Курсовая работа курстық жұмыс тақырыбы Тема курсовой работы Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер
модуль - «Талантты және дарынды оқушыларды оқыту»
жүктеу/скачать 54,16 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 Жаңа оқыту әдістерін сабақта қолдану
| 5 модуль - «Талантты және дарынды оқушыларды оқыту»
Қазақстанның дамуы үшін оқушылардың дарындылығы мен қабілетін ашып, оқу процесінде дамытудың маңызы өте зор. Бағдарлама талантты және дарынды оқушыларды инклюзивті тәсілмен оқыту идеясын бекітеді, ол оқушының қажеттіліктерін анықтауды, барлық оқушылар үшін білім беруді байытуға ықпал ететін оқу бағдарламаларын жетілдіру қажеттілігін және оқушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын саралап оқыту мен оқу стратегияларын таңдауды қамтиды. «Талантты және дарындыларды оқыту» модулін енгізу кейбір оқушылардың өз ойын көрсетуге, жасырын қабілеттерін көрсетуге мүмкіндік береді. 6 модуль - «Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай оқыту мен оқу» Бағдарлама әртүрлі жастағы сыныптарда тиімді оқыту мен оқытудың стратегияларын іске асыру мүмкіндіктерін зерттейді. Сыныпта бір жастағы балалар оқиды деп есептейді, бірақ оқушылардың даму деңгейі әртүрлі екенін ұмытпау керек. 7 модуль - «Оқытудағы менеджмент және көшбасшылық» Бұл модульдің тақырыбы педагогикалық жетілдірудің пайдаланылмаған әлеуеті бар деген сенімге негізделген, егер мұғалімдерге кәсіби өсуге және ортақ білімді құруға ықпал ететін қолдау көрсетілсе, оны жүзеге асыруға болады. (Мұғалімге арналған анықтамалық 192-бет) Бұл модульді жүзеге асыру мені тәжірибені жетілдіруде жетекшілік етуге итермеледі: өзгерістер енгізу үшін әріптестермен шешім қабылдау, іс-әрекетте фактілерді пайдалану, білімді таратуға үлес қосу. Бұл модуль сынып жетекшісінің басшылығын да, топты тікелей басқара алатын оқушыны да, топ ішінде тапсырмаларды тарата білуге де көмектеседі. 2 Жаңа оқыту әдістерін сабақта қолдану2.1 Оқытудағы жаңа тәсілдерді қолданып сабақ өтуСабақтар әртүрлі формада өтіп, түрлі әдіс-тәсілдер қолданылғандықтан, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын оянып, оқу үрдісіне деген ынтасын артады. Өткен материалды жұмыстың ойын түрінде тексеру жұмыстарын жүргізілді. Ойынға бүкіл сынып қатыстырылды, ең бастысы бұл жұмыс әдісі оқу деңгейі төмен оқушылардың қызығушылығын тудырды. Бұған мысал ретінде бұрын сабақ үстінде үнсіз отыруға тырысып, оқу процесіне араласпаған С.Н. енді ол күн сайын жұмысқа, сабақтың әртүрлі мәселелерін шешуге көбірек қатыса бастады. Балаларды топқа біріктіріп, ойын түрінде тапсырмалар берілді. Мысалы, барлық балаларға тапсырманың әр жолында бір қосымша элементті алып тастау керек болатын «Артық үшінші» ойыны ұнады. Сабақ соңында рефлексия кезінде оқу деңгейі төмен оқушылар ойынның қиындық туғызғанын, соған қарамастан барлығы тапсырманы орындағанын жазды. Өтілген материалды бекіту сабағында «Білгірлер» ойыны ойнатылды, бұл ойында оқушылардың логикалық ойлауы дамып қана қоймай, өткен материалдың барлығын есте сақтап қалды. Интерактивті ойындарды пайдалана отырып, ол сыни тұрғыдан ойлау әдістерінің бірін қолданды, оның барысында оқушылар есепті шешу алгоритмін талқылады, талдап, ойдағыдай қорытынды жасады. Бұл пікірталас диалогтың дамуына ықпал етті. Л.Выготскийдің білім оқушының диалогқа қатысуы нәтижесінде игеріледі деген оқыту үлгісімен келісемін. Оқушылар қарым-қатынас жасай алған кезде оңайырақ үйренеді. Ал ғылыми зерттеулердің нәтижесі көрсеткендей, сабақтың өзегі «диалог». Оқушыларды диалог жүргізуге, бір-бірімен тіл табыса білуге үйрету – жұмыстың негізгі міндеттерінің бірі. Бұл мәселенің шешімін диалогтік сөйлеуді оқытудың осындай әдістемесін іздеу арқылы табуға болады, онда қалаған нәтижеге қол жеткізіледі және оқу процесі барлық балалар үшін мүмкін, қызықты және қызықты болады. Сабақтарда ең алдымен диалогтың барлық аспектілерін, яғни оның күшті және әлсіз жақтарын, кедергілерді және оларды жеңу жолдарын көрсетеді. Ұстаз үшін де, оқушыларым үшін де диалог әрекет құралы болды: мұғалім үшін – оқу әрекетінің құралы, оқушы үшін – тәрбиелік. Сыныптағы студенттердің бірлескен әңгімесі үлкен пайда әкеледі, өйткені: оқушылардың тақырып бойынша түсінігін жеткізуге мүмкіндік береді; адамдардың әртүрлі идеялары болуы мүмкін екенін түсінуге көмектеседі; оқушыларға өз идеяларын дәлелдеуге ықпал етеді; мұғалімге оқушылардың оқу процесінде қай жерде екенін түсінуге көмектеседі. Сабақтарымда әр түрлі әңгімелер түрлерін қолданылды. Мысалы, білімді өзектендіруден кейін балалар өздеріне ұсынылған шығармашылық тапсырмаларға сүйене отырып, сабақтың тақырыбын анықтады. Сабақта тапсырмаларды орындау барысында барлығы белсенділік танытып, шектелген оқушыларға ашуға мүмкіндік берілді, бір-біріне жауап беруге қиналған сұрақтарды еркін қоя алды. Жауаптарды іздеу бірлесіп, топта бірігіп, зерттеушілік әңгіме арқылы жүргізілді. Жобаны топ өкілдері – спикерлер қорғады. Содан кейін бағалау критерийлерін талқылаған соң, балалар топтың әр мүшесінің жұмысын бағалай алды. Ал бұл тапсырмада бағалау бастамасын өз қолына алған көшбасшы болып С.Н. өзінің шағын тобындағы әр оқушының жұмысына пікір білдіріп, басқалардан пікір сұрады. Әңгімелеу, талдау арқылы балалар бір-бірінің жұмысын бірігіп, бірлесе отырып бағалай білді. Менің ойымша, бұл «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер» модулі тиімді әңгімеге қол жеткізуге көмектеседі. Тізбектелген сабақтар топтамасында флипчарт жұмысын қолдандым, оның барысында оқушылар топта өз бетінше мақсат, сабақ тақырыбын құрып, қорытынды жасап, өз көзқарасын қорғады. Өйткені, балаларға мүмкіндік берілсе, олар өз оқуына жауапкершілікпен қарай алады. Оқушылардың топтары флипчарттағы тапсырмаларды қалай орындағанын бақылай отырып, мен назарымды екі оқушыға аудардым – бұл С.Н. және Б.А., С.Н. үлгерімі төмен оқушы, бірақ өте көпшіл, ал Б.А. ақылды, бірақ кішкене тұйық қыз. Байқағаным, топпен жұмыс жасай отырып, бұл оқушылар басқа жақтан ашыла бастады. С.Н. үнемі бүкіл топ келіскен өте қызықты идеяларды алға тартты және Б.А. әңгімеге емін-еркін кіріп, тіпті сөйлеуші қызметін атқарды. Алғашқы сабақта-ақ С. Н спикер ретінде әрекет етуге ұмтылды, мен оны қолдадым. Сөйлегенде мен оған бағыт-бағдар беріп, бір ауыз сөзбен қолдадым. Соңғы сабақта, бекіту сабағында мен оқушыларға жалпы тапсырма – коллаж жасауды беруді ұйғардым, оның барысында барлық өтілген тақырыптар бойынша ортақ жоба жасау керек болды. Дәл осы кезеңде мен өз тәжірибемнің нәтижесін көрдім. Балалар барлығы бірлесіп коллажда жұмыс істей бастады, оның барысында С.Н. әрқайсысына нақты жұмыс тағайындады. С.Н.-ға қарап топтық жұмыстың нәтижесін көрдім. Бала өзін-өзі реттеп, көшбасшылық қасиеттерін көрсете білді. Оқу-тәрбие үрдісінен қол үзбегені көрініп тұрды. Шынында да, «Мұғалімдерге арналған нұсқаулықта» жазылғандай, мектеп оқушыларының танымдық және шығармашылық белсенділіктерін арттыру сияқты сабақтың көптеген мәселелерінің шешімін «Қалай оқу керектігін үйрету» модулі арқылы табуға болады, ол өзін-өзі тәрбиелеумен тығыз байланысты. реттеу процесі. «Өзін-өзі реттеу» процесі арқылы оқушылар метатаным арқылы оқу тәжірибесін түсіну, бақылау және қадағалау қабілеттерін дамытады Диалогтік оқыту технологиясы оқушыны өз бетінше шешім іздеуге дайындайды. Бұл технологияның басты ерекшелігі - жаңа білім дайын емес. Өзі тапқан және өз жолымен айтқан материал жақсырақ игерілген. Ұстаз тек осы әрекетке бағыт беріп, соңында қорытындылады. Сабақтарымда оқушылар көбірек ойланып, жиі сөйлеп, ой-өрісін, сөйлеуін белсендірек қалыптастырды. Олар өз ұстанымдарын қорғауды үйренді, бастаманы қолға алды және нәтижесінде мінез-құлық дамыды. Сабақты жоспарлауда ұжымдық оқыту әдісін де қолданылады. Бұл әдіс әр оқушының оқу-тәрбие процесінің субъектісіне айналуы кезінде оның қабілеті мен қажеттілігіне қарай белгілі бір қарқынмен дамуына мүмкіндік берді. Бұл әдісті қолдану барысында бүкіл оқу процесі ізденіс, зерттеушілік әрекет ретінде құрылды, оның барысында пікір алмасу, пікірталас өрбіді. Сабақтың бастапқы кезеңдерінде ол балаларды топқа бірігуге шақырды, ол үшін әртүрлі формаларды қолданды. Бұл оқушылар үшін жаңалық болғандықтан, бастапқыда бұл кезеңнің мәнін түсінбесе, алғашқы сабақтан кейін ынтамен, ойын түрінде топқа бөлінді. Оқушыларға әсіресе «жеміс аты» түріндегі бөлу ұнады. Олардың күлімсіреген жүздері бұл әдісті қолдануды ұнататынын көрсетті. Сондай-ақ «Жұмбақтарды жина» бөлу әдісін қолданылды, осы бөлудің арқасында сабақ басталар алдында балалардың танымдық әрекеті жұмыс істей бастайды. Топқа бөлу кезінде осындай сәттерді орындаған кезде балалардың эмоционалдық-психологиялық күйінің деңгейі көтеріліп, нәтиже сабақ бойы көрінеді. Топтағы жұмыс қандай «жеміс» әкелетінін байқай бастадым. Көлеңкеде отыруға дағдыланған көптеген балалар жұмысқа белсене қатысты. Балалар бірте-бірте жалпы топта жұмыс істеудің маңыздылығын түсінеді. Тек мықты оқушылар ғана белсенділік танытқан өткен сабақтардағы қателерді қайта қарап, ұстаз жетістік критерийінде балалардың назарын топтың барлық мүшелерінің белсенді қатысуына аударды. Жұмыс барысында байқалды: қарапайым бала С.Д. постерді қорғауға қатысты, З.Қ. постерге суреттерді қиып жапсыру, А.Қ. биологияның дамуы жайлы сөйлемдер құруға көмектесті, Л.О. және М.Р. постер дизайнына қуана көмектесті: олар сурет салды, жазды және талқылауға қатысты. Топ ішіндегі көмек жақсы қадағаланды. Белсенді және жемісті жұмыс істеу әркімге пайдалы. Күштілер әлсіздерге көмектесуге тырысты. Оның мотиві – жалпы топқа оң баға беру. Осылайша, әріптестік оқыту жақсы деңгейде жүзеге атсы. С.А., Г.Е., Н.А., Г.В., Р.А. сияқты оқушылар Ш.Я., В.Г., З.К., П.А., А.Н атты оқу деңгейі төмен балаларға ықыласпен көмектесті. Барлық сабақтарымда топтардың жұмысын бақыланып отырды. Оларға балалар жұмысқа қаншалықты белсенді қатысты, бір-бірімен диалогқа түсіп, бір-бірімен байланыста болғандығы жатады. Келесі барлық сабақтарда балалардың жұмысын бақылай отырып, С.Н. және Б.А., олар өз тобында көшбасшылық рөлге ие болды және жауапкершіліктерді тағайындады. Жұмыстың осы кезеңінде балалардың бірлескен әрекеттерді қалай ұйымдастыра алатынын байқау қызықты. Алғашында маған топ мүшелерінің барлығы мықтырақ оқушыға жай ғана бағынатындай көрінгенімен, кейін олардың топтық талқылауға белсене қатысып, өз көзқарастарын табанды түрде қорғайтынын байқадым. Оқытудың жаңа формалары мен әдістерін қолданатын сабақтарда барлық оқушылар өздерін еркін сезінді, бұл олардың жоғары деңгейде жұмыс істеуіне мүмкіндік берді. Олар жұмысты өз бетінше орындады, барлық тапсырмаларды ойын түрінде орындады. Сабаққа «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер» модулін енгізу арқылы оқушылардың өздігінен білім алу деңгейін арттырады деп ойлаймын. Бұл модуль мұғалімнің алдына оқушылардың жаңа білімге деген құштарлығын оятып, өз бетінше әрекет етуге үйрету міндетін қояды. Сабақтарды талдау оқуға кедергі келтіретін нәрсе – сөздік қорының жеткіліксіздігі, кейбір оқушылардың өз пікірлерін, ойларын жеткізе алмайды, соған қарамастан мен барлық оқушыларды диалогқа тартып, бір-бірін тыңдай білуге үйретуге болады . Орындалған жұмысты қадағалап, бағалаған соң, өткен сабақтардың әр кезеңі бойынша қорытынды жасап, ұстаз мынадай міндеттер қойды: сабақта диалогтік оқытуды қолдану арқылы әрбір оқушыны оқу-тәрбие процесіне тарту; сабақ жоспарларына балалардың ойлауын, сөйлеуін, сөздік қорын дамытатын «жоғары» және «төмен» ретті сұрақтары бар кестелерді енгізу; оқушылардың қабілеттерін дамыту үшін бағалаудың әртүрлі формаларын қамту. Ұстаз үшін де, шәкірттерім үшін де маңызды және қажетті педагогикалық қызметтің үлкен жоспарлары мен перспективалары туралы айта аламын: • табысты және тиімді оқу әрекетінің негізі болып табылатын өзін-өзі реттеу әдістерін әзірлеу; • мұғалім ретінде, сабақты өткізудегі авторитарлық стильден алшақтап, балалардың жұмысына ақыл-кеңес беріп, жетекшілік ететін ересек жолдас мәртебесіне жақындау; • бағдарламаның жеті модулін күнделікті жұмыс тәжірибесіне неғұрлым тиімді және тиімді енгізу; • өз сыныбымдағы «әлсіз», «орташа» және «күшті» деп аталатын оқушыларды олардың өзін-өзі реттеуін, өзін-өзі бағалауын, өзін-өзі бағалауын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу мақсатында бақылауды жалғастыру. Балаларға заманауи білім беру табиғи және қолжетімді болуы керек деп ойлаймын. Осы әдіс-тәсілдерді ұстаз өз жұмысында қолдана отырып, сабақта қолайлы ынтымақтастық атмосферасын құруға, оқушылардың өзіне деген сенімін, өзін-өзі бағалауын нығайтуға, логикалық ойлауын, танымдық белсенділігін дамытуға тырысады. Критерийлерді бірлесіп әзірлеу студенттердің бағалауға деген оң көзқарасын қалыптастырып, нәтижеге жетудегі жауапкершілігін арттырды. Сабақтың қорытынды бөлімінде рефлексия жүргізілді, бұл мұғалім мен оқушыларға жылдам кері байланыс жасауға және келесі сұрақтарға жауап алуға мүмкіндік берді: «Біз не білдік? Бізде қандай сезімдер болды? Біз не істедік? Неліктен біз үшін маңызды болды? Біз қаншалықты шығармашылық болдық? Біздің жұмысымыздың негізгі нәтижелері қандай?» жүктеу/скачать 54,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|