Мазмҧны кіріспе

316 
 
деп  аяқтайды.  Қандай  жарасымды  ұқсастық!  Бернияздың  “Жорықтан  соң” 
ӛлеңінен  Мағжанның  “Жарыма”  ӛлеңінің,  “Гүләндамғадан”  “Гүлсім”  мен 
“Сүй,  жан  сәулемнің”  жаңғырығы  сезіліп,  Мағжанды  еліткен  сезімнің 
сыңғыры  естіліп  тұрған  жоқ  па?!  Жай  еліктеу  емес,  ӛзіндік  ӛрнегін  тапқан 
еліктеу бұл. Ӛлеңдегі ӛлімді шақыру – ерке ақынның махаббатының ӛлшемі 
іспетті – отты сезімінің ӛміршеңдігінің белгісі. 
Махаббат лирикасының кейбір жағдайда басқа әуенге кӛшіп, жаңа сарын 
табатындығын  дәлелдейтін  шығарманың  бірі  –  Бернияздың  “Ауырғанда” 
деген  ұзақ  ӛлеңі.  Бұл  ӛлеңге  автор  ӛзі  сырқаттанып  жатқан  кезінде  ғашық 
жары  қасына  келгендегі  қуанышы  мен  шаттығын  арқау  еткен.  Сонан  соң 
адами  достықтың  қасиеттерін,  аурудың  азабын,  жалғыздықтың  тақсіретін 
термелеп  ӛтеді.  Қайғы  шеккен  сүйген  жардың  шарасыз  кейпін  кӛзден 
ӛшпестей, кӛңілден кетпестей етіп суреттейді. Ӛлең соңында ақын алас-күлес 
сәттің  толқынысынан  босап,  салмақты  қорытынды  жасап,  салиқалы  ой 
түйеді:  
 
…Жар да қалар, жыр да қалар, жыл ӛтер, 
Жыл артынан жылдар қуып тез жетер. 
Жыл жиналып дәуір боп, дәуір ӛмір боп, 
Ӛткен ӛмір, ӛшкен жанға кім жетер? 
 
Құрбы-құрдас, дос жарыңнан кім қалар? 
Күн де азайып, тӛмпешік боп кӛрді алар. 
Ӛмірім ӛтсін, үнім ӛшсін, мейілі, 
Мәңгі солмас “гүлім” менің – жыр қалар. 
 
Бернияздың  адами  тірлік-тынысының,  азаматтық  рухани  болмысының 
шындығы, осы. 
Б.Күлеев  –  шындық  болмысты,  оның  нәзік  тұстарын  үлкен  поэтикалық 
суреттеулермен беріп, кӛркемдік бояуын құлпырта, әрлендіруге шебер ақын. 
Табиғат,  жаратылыс,  ӛмір  құбылыстарынан  әсерлі  штрихтар  тауып,  оны 
жанды сурет, бейнелі образбен беруге ұмтылады. Оның ақындық қаламынан 
туған сұлу сурет тасқа басқан маржандай боп түседі. Соның бірі  – ақынның 
“Әдемі  түн”  ӛлеңі.  Кӛркемдік  тынысы  кең,  бейнелі  де  шымыр  суреттермен 
теңеулерге, алмастырулар мен айшықтауларға толы кӛркем жазылған дүние. 
Суреткерлік қабілеті күшті ақын құбылыстың нәрлі бояуын, ӛзіне тән ӛрнегін 
әрбір штрихы мен деталына дейін дәл де айқын жеткізуге күш салады. Түнгі 
сурет ақын қаламынан былайша ӛріледі: 
 
Ай сүттей, аспан жалтыр, желсіз тыныш, 
Айнала естілмейді ешбір дыбыс. 
Ыңыранып анда-санда ойсыз айуан, 
Күрсініп, рахаттанып алар тыныс. 
 

317 
 
Ақынның  осы  ӛлең  жолдары  Абайдың  атақты  “Желсіз  түнде  жарық  ай” 
ӛлеңіндегі суретті кӛз алдымызға әкеледі. Бір-біріне ұқсас құбылыс. Екеуінде 
де қазақ ауылының түнгі кӛрінісі шебер суретшінің қыл қаламынан емес, сӛз 
ӛнері  шеберінің  қаламынан  жаралып,  бір  тылсым  құбылыстың  сиқырлы 
суреті боп кӛз алдымызға тұра қалады. 
 
Мап-майда аспан беті мӛлдір судай, 

жүктеу/скачать 2,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: