Лекция №1 Тақырыбы: Кіріспе. (1 сағат) Жоспары
жүктеу/скачать 389,03 Kb.
|
саясаттану лекциялар
- Бұл бет үшін навигация:
- С. Хантингтонның
- құрылым
- Саяси жүйе құрылымы мен түрлері
- Саяси қатынастарға
- Саяси мәдениет
| Саяси жүйе қызметтері.
1. Белгілі бір әлеуметтік топтың немесе көпшілік халықтың саяси билігін қамтамасыз етеді. 2.Саяси жүйе қоғамдық қатынастарды реттейтін, мүдделерді артикуляциялайды. 3.Саяси жүйе біріктіру, топтастыру қызметін атқарады. 4.Экономиканың қалыпты жұмыс істеп дамуына жағдай жасайды. 5.Үкімет қызметі: шешім қабылдау және өзіндік басқару 6. Қоғам мүшелерін ішкі және сыртқы жағымсыз әсерлерден қорғайды. С. Хантингтонның анықтауы бойынша, саяси жүйенің басты комненттері. 1. мәдениет, яғни қоғамда үстемдік етуші, саясатқа қатысты құндылықтар, мінез – құлық, бағдар аңыздар мен сенімдер; 2. құрылым яғни формальді ұйымдар, олардың қатысуымен қоғам билік шешімдерін қабылдайды, яғни заңшығарушы, атқарушы биліктер; 3. әлеуметтік және экономикалық бірлестіктер , саяси өмірге қатысты саяси құрылымдарға талаптар қояды; 4. жетікшілік, құндылықтарды бөлуге басқаларға қарағанда көбірек ықпал етуші саяси институттар мен топтардағы индивидтер; 5. саясат, қоғам ішіндегі байлықты бөлуге және жазалауға ықпал етуші үкімет қызметі. Саяси жүйе құрылымы мен түрлері Саяси жүйе мынадай құрылымдардан тұрады: саяси институттар; саяси қатынастар; саяси ережелер, саяси мәдениет. Саяси институттар мемлекет, саяси партиялар , кәсіподақта, кооперативтер, жастар, әйелдер, т.б. ұйымдары мен бірлестіктері жатады. Саяси қатынастарға таптардың, этникалық бірлестіктердің, тұлғалар мен қоғамның азамат пен мемлекеттің арасындағы қатынастар кіреді. Саяси ережелер саяси институттардың өзара бірлесіп әрекет етуін қамтамасыз етеді және саяси жүйенің ережелік негізін құрайды. Саяси мәдениет деп белгілі бір қоғамда немесе әлеуметтік қауымдастыққа тән саяси сана мен іс- әрекеттердің ұқсастық жиынтығын айтады. Саяси жүйе түрлері. Саяси жүйені жіктеудің әр түрлері кездеседі. Мысалы, марксизм саяси жүйені жіктеуге негіз етіп өндіріс тәсілі мен қоғамның таптық құрылымын алады. Американдық ғалымдар экономиканың өсу сатысы концепциясы бойынша адамзаттың даму тарихын мынадай бес сатыға бөледі: 1) дәстүрлі қоғам;2) өтпелі қоғам; 3) алға жылжу қоғамы; 4) индустриалдық; 5) постиндустриалдық қоғам. Сонымен бірге саяси жүйені басқару тәртібіне қарай: демократиялық саяси жүйе, авторитарлы саяси жүйе, тоталитарлы саяси жүйе деп бөлді. Қоғамның саяси жүйесі. Саяси жүйе ұғымы ХХғ. 50-жылдарына қарай түрлі саяси құбылыстарды жүйе тәсілі және бихевиористік амал ықпалымен зерттеулердің орын алуымен байланысты терең негізделіп кеңінен тарала бастады. Дегенмен қазіргі заманғы саяси жүйе қағидаларының бастауына сонау заманғы саяси жүйе қағидаларының бастауына сонау Аристотель заманынан келе жатқан саясат туралы түсінік жатқаны белгілі. Аристотель өзінің саяси ілімдерінде саясатты бейне бір дербес тұтас нәрсе деп қарауды ұсынғанды. Аталмыш бағытты қолдаған итальяндық оқымысты Н.Макиавелли саяси ғылымның негізін салушы ретінде саясат дінге де, экономикаға да, моральға да саймайды, керісінше ол өзінің саяси мақсаты мемлекеттің бірлігі мен тұтастығын көздеу екендігін алға тартады. жүктеу/скачать 389,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|