Лекция жинағы Шымкент, 023 лекция
Азаматтарға дарынсыздарды мақтан етуді үйрету
жүктеу/скачать 5,68 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 10. Адам туралы оның өзінен артық білу
- 3. Манипуляция процесіндегі жеке тұлға. Жасырын хабар ретіндегі манипуляция.
| 8. Азаматтарға дарынсыздарды мақтан етуді үйрету
Қоғам ойына «ақымақ, әдепсіз, тәрбиесіз, пасық болу – сән» деп сіңіру. 9. Өз қателігін мойындауды қалыптастыру «Ойлау мүмкіндігің, қабілетің мен әрекеттеріңнің жетіспеушілігінен болып жатқан бақытсыздығыңа өзің кінәлісің» деген ойды адамға сіңіру. Нәтижесінде ол адам экономикалық жүйеге қарсы тұрудың орнына барлығына өзін кінәлап, өзін-өзі жегідей жейді. Бұл аяғы әрекетсіздікке соғатын мүжілу. Әрекетсіздік – төңкеріс болмауының кепілі. 10. Адам туралы оның өзінен артық білу Ғылым дамуындағы соңғы 50 жыл жетістігі қарапайым адамдар мен биліктің білімі арасындағы айырмашылықты ұлғайтып жіберді. Биология, нейробиология және психология арқасында «жүйенің» қолында адамның физиологиясы мен психикасы туралы айрықша білім күші бар. Жүйе адам туралы сол адамның өзінен артық біледі. Бұл дегеніміз – адамның билігі жүйенің қолында болуы. 3. Манипуляция процесіндегі жеке тұлға. Жасырын хабар ретіндегі манипуляция. Манипуляция адамға (топқа,қоғамға) рухани, психологиялық әсер етудің бір түрі болып табылады Бүгінгі таңда әртүрлі зерттеушілер ұсынған манипуляцияның көптеген (жиырмадан астам) анықтамалары жинақталған. Сонымен манипуляция дегеніміз: ♦ психикалық әсер, ол жасырын түрде жүзеге асырылады, демек, ол бағытталған адамдарға зиян келтіреді; ♦ мақсатты басқару; ♦ ақылға қонымсыз және эмоционалды құралдардың әсерінен мәжбүрлеу нәтижесінде жүзеге асырылатын рухани бақылау; ♦ адамды құлға айналдыру құралы; ♦ зорлық-зомбылықсыз жүзеге асырылатын рухани әсер ету формасы, жасырын үстемдік, адамдарды басқару; ♦ алдау арқылы мінез-құлық тудыру немесе өзгенің әлсіз жақтарында ойнау ; ♦ алдау, пара беру немесе қорқыту сияқты нәзік, жасырын немесе физикалық емес агрессивті құралдарды қолдану; ♦ жасырын мәжбүрлеу, бағдарламалау ойлары, ниеттері, сезімдері, көзқарастары, қатынастары, мінез-құлқы; Сонымен, манипуляция дегеніміз - бұл жасырын бақылау, бұл бастамашы өзінің әсер ету адресатына зиян келтіріп, өзімшілдік мақсатына жетеді. Оның мақсаты адресатқа жеткізілетін ашық (айқын) бақылаудан айырмашылығы. Жасырын бақылау кезінде адресатқа осындай ақпарат беріледі, оның негізінде өзі бастамашы жоспарлаған шешім қабылдайды (әрекетті орындайды). Жасырын басқару көбінесе әлеуметтік мақұлданған мақсаттарды көздейді. Бұл, ең алдымен, психотерапиялық және психокоррекциялық жұмыстарға, сондай-ақ білім беру процесіне қатысты. Мысалы, ата-ана баланы денсаулығына, жұмысына, басқалармен қарым-қатынасына және т.б. қатысты пайдалы іс-әрекеттерді жасырмастан жігерлендірсе, немесе әйел ер адамды жасырын (дәлелді) басқарып, жаман әдеттерден арылуға көмектессе. Немесе бастық өзінің қарамағындағылардың әрекеттерін компанияға ғана емес, сонымен қатар қызметкерлердің өздеріне де пайда келтіретін етіп басқарған кезде. Мұндай жасырын басқару әдетте талапшыл деп аталады. Талаптылық - бұл адамның өзгенің құқығын бұзбай, өз құқығын сенімді және абыроймен қорғай білу қабілеті. Жасырын басқарудың сенімділігі екі жаққа да тиімді. Айтылғандардан жасырын басқару бастамашының әртүрлі мақсаттары мен ниеттерімен жүзеге асырылуы мүмкін екендігі түсінікті. Манипуляция әлеуметтік маңызды және кең таралған деп айтуға толық негіз бар. Бұған бірнеше жағдайлар ықпал етеді. Манипуляция жасырын бақылау технологиясы ретінде адамдарға күш береді. Ал күш, сіз білетіндей, ең күшті дәрі. Біреу мәжбүрлеп немесе мақсатты түрде манипуляцияны сәтті жасады деп елестетіп көріңіз. Ол өзінің жұмысы мен жауапкершілігін басқа біреуге берді делік. Енді жаңа жұмыс пайда болды. Сәтті манипулятор оны орындауға асыға ма, әлде алдыңғы жетістігін еске түсіре отырып, бәрін басқасына ауыстыруға тырысады ма? Сірә, манипулятор екінші жолмен жүреді. Оның үстіне, әрбір жаңа тәжірибе барысында оның адамдарды манипуляциялау өнері тек жақсарып, манипуляциялық әрекеттердің дәмін сезінеді. Сонымен қатар, әрбір жеңіс адамдарға деген күш сезімін және осы күштен ләззат алуға мүмкіндік береді. 2. Манипуляцияның кең таралуы, сонымен қатар, адам бақылауының жақсы жұмыс істейтін механизмдерінің болуына ықпал етеді. 3. Эрих Фроммның пікірі бойынша, нарықтық қатынастар манипулятивті тенденцияларды алға жылжытатын тағы бір институт болып табылады. жүктеу/скачать 5,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|