үстемдігі.  Дүние жүзі тарихы 2017 жыл  23  590

Дүние жүзі тарихы 2017 жыл 
23 
590. Мәтінде сипатталған тарихи үрдістің орын алған кезеңі. «...адамзат қоғамының даму 
қарқыны артты. Адамдар жер өңдеудің қарапайым түрімен айналысты, жабайы жануарларды 
қолға үйретті. Кен кәсібі және тоқымашылықпен айналыса бастады.» Неолитте 
591. Мәтінде сипатталған тарихи үрдісті жүзеге асыру үшін қажет еткен жағдай. «...адамзат 
қоғамының даму қарқыны артты. Адамдар жер өңдеудің қарапайым түрімен айналысты, 
жабайы жануарларды қолға үйретті. Кен кәсібі және тоқымашылықпен айналыса бастады» 
Еңбек құралдарын едәуір жетілдіруді. 
592. Мәтінде сипатталған тарихи үрдісті анықтаңыз. «...адамдар табиғат сыйына тәуелділіктен 
құтылды. Олар өмір сүруге қажетті азық-түлікті өздері өндірді» Өндіргіш шаруашылықтың 
қалыптасуы. 
593. Мәтінде сипатталған жағдайдың себебінен дала тұрғындарының шаруашылығына енген 
өзгеріс. «Табиғатта құрғақшылық бет алып, жауын-шашын азайды. Егіншілікпен шұғылдану 
қиындады. Бұлақтар суалып , өзендер тартылып қалды. Бұл малмен күн көріп отырған 
тайпалардың жаңа өріс іздеуіне ықпал етті: Көшпелі мал шаруашылығына өтті. 
594. Мәтінде сипатталған Моғол хандығындағы жоғары лауазымды атаңыз. «Моғол 
хандығының тағына дұғлат Хұдайдат... өзінің айтқанын істейтін хан тұқымынан алты рет өз 
адамдарын отырғызған. Хан билігі де рулық-тайпалық бай-феодалдар еркіне байланысты 
болған. Биліктің мұндай жағдайда жүргізілуінің өз ханның бай-шонжарларға экономикалық 
жағынан тәуелділігін де көрсетті» Ұлысбегі 
595. Мәтінде қай тарихи оқиға сипатталғанын анықта. «Асан Қайғы Жерұйықты іздеп, 
Жетісуда болған кезінде «жетісудың ағашының басы жеміс екен» екі сұлтан келіп ораналасқан 
жер Шу тарылы «Ей, Шу атында теріс қойыпты, мынау ну қамысың еліңді ешбір жұтқа бере 
қоймас» Керей мен Жәнібектің Моғолстанның батыс аймағына көшіп келуі 
596. Қай тарихи оқиғаның зардаптары туралы айтылғанын белгілеңіз. «Бұл 
жорықтардың Қазақстан үшін ондағы өмір сүрген ру-тайпалар үшін адам айтқысыз ауыр 
зардаптары болды. Біріншіден, бұл аймақтарда өмір сүріп жатқан халықтардың шаруашылығы 
мүлдем күйреді. Әмір Темір шапқыншылығы 
597. Мәтінде сипатталған тарихи оқиғаны анықтаңыз. «Бетпақты жеңісінен кейін Моғол ханы 
Самарқанға қарай аттанып, оны қоршауға алды. Бірақ халық қаланы жан аямай қорғайды. 
Қаланы ұзақ уақыт қоршаудан қалжыраған моғол әскерлерінің мініс аттары жамандат 
індетінен қырыла бастайды. Қаланы алудың мүмкін еместігіне көзі жеткен хан Моғолстанға 
қайтуға мәжбүр болған. Сөйтіп Шағатай ұлыс кезіндегі билікті қайта қалпына келтіру ісінің 
алғашқы қадамы сәтсіздікпен аяқталады» Әмір Темір мен Ильяс Қожа арасындағы күрес 
598. Мәтінге қарап, Әбілқайыр ханның жаулаушылық соғыстарының бағытын 
анықтаңыз. «... ол алдымен өзінің қарсыластары Махмуд-қожа ханды, маңғыт әмірі Уақас биді 
жеңіп, өзіне қаратады. XV ғ 40-жылдарында Балқаш өңірінің терістік батыс жағын өз иелігіне 
қосады. Әбілқайыр хан көп уақыты мен күш жігерін жұмсаған жер ақ орда жерінің оңтүстік 
аудандары- Сыр өңірі мен Қаратау аймақтары болған» Батыс Сібірден Оңтүстікке қарай 
599. Мәтінде сипатталған «інжу» терминінің мағынасын анықтаңыз. «Осы жерлер«інжу» деп 
аталған. Ол «жасау» деген мағынаны берген. Ханның иелігіндегі жер 
600. Мәтінде қай саясат туралы айтылғандығын анықтаңыз. «...халық шаруашылығына 
әкімшіл-әміршілдікті сақтай отырып, белгілі дәрежеде капитализмге уақытша ерік беруге 
есептелген пролетариат мемлекеттің ерекше саясаты: ЖЭС 
601. Мәтінде берілген үндеудің қай үкімет жариялағанын анықтаңыз. «Ресей мұсылмандары... 
бұдан былай сіздердің діндеріңіз бен әдет- 
ғұрыптарыңыз,сіздердің ұлттық және мәдени мекемелеріңіз еркін деп,оларға ешкім қол 
сұқпайды деп жарияланады: Кеңес үкіметі 
602. Мәтінде кездесетін сойырғал терминіне мағынасы жағынан ең жақын сөзді 

Дүние жүзі тарихы 2017 жыл 
24 
анықтаңыз. «Ұрыс ханның әскербасыларының бірі Ұрық-Темір 1377-1378 жылдары 
Тоқтамыспен бірге Самарқандағы Әмір Темірге қашып кеткенде оған сойырғалға берілген жер 
қайтарылып алынып, Тойшы деген әскербасыға берілген. Жерді бөлу және оны біреуге беру 
тек ханның билігінде болды» Иқта 
603. Мәтіндегі қазақтардың үш жүзі туралы сипаттаманы оқып, дұрыс емес жауапты 
анықтаңыз. «Жүз бірнеше ұлыстан құралады.Сондықтан жүздің басшысы, қызметі би 
атағының ең биік деңгейі. Қазақ жүздері шамамен алғанда XV-XVI ғасырда тайпалардың 
одағы негізінде жер жағдайына байланысты қалыптасты. Жүздерді тек ақсүйек өкілдері ғана 

жүктеу/скачать 3,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: