Бір бағыттағы, жиіліктері бірдей гармониялық тербелісті қосу
Қорытқы тербеліс те
гармониялық тербеліс
болып саналады.
x
β
φ1
φ2
φ
x2
x1
x
t = 0 уақыттағы векторлық сұлбасы
Қорытқы амплитуданы фаза айырымы арқылы анықтайды:
(1) Δφ= φ2–φ1= ± 2kπ
x
A1
A2
A
(2) Δφ= φ2–φ1= ± (2k+1)π
A1
A
x
A2
π
бағыттас
қарама-қарсы
Amax=A1+A2
Amin=A1 - A2
Бір бағыттағы, әртүрлі жиіліктегі гармониялық тербелістерді қосу
Егер тербелістердің жиілігі бірдей болмаса,Δφ үнемі өзгеріп отырады. Сондықтан қорытқы тербеліс амплитудасы да өзгеріп отырады. Бұл кезде,қорытқы тербеліс гармониялық болмай қалады.
Тұтас ортадағы тербелістің таралу процесі толқын деп аталады. Серпімді орталарда таралатын тебелістер серпімді немесе механикалық толқындар деп аталады. Егер толқынның таралуы кезінде орта бөлшектері гармониялық тербелісте болса, онда толқын гармониялық деп аталады.
Толқындар көлденең және бойлық болып бөлінеді. Көлденең толқында орта бөлшектері толқынның таралу бағытына перпендикуляр бағытта, бойлық толқында – таралу бағыты бойында тербеледі.
Толқынның негізгі қасиеті – зат тасымалынсыз энергия тасымалдануы
Толқындар көлденең және қума болады
Қуматолқындар деп, тербеліс бағыты толқынның таралу бағытымен сәйкес келетін толқындарды атайды.
Көлденеңтолқындар деп, тербеліс бағыты толқын бағытына перпендикуляр болатын толқындарды атайды.
Бірдей фазада тербелетін ең жақын нүктенің ара қашықтығы толқын ұзындығы деп аталады. Бұл шама толқынның тербеліс Т периоды мен жылдамдығының көбейтіндісіне тең:
мұндағы: – толқынның таралу жылдамдығы; – тербеліс жиілігі.
ТОЛҚЫН ТЕҢДЕУІ
Толқын теңдеуі – тербелетін нүктенің оның координаталары мен уақытының функциясы ретінде анықтайтын қатынас.