Лекция №3 Становление научной мысли и народного образования в Северном Казахстане


жылы 6 қарашада бұрынғы нақты училищенің жаңадан жөнделген ғимаратында педагогикалық техникум салтанатты түрде ашылды



бет3/3
Дата12.02.2023
өлшемі11,86 Mb.
#67279
1   2   3
1922 жылы 6 қарашада бұрынғы нақты училищенің жаңадан жөнделген ғимаратында педагогикалық техникум салтанатты түрде ашылды.
1922 жылы желтоқсанда Кеңестердің Х съезі жиналды, оның тарихи шешімдері ағарту ісіндегі бетбұрыс болды. Ақырында, 1923 жылы қаңтарда «Правда» газетінде жарияланған В.И. Лениннің «күнделік беттері» Кеңес Одағында халықтық білім берудің жаңа өрлеуі басталғанына кеңес мұғалімдерін сендірді.
Ақмола губерниясында бұл Өрлеу кеңестердің III губерниялық съезінің шешімдерінен басталды. Оның шешімдері босатылатын қаражаттың ұлғаюына алып келді, мектеп ісін қалпына келтіру жұмыстары басталды. Жаңа мектептер қараусыз қалған үйлерде, жалдамалы бөлмелерде, блиндаждарда орналастырылды, бірақ мектеп бөлмелері жетіспеді. Әсіресе, ауыл мектептері аянышты жағдайда болды. Мектептер оқулықтарда, мектеп жабдықтары туралы айтпағанда, өте мұқтаж болды.
Петропавлда 6 аудандық және 1 орталық кітапхана болды. Соңғысымен балалар кітапханасы ашылды. Уезде 7 аудандық кітапхана және 34 оқу үйі болған. Сол жылдары ересек халықтың сауатсыздығын жоюға көп көңіл бөлінді. 1921-1925 жылдары осы мақсатта ашылған мектептер мен пункттерде 40 мың ересек адам оқыды. Сауатсыздықты жою 6 қалалық және 7 ауылдық ересектерге арналған мектептерде жүзеге асырылды.
1937 жылы 19 наурызда Қазақ КСР ХКК Петропавлда екі факультеті бар – тарихи және Жаратылыстану-педагогикалық мұғалімдер институтын ұйымдастыру туралы қаулы қабылдады. 1955 жылы институт К.Д.Ушинский атындағы педагогикалық институт болып қайта құрылды.
Жұмысшы кадрларды даярлау жөніндегі алғашқы оқу-тәрбие мекемесі Петропавл қаласында ЖУ-2 (ж.-д.училище) болды, 1940 жылы ашылды, 1946 жылы құрылыс профиліндегі зауыт-зауыт училищесі (ФЗУ) ашылды. ЖУ, ФЗУ және ФЗО мектептері қолданыстағы Кәсіптік білім беру жүйесінің бірінші кезеңі болды. 1944/45 оқу жылының соңына қарай облыс аумағында 533 мектеп жұмыс істеді (қазақ - 128), оның ішінде бастауыш – 357 (қазақ – 100), жеті жасар – 115 (Қазақ – 21), орта - 43 (Қазақ-7).
Облыстың халықтық білімін жаңа, жоғары деңгейге көтеруге, барлық ұлт өкілдерінің рухани өсуіне тың игеру ықпал етті. Облыстың барлық аудандарында орта мектептердің өсуі байқалды. Жыл сайын мектептер желісін рационализациялау жүргізілді, яғни "ергежейлі" (оның ішінде қазақ) мектептер жабылды, ірі, толық емес орта және орта мектептер саны артты.
Халықтық білім беруді дамытудағы жаңа кезең Қазақстан Республикасының егемендікке қол жеткізуінің басталуымен байланысты болды. Осы жылдар ішінде қазақ тілінде оқытатын мектептер саны артты. 1995/96 оқу жылының басында 451 жалпы білім беретін мектеп жұмыс істеді (оның ішінде қазақ мектебі – 61, аралас мектеп - 71), оның ішінде бастауыш мектеп – 78, толық емес орта мектеп – 166, орта мектеп – 207. Осы мектептердің барлығында 98 146 оқушы оқыды.
2003/04 оқу жылынан бастап облыста білім беру саласының 895 ұйымы жұмыс істейді, оның 43 – і мемлекеттік емес үлгіде. Онда 150 мың бала мен оқушы білім алып, тәрбиеленуде. Облыста қазақ тілінде оқытатын мектептер желісінің даму үрдісі байқалады: 1999/2000 оқу жылы – 140 бірлік, 2003/04 оқу жылы – 148 бірлік. "Ауыл мектебі" Облыстық кешенді бағдарламасын іске асыру барысында 2003 жылы 9 мектеп жанындағы интернат, 2 мектепке дейінгі балалар мекемесі және бір қосымша білім беру ұйымы ашылды.
Кәсіптік білім беру жүйесін 16 мемлекеттік кәсіптік мектеп ұсынады. Кәсіби ұйымдар желісі 86 мамандық бойынша халықтың өсіп келе жатқан білім беру қажеттіліктерін толық көлемде қанағаттандырады. Облыста 26 мектепке дейінгі балалар ұйымдары (оның ішінде 11 - жекеменшік) және 44 қосымша білім беру ұйымдары (оның ішінде 14 - мемлекеттік емес) жұмыс істейді. 4 жоғары оқу орны бар (филиалдары мен өкілдіктері жоқ), оның ішінде 2 – мемлекеттік емес үлгідегі.
Облыс орталығында тірек-қимыл аппараты зақымданған мүгедек балаларға арналған республикадағы алғашқы эксперименттік мектеп-интернат жұмыс істейді. Формасы мен мазмұны жағынан түбегейлі жаңа білім беру ұйымдары ашылды: Отбасылық үлгідегі балалар ауылы, Петропавл қаласында Жасөспірімдер үйі, Айыртау және Қызылжар аудандарында жасөспірімдер үйлері. Петропавл қаласында балалар баспанасы және облыстық балаларды әлеуметтік бейімдеу орталығы жұмыс істейді.
Мектептің, мұғалімдердің қоғам дамуындағы, мәдениет пен экономикадағы жетістіктердегі ерекше рөлін атап өту қажет. Мектептің проблемалары-бүкіл қоғамның проблемалары, адамның қалыптасуы дәл осы жерден басталады. Мұғалімге үлкен миссия жүктелген, сондықтан соңғы уақытта олардың кәсіби өсуіне, жемісті қызметіне, кәсіптің беделін нығайтуға барлық жағдай жасалуда.
Бүгінгі таңда білім айтарлықтай өзгерістерге ұшырайды, уақыт талаптарына сай болуы керек. Оқыту мен тәрбиелеудің сапасы артып, оқу процесіне инновациялық технологиялар енгізілуде.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет