Мазмұны: Дәріс №1. Объектілерді электрмен қамтамасыз ету жүйесінің негізгі мәліметтері Дәріс №2

Айнымалы токтың магистральдық шинасымдағы техникалық деректері

жүктеу/скачать 1,89 Mb.

бет	14/20
Дата	21.10.2022
өлшемі	1,89 Mb.
	#44621
түрі	Лекция

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 20

Дәріс№6
6.1.1.Күш трансформаторлары туралы жалпы мәліметтер

Айнымалы токтың магистральдық шинасымдағы техникалық деректері

Көрсеткіш	ШЗМ-16	ШМА-73	ШМА-68Н
Номиналды ток , А	1600	1600	2500	4000
Номиналды кернеу , В	380/220	660	660	660
Қысқа тұйықталуға төзімді электродинамикалық кедергі, кА	70	70	70	100
Фазаға белсенді кедергі, Ом/км	0,018	0,031	0,027	0,013
Фазаға реактивті кедергі , Ом/км	0,012	0,017	0,023	0,020
Фазаға арналған шиналардың саны мен өлшемдері , мм	2(100 х 10)	2(90 х 8)	2(120 х 10)	2(160 х 10)
Нөлдік өткізгіштердің саны мен көлденең қимасы , мм²	—	2х710	2 х640	2х640
Бекіту нүктелерінің арасындағы ең үлкен қашықтық , мм	6000	6000	3000	3000

дейін 7 ... 15 м биіктікте тұрғызылады. Шинасымдар үшін техникалық деректер 3.4, 3.5, 3.6, 3.7 кестеде келтірілген.

Магистральдық шиналар таратушы шиналар мен нүктелерді, жеке үлкен электр қабылдағыштарды жеткізуге арналған.
ШМА магистральдық шинасы 1000 В дейінгі бейтарап кернеуі

3.5-кесте

Айнымалы токты таратушы шинасымдардың техникалық деректері

Көрсеткіш	ШРА-73				ШРМ-75				ШРА-
									74
Номиналды ток, А	250	400	630	100		250	400	630
Номиналды кернеу, В	380/220	380/220	380/220	380/220		380/220	380/220	380/220
Фазаға белсенді кедергі, Ом/км	0,20	0,13	0,085	—		0,15	0,15	0,14
Фазаға реактивті кедергі, Ом/км	0,10	0,10	0,075	—		0,20	0,20	0,10
Фазаға арналған шинаның өлшемі, мм	35х 5	50х 5	80х5	—		35х5	50х 5	80х5
Бекіту нүктелерінің арасындағы ең үлкен қашықтық, мм	3000				2000				3000

3.6-кесте

Троллейлі шинасымдағы айнымалы токтың техникалық деректері

Көрсеткіш	ШТМ-73, ШТА-75	ШТМ-75, ШТА-75	ШТА-76
Номиналды ток , А	250	400	100
Номиналды кернеу , В Жиілік , Гц	660 50...60	660 50...60	36...380
Номиналды кернеу , В Жиілік , Гц	660 50...60	660 50...60	17...60
Тоқалғыш күймешесінің номиналды тоғы, А	—	—	17,25
Қысым жинағымен тоқалғыш күймешесінің номиналды тоғы, А	25	100	—
Қосылған тоқалғыш күймешесінің номиналды тоғы, А	—	—	15,4
Біріктірілген қысқышы бар тоқалғыш күймешесінің номиналды тоғы, А	50	20	—
Қысқа тұйықталуға төзімді электродинамикалық кедергі , кА	10	15	5
Шиналардың саны , дана.	3	3	4

3 7бар магистральды төрт сымды электр желілеріне арналған.

3.7-кесте
Айнымалы токтың шинасымдар үшін жарықтандырудың техникалық деректері

Көрсеткіш	ШОС-2-25- 44	ШОС-4-25- 44	ШОС-80-43
Номиналды ток, А	25	25	16
Номиналды кернеу, В	220	380/220	220
Қысқа тұйықталуға төзімді электро- динамикалық кедергі, кА	3	3	3

Номиналды ток 1600, 2500, 4000 А құрайды.

Магистралдық шиналар тігінен орналасқан алюминий тікбұрышты оқшауланған шиналардан құрастырылады және арнайы оқшаулағыштармен перфорацияланған корпуста қысылады (3.19-сурет).
Магистралдық шинасымдардағы шиналардың саны: 3, 4, 6 (үш жұптық). Магистралдық шинасым шиналарды шетіне немесе жазықтыққа бұру арқылы тік және бұрыштық секциялардан, тармақтаушы тік немесе көлденең (соның ішіндеавтоматты құрылғылар немесе ажыратқыштар) секцияларынанжәне т.б. тұрады.Шиналар көбінесе блоктарда дәнекерлеу арқылы қосылады.
ШМА-73 шинасым қаптамада екі таңбалы қимасының екі қапталдығынан және төменгі перфорацияланған болат қақпақтардан тұрады.Қапталдықтар (алюминий қорытпасынан жасалған) нөлдік сым ретінде пайдаланылады.
ШМА-68Н шинасым төрт вольттық желіде 1000 В дейінгі кернеулерде қолдануға жарамды.Бұл шинаның ішіндегі нөлдік сым төртінші шина болып табылады, оның фазалық шинаның секциясының 50 немесе 100% бөлігі.
Магистралдық шинасымдар3 м биіктіктегі тік тіректерге қойылады. Сонымен қатар құрылымдардатіреу ретінде кронштейндер мен сымарқан ілгіштер қолданылады. ШЗМ-16 шинасымда фазалық шиналар үздіксіз оқшаулауға ие болуға және алюминий қорытпасының пішінделген қабығымен тығыз қысылады, осылайша секцияның бүкіл ұзындығы бойынша шиналардың үздіксіз бекітілуі қамтамасыз етіледі. Сурет. 3.19. ШМА-73 магистралдық шинасым:
a - тікелей бөлік; б - көлденең қима; 1 - фазалық шиналар; 2 - оқшаулағыш; 3 - сер-
пімді тығыздауыш; 4 - жоғарғы қақпақ; 5 - ұстаушы; 6 - болт; 7 - бүйірлік қақпақ; 8 - шиналар арасындағы оқшауланған бөлік;9 -тірек конструкцияларына шинасымның бұрыштық бекітуі

3.20-сурет. ШРА таратушы шинасымдар:

а - ШРА-73 тікелей секцияның жалпы көрінісі; б - ШРА-73В шинасымдытік орнату үшін;
1 - шиналар; 2 - қорап; 3 - оқшаулағыш; 4 - әмбебап секция; 5 - тік секция; 6 - кронштейн; 7 - тармақтану қорапшасы; 8 - қақпақ

Шинасымның қабығы тұтас, тесіктері жоқ, бұл осы конструкцияны жабық етеді. ШЗМ-16 шинасымда нөлдік өткізгіш ретінде оның қатты алюминий қабығы қолданылады.

Сонымен қатар, ШМА-Х ток күшіне 2500 және 4000 А агрессивті гальваникалық цехтар үшін шинасымдар және ШМАД және ШМАДК кернеуі 1200 В және ток күші 1600...6300 А тұрақты токты шинасымдаршығарады.
Таратушы шинасымдар (3.20-сурет) ШРА (алюминий шиналармен) және ШРМ (мыс шиналармен) 380/220 В кернеуі бар, жерге тұйықталған бейтарапты жүйеде электр қабылдағыштарды тікелей қосу мүмкіндігімен электр энергиясын беру және тарату үшін арналған.Номиналды ток ШРА - 250, 400 және 630 А; ШРМ - 100 және 250 А. Таратушы шинасымдар магистралдық сияқты бекітіледі: тіректерде, кронштейндерде, ілгіштерде (3.21-сурет).
Троллейлі шинасымдар (3.22-сурет) ШТМ (мыс шиналармен) кернеуі 1000 В дейінгі желіде көтергіш-көлік механизмдерін және тасымалданатын электрлендірілген құралдарды жеткізуге бейтараптандырумен қамтамасыз ету үшін арналған. Шинасымдардың номиналды тоғы 100, 200 және 400 А.
ШТА троллейлі шинасымдар жиынтығы алюминий қорытпасынан троллеймен жасалған, 100, 250 және 400 А айнымалы ток шинасымдармен орындалады.ШЫҰ-ның жарықтандыру шинасымдары шамдар мен кішкентай қуат қабылдағыштарды электр қуатымен қамтамасыз ету үшін нөлдік өткізгіштікпен 1000 В дейін желілердегі төрт сымды желіге арналған.
\
3.21-сурет. ШРА-73:шина сымдарының элементтері 1 - тікелей бөлік;; 2 - шет жағында шиналардың бүгілуі бар секция; 3 - жазықтықта бірдей; 4 - кіріспе қорабы; 5 - автоматты құрылғыға
арналған кіріспе қорабы; 6 қосу құрылғысымен бірге; 8- - сақтандырғышпен бірдей; 7 бітеуіш соңы; 9 - кернеуді көрсе-- іскететін қорап; 10 - 12 - ток өткізгішін орнату және бекіту үшін конструкциялар

Мыс оқшауланған сымды (ШЫҰ-67), алюминий шиналарды,

Әрбір бөлімде бір жағында розетка, ал екіншісінде ағытпалар.Төменнен біркелкі бөліктерде 500 мм-де қосылатын розеткалар бекітілген қақпақтармен жабылады және шырақтарды қосылатын контактімен жалғауға қызмет етеді. 3.22-сурет. ШТМ-72 троллейлі
шинасымдар: а - жалпы түрі; б - көлденең қимасы; 1 - троллей; 2 - изоляторды бекіту; 3 - асылғы сырғасы; 4 - изолятор; 5 - қорап; 6 - дәнекер муфталар корпусы; 7 - кемер қораптар

Дәріс№6

ШАҒЫН СТАНЦИЯЛАРДЫҢ НЕГІЗГІ ЭЛЕКТР ЖАБДЫҒЫ

6.1.Күш трансформаторлары, автотрансформаторлар және түрлендіргіш агрегаттар

6.1.1.Күш трансформаторлары туралы жалпы мәліметтер

Күш трансформаторларыүш фазалы айнымалы токта электр станциялардан тұтынушыларға жеткізетін, электр қуатын беру мен таратуды қамтамасыз ететін электр қуаттық жүйелердің негізгі электр жабдығы болып табылады. Трасформаторлардың көмегімен кернеу генераторлық мәннен жүйенің электр беруге қажетті мәніне (35...750 кВ) дейін көтеріледі, сонымен қатар, тікелей электр қуатын қабылдағыштарда (0,22...0,66 кВ) пайдаланатын мәндерге дейін кернеу көпсатылы төмендейді. Трансформаторларға анықтамалық мәліметтерде: тип, номиналды қуат, ораманың номиналды кернеуі, бос жүріс және қысқа тұйықталу қуатының жоғалуы, қысқа тұйықталу кернеуі, бос жүріс тоғы туралы айтылады. Жоғарылататын және төмендететін шағын станцияларда үш фазалы және екі немесе үш бөлгіш орамы бар бірфазалы трансформаторлар тобы пайдаланады. Орам санына байланысты трансформаторлар екі орамды және үш орамды болып бөлінеді. Номиналды қуаты 25 МВ—ден үлкен екі орамды трансформаторлар екінші реттік кернеу 6... 10 кВ бөшектенген ораммен орындалады. Жоғары, орта, төменгі кернеу орамдары сәйкесінше ВН, СН, НН деп белгілеу қабылданған.

Қазіргі уақытта келесі стандартты номиналды кернеуі: 25, 40, 63, 100, 160, 250, 400, 630, 1000, 1600, 2500, 4000, 6300, 10 000, 16 000, 25 000,
32000, 40 000, 63 000, 80 000, 160 000 кВ-А трансформаторлар пайдаланылады.
Трансформатор түрлерінің белгілеуі әріптерден тұрады, олар:
Бірінші әріптері: О - бірфазалы, Т - үш фазалы;
Соңғы әріп: Н - Жүктемемен кернеуді реттеу құрылғысымен (РПН) бір орамды орындау;
Р - ең төменгі кернеулі тарамдалған орамы бар трансформатор; Т – үш орамды трансформатор;
М, Д, ДЦ, С, 3 - трансформаторларды салқындату жүйесі.
Қазіргіуақытта трансформаторлар қозусыз орам тармақтарын ауыстырумен (ПБВ) және жүктемемен орам тармақтарын ауыстырумен РПН (4.1 кестесі) орындалады. Қозусыз ауыстыру ВН немесе СН орам тармақтарының көмегімен желіден барлық орамдар ажыратуылынан кейін орындалады.
4.1-кесте ВН орамдағы РПН –мен трансформаторлар орамдарының тармақтары

Трансформатор түрі	Кернеу, кВ	Қуат, МВ-А	Тармақтар саны
Екі орамды	35	1... 6,3	±6 х 1,5 %
	110	6,3 және одан да көп	±9 х 1,78 %
	220	32... 160	±8 х 1,5 %
Үш орамды	35	6,3 6,3…80 25…63	±6 х 1,5 %
	110		±9 х 1,78 %
	220		±8 х 1,5 %

Қуаты 25...80 000 кВ - А кернеуі 35 кВ- қа дейін қоса санағанда үш фазалы төмендеткіш трансформаторлардың номиналды кернеуі (± 2 х 2,5 %) төрт тармағы бар. Кернеуі 110 және 220 кВ төмендеткіш трансформаторлар ПБВ үшін тек қана үш орамды орындауда кернеуі 38,5 кВ СН орамдарда тармақтары бар.

Ауамен салқындатылатын трансформаторлар құрғақ (С) деп аталады. Жабық бөлмелер үшін қоса санағанда 1600 кВ-А-ге қуатымен жасалады. Осындай трансформаторлардың артықшылығы өрт қауіпсіздігі мен салыстырмалы қарапайым конструкциясында.
Қуаты 6300 кВ- А-ге дейін трансформаторлар үшін табиғи майлы (М) салқындату қолданылады.
Қуаты 10 000 кВ-А және одан көп трансформаторлар үшін ауамен газүрлеумен (Д) майлы салқындату қолданылады. Радиаторлар үстін үрлеу жылу бергішті 50 % және одан да көп пайызға үлкейту мүмкіндігін береді. Қазіргіуақытта трансформаторлар желдеткіш көмегімен газүрлеу салқындату жүйелерімен қамтамасыз етіледі.
Еріксіз циркуляциямен майлы салқындату (Ц) жылуды бұруды біраз арттырады. Майлы трансформатордың багына ыстық майды ауа немесе су салқындатқыш арқылы айналдыратын центрден тепкіш сорғыны қосады.
Қуаты 63 МВ – А және одан көп трансформаторлар үшн екі салқындату жүйесін ДЦ қоладанады.
Жанбайтын сұйық диэлектрик совтолмен (Н) салқындатылатын трансформаторлар қоса санағанда 2500 кВ-А дейін қуатпен жасалады.
З әрпі трансформатор кеңейткішсіз және қорғау азоттық жастықкөмегімен жүзеге асырылатынын белгілейді.
Трансформатордың шарттық белгілеуіне мысал ТРДН - 40 000/110: үш фазалы трансформатор НН тарамдалған ораммен, майлы салқындатумен, газүрлеу және майдың табиғи циркуляциясымен, номиналды қуаты 40 000 кВ-А, кернеуі 110 кВ РПН.
Трансформатордың желіге қосылудың маңызды параметрі оның орамдарының қосылу сызбалары мен топтары болып табылады. Қосылу тобы деп трансформатордың бос жүрісінің бірінші және екінші реттік желілік кернеу арасында векторлардың бұрыштық (30° еселік) жылжытуды айтады. Күш трансформаторлардың 4 қосылу сызбасы болуы мүмкін: Y жұлдызы, YK шығарылған нейтральмен жұлдыз, Дельта үшбұрышы, Z зигзагы. Қосылу топтарын 0-ден 12-ге дейін сандармен көрсетеді. Мысалы 11, 330° бұрышына сәйкес.
Электр станцияларда және қосымша станцияларда екі орамды трансформаторлардың келесі сызбалары мен қосылу топтары кең таралған:
жұлдыз - шығарылған нейтральмен жұлдыз Y/YK- 12; жұлдыз - үшбұрыш Y/ А - 11; шығарылған нейтральмен жұлдыз - үшбұрыш YK/ А - 11.
Үш орамды трансформаторларда көбінесе: жұлдыз- нейтральдері шығарылған жұлдыз, У/У_н/ ∆ - 11, 12 үшбұрыш қосылыстар қолданылады.

жүктеу/скачать 1,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 20