Лекцияларының жиынтығЫ 2 Сапаров Қуандық Əбенұлы (оқу құралы) Алматы 2004 бет



Pdf көрінісі
бет29/36
Дата10.02.2023
өлшемі1,13 Mb.
#66804
түріЛекция
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   36
Сүйектің шеміршектен дамуы 
Ұрықтың қуыс сүйектері шеміршектен тұрады. Кейін ол 
сүйек ұлпасына ауысады. Шеміршек қалыбының орнына сүйек 
пайда болады. Олар шеміршек қабатымен қапталған, 
шеміршектің ішінде қан тамырлары жақсы жетілген. 
Шеміршектің сүйектенуі ең бірінші диафизінде жүреді, 
одан кейін эпифизге ауысады. Клетка аралық заттарында 
кальций тұздары болады. Сүйектену нүктесі пайда болады. 
Перихондриальді жəне эндохондриальді сүйектенулер оссеин 
ұлпасының ішіне остеобластардың кіруі арқылы жүреді. 
1267 

435 
Сүйектің шеміршек ұлпасынан дамуының жобасы 
1-шеміршек үсті; 2- эпифиздің шеміршек ұлпасы; 3-эпифиз; 
4-шеміршек колонкалары; 5-ісінген шеміршек клеткалары; 6-
сүйек үсті; 7-остеобластар; 8-остеокластар. 
Бұлшық ет ұлпасы. 
Бұлшық ет ұлпасы жануарлардың жəне адамның 
организміндегі маманданған ұлпа деп атайды. Негізгі ерекшелігі 
атқаратын қызметінде. Бұлшық ет кеңістікте жиырылу, созылу 
процесіне қатысады. Организмде кеңістікте қозғау, жиырылу, 
қысқару қызметін атқарады. Бұлшық еттің құрамында ерекше 
белоктар миозин (жуан) жəне (жіңішке) болады. 
Омыртқалы 
жануарлардың 
бұлшық 
еті 
микроқұрылысына қарай жəне көлденең жолақты болып 


77
бөлінеді. 
Организмде орналасуына қарай: 
1. виссеральді (ішкі орган еттері) 
2. соматикалық (қаңқа еттері) 
3. жүрек бұлшық еті болып бөлінеді. 
Бұлшықетті шығу тегіне қарай 3-ке бөлеміз. Бұлшық ет 
ұлпасы эктодермадан жəне мезодермадан пайда болады. 
Тегіс бұлшықеттер 
Тегіс бұлшықеттер негізінде қантамырлардың ішінде 
жатады. Қан қысымын реттейді. Тегіс бұлшықеті ішкі 
органдардың, əсіресе қуыс органдардың құрамына кіреді. 
Мысалы, өңеш, асқазан, ішек, зəр шығару органдарында
жатырда орналасады. Бұлар ұзын клеткалар болып табылады, 
ұзындығы 10-20мкм. Ұршық тəрізді екі жағы үшкірленіп келеді. 
Атқаратын қызметіне байланысты ұзын болады. Эмбрионды 
даму кезінде, мезенхимадан пайда болады.1467 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет