«Мейірбикелік үрдіс» туралы түсінік, барлық кезеңдердегі мейірбикелік үрдістің жұмысын ұйымдастыру

Қабылдау жолына байланысты дәрілік формалардың келесі түрлері бөлінеді.

Жергілікті қолдануға арналған дәрілік форма: олардың консистенциясына байланысты жергілікті қолдануға арналған, көбінесе жұмсақ (кілегей, гель, жақпа), газ тәрізді (спрей) немесе сұйықтық (ерітінді, эмульсия, тамшылар) және теріге жергілікті қолдануға арналған (ылғалдандыру үшін) , қабынуға қарсы әсер, анальгетиктер немесе микробқа қарсы әсер), көз, тырнақ, бас терісі.

Энтеральды дәрілік формаларды: энтераль термині грек тілінен аударғанда «ас қорыту жүйесі арқылы» мағынасын білдіреді, сәйкесінше энтеральды енгізу формалары ауызша (ауызша), тіл астындағы (тіл астындағы) және ректальды (суппозиторийлер, майлар).

Парентеральді: бұлшықет ішіне, тері астына, көктамыр ішіне, ингаляция сияқты жергілікті және энтеральды қоспағанда, барлық басқа енгізу жолдарын қамтиды.

Дәрілік заттардың әртүрлі түрлерін және әр түрлі дәрі-дәрмектерді енгізу жолдарын білу рационалды және оңтайлы терапияға негізделген және жеке науқастардың қажеттіліктерін қанағаттандырады.

Препаратты және оның сәйкес келетін дәрілік түрін таңдауға бірқатар факторлар әсер етеді, олардың тек кейбіреулері пациенттің жасын, физиологиялық сипаттамаларын (жүктілік, лактация, менопауза), аурудың ауырлығы мен шектелуін, ауру процесінің локализациясын, қатар жүретін аурулардың болуын және т.б.

14. Дәрілік заттарды енгізу жолдары.

Денеге есірткіні енгізудің барлық әдістері әдетте екі үлкен топқа бөлінеді - энтеральды, яғни асқазан-ішек жолдары арқылы және парентеральды, яғни оны айналып өту. Бұл асқазан-ішек жолдарының ағзаға дәрілік заттардың енуінің негізгі жүйесі ретіндегі маңызды рөлін атап көрсетеді.

1. Препаратты енгізудің келесі энтеральды әдістері ажыратылады:

а) ішке қабылдау - дәрі-дәрмекті асқазанға ауыз арқылы қабылдау. Ең ыңғайлы және қарапайым, сондықтан жиі қолданылатын әдіс. Ауызша енгізілетін препараттың әсері асқазанның құрамына, препараттың липофилділігіне, еріткіштің сипатына байланысты 20-40 минут ішінде дамиды. Дәрілік заттардың алкогольді ерітінділерінің әсері сулы ерітінділерге қарағанда шамамен екі есе жылдам болады. Ауыз арқылы енгізілетін барлық дәрі-дәрмектер жүйелік айналымға түспес бұрын олардың белгілі бір бөлігі метаболизденетін және белсенділігін жоғалтатын бауырдан өтетінін есте сақтау керек (жүйелік элиминация). Бұл процестің ерекшелігі - биожетімділігі, яғни қан құрамындағы препарат мөлшерінің ағзаға енгізілген препараттың жалпы мөлшеріне қатынасы.

б) тіл астына енгізу - дәрі-дәрмекті тіл астына жағу. Тіл асты аймағы өте қарқынды түрде қанмен қамтамасыз етілген, көптеген беткей орналасқан капиллярлар бар, сондықтан сіңіру қабілеті жоғары. Мұндай енгізу жолымен препаратты жүйеге дейін жою жоқ. Бұл әдіс жедел терапияда қолданылады - мысалы, тіл астына алынған нитроглицерин 1-2 минут ішінде күшіне енеді.

в) ректалды енгізу - тік ішек арқылы дәрілік заттарды емдік клизмалар немесе суппозиторийлер түрінде енгізу. Бұл әдістің артықшылығы - сіңірілген дәрілер, әдетте, бауыр тосқауылын айналып өтіп, қанға бірден енеді. Яғни, ішу арқылы қабылдағаннан гөрі, осындай енгізу жолымен дәрілердің биожетімділігі жоғары.

- тері астына - жергілікті тітіркендіргіш әсері жоқ дәрілер, көлемі - 1-2 мл. Эффект 10-20 минут ішінде болады.

- бұлшықет ішіне - көлемі - 1-5 мл. Эффект 5-10 минутта болады.

- ішілік - жедел және қарқынды терапия кезінде қолданылады. Көлемі

- 10-20 мл, одан да көп болуы мүмкін, содан кейін оны инфузия деп атайды. Дәрілер қанмен изотонды немесе изотоникалық ерітінділермен сұйылтылған болуы керек, май ерітінділері мен эмульсиялар болмауы керек. Бұл әдіс белгілі бір шеберлікті қажет етеді, егер бұл әдісті енгізу мүмкін болмаса, тіл тізгініне енгізуге болады, нәтиже бірдей болады.

- артерияішілік - дәрігердің арнайы дайындығын қажет етеді. Кейде жергілікті ісіктерді емдеу үшін қолданылады

- басқалары - ішілік, сүйекішілік, буынішілік, жұлын каналына және т.б. Арнайы көрсеткіштер үшін қолданылады.