû-

ñûқòàлûï, àрíàйû жұмûñ òобû 

құрûлàòûíûí àйòòû. Форóмäà 

облûñ  ïроêóрàòóрàñûмåí  åí-

гізіліï оòûрғàí «Êәмåлåòêå òол-

мàғàíäàрäûң  жûíûñòûқ  қол 

ñұ ғûлмàóøûлûғû ñàлàñûíäà ғû 

қûлмûñòàрғà  қàрñû  іñ-қи мûл 

бойûíøà»,  «Мàл  ұрлûғûíà 

қàр ñû  іñ-қимûл  бойûíøà», 

«Òà биғàò – зàңíûң қорғàóûíäà» 

òàқûрûïòàрû  бойûíøà  Æол 

êàрòàñûíûң  жобàлàрû  òàíûñ-

òûрûлäû. 

Форóм  жұмûñûí  қорûòûí-

äûлàғàí облûñ әêімі Àлòàй Êөл-

гіíоâ бірíåøå ой, òûң иäåÿлàр 

àйòûлғàí  форóмíûң  ÁÀҚ  ïåí 

құзûрлû  оргàíäàр  ààñûíäàғû 

бàйлàíûñòûң íûғàйûï, бірлåñå 

жұмûñ  àòқàрûлàòûíûíà ñåíім 

білäірäі.  Ñоңûíàí  облûñòûқ 

ïроêóрàòóрàíûң бàñøû құрàмû 

åңбåê, құøòàрлûқ, бåлñåíäіліê, 

құлøûíó,  òәрòіï  ïåí  жûлäàм-

äûқ  òóрàлû  àйòûлғàí  äàíà 

ñөзäåрäåí ñлàйä-øоó êөрñåòіï, 

форóмғà жиíàлғàíäàрғà әäåмі 

äåмàлûñ ñûйлàäû. 

16

№101/1 (2879) 

15 қыркүйек 2016

zangazet@maiI.ru

ҚАЗАҚ МЕКТЕПТЕРІНІҢ САНЫ АРТПАЙ, 

ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ӨРІСІ КЕҢЕЙМЕЙДІ

Ж

ыл  өткен  сайын 

мектеп тегі  қазақ 

с ы н ы п т а р ы н а 

бара тын  бала  саны  өскен 

үстіне  өсуде.  Шүкір!  Қазақ­

тың  қара  домалақтарының 

санының  өскені,  ұлт  демо­

графиясының артқаны көңілге 

қуаныш  сыйламай  қоймайды. 

А л а й д а ,   с о л   б а л а л а р д ы ң 

білім  алуына  жағдай  жасай 

алмай  отырғанымыз  өкінішті. 

Өйткені,  кейбір  қазағы  тығыз 

орналасқан  аудандар  мен 

қала  шетіндегі  ауылдардағы 

қазақ  сыныптарында  бала 

саны қалыпты шамадан екі­үш 

есе  көп.  Сондықтан,  сынып 

бөлмесі  жеткенмен,  мұғалім 

жетпей,  мұғалім  жеткенімен, 

б а л а   с а н ы   е к і   а у ы с ы м ғ а 

сыймай,  одан  қалды,  бір 

сынып та  40­тан  астам  бала 

қысылып­қымтырылып  білім 

алу ға  мәжбүр  болуда.  Әйтсе 

де  қазақ  сыныптарындағы 

оқушы лардың құқығын кімнен 

сұрайтынымыз белгісіз.

Өйткені,  не  аралас  мектеп 

есебінен, не жаңа мектеп салу 

есебінен, тіпті, таза қазақтілді 

аудандардағы орыс мектептері 

есебінен қазақ сыныптарының 

санын  арттырып,  балалардың 

қысыл ып­қымтырылмай  білім 

алу  шаралары  қарастырылар 

емес. Мәселен, нағыз қаймағы 

бұзылмаған  қазақтілді  өңір  – 

Қызылорда  облысының  Арал 

ауданынан  бір  орыс  ұлтын 

кезіктіру  мүмкін  емес.  Тіпті, 

өзге ұлт өкілінің өзі қазақ тілін 

мақал­мәтелімен қосып, майын 

тамызып  сөйлейтін  қазақы 

өңір ге  орыс  мектебі  қажет 

пе?  Ендеше,  оны  неге  жауып 

тастамасқа?! Басқа­басқа, 100 

пайыз қазақ ұлты тұратын Арал 

ауданына орыс мектебі артық 

екені анық. 

Ал,  Қостанай,  Өскемен 

секілді  орыстілділер  басым 

аймақта  қазақ  сыныптары 

мүлдем  жоқ  деуге  болады. 

Сол  аймақтағы  қазақ  тілінің 

жанашырлары  жылдар  бойы 

тиісті  мекемелерге  өтініш 

айтқанымен,  жаңа  мектеп 

салуға  қаржының  жеткілік сіз­

дігін  сылтау  етіп  шенеуніктер 

жолатпайды. Жергілікті қазақ­ 

тілді  ата­аналар  талай  жерге 

өтініш  айтып,  арыз  жазып 

бүгінде  ақыры  шаршаған. 

Мұндай  қарқынмен  санаулы 

жылда қазақ тілінің қолданылу 

аясы  кеңіп,  қазақ  тілінің  үс­

темдік  құруы  екіталай.  Тіпті, 

орыстілді  аймақ  түгіл,  қазақ­ 

тілді  өңірлердегі  орыс  мек­

тептері  мен  аралас  мектеп­

тердің  санын  қысқарта  алмай 

отырып  «қазақ  тілінің  қолда­

нылу  аясын  кеңейтеміз»,  тар 

бөл меде  қырық  оқушы  білім 

алып  жатқан  мектепке  қарап 

«қазақ  балаларына  сапалы 

білім  беріп  жатырмыз»  деп 

айта алмасымыз анық. 

Айталық,  биыл  Алматы 

қаласындағы  №173  мектеп­

лицейінде  бастауыш  сынып­

тағы  бала  саны  40­тан  да 

асып кеткен. Мектеп­лицей дің 

директоры  Раушан  Жұмаш­

қызының  айтуынша,  бұл  оқу 

о р н ы   1 0 0 0   б а л а ғ а   а р н а п 

салынған.  Алайда,  биылғы 

жылы  мектеп  қабыр ғасында 

2700  бала  оқитын  көрінеді. 

Яғни,  қалыпты  шамадан  үш 

есе  көп.  Бүгінгі  күні  мектеп­

лицейде  барлығы  73  сынып 

бар екен. Мың балаға арналған 

мектепке  жиналған  үш  мыңға 

жуық  баланың  сапалы  білім 

алуы мүмкін бе?!

Осы  орайда  айта  кетер 

жайт,  қазақ  ұлтының  ең  көп 

қоныстанған жері, жүз адамның 

бір­екеуі ғана басқа этнос өкілі 

болып  табылатын  Қызылорда 

облысында 259 мектеп болса, 

оның  4­еуі  орыс  мектебі  де, 

27­сі аралас мектеп екен. Осы 

орыс және аралас мектептерде 

оқитын  оқушылардың  көбі 

қазақ балалары екені айтпаса 

да түсінікті. 

Жоғарыда айтылған 4 орыс 

мектебінде 3000­ға жуық  оқу­

шы  оқыса,  оның  2000­нан 

астамы,  яғни,  үштен  екісі 

қазақ балалары. Ал, 27 аралас 

мектепте  7000­дай  оқушы 

оқыса,  оның  5000­ға  жуығы 

тағы қазақ балалары екен. Тіпті,  

Аралдағы  орыс  мектебіндегі 

10­ға жетер­жетпес бала ғана 

өзге ұлт өкілі болып отыр. Енді 

ойлап  қараңызшы,  Аралдағы 

1000  баланы  орысша  шүлдір­

леткенше,  10  баланы  қазақ­

жүктеу/скачать 7,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: