Ғалымдар адамның неге жалқау

Суретке түс ру есте сақтау қаб лет не қалай әсер етед ?
Б з өм р м здег қызықты сәттерд естел к рет нде сақтап қалу үш н
суретке түс рем з. Б рақ, сол суреттер б зд ң есте сақтау
қаб лет м зге қалай әсер етет н белг с з.
Фэрфилд университет н ң психология профессоры Линда Хенкель (Linda
Henkel) фотосуреттерд ң қабылдауымыз бен зей н м зге қалай әсер етет н н
зерттеу мақсатында тәж рибе жүрг зед . Ол үш н өз н ң студенттер н
университетт ң мәдени мұражайына экскурсияға ж беред . Студенттер не
белг л б р мұраны фотоға түс руд тапсырады, ал ек нш с н тек қарап шығуға
рұқсат етед .
Келес күн Хенкель студентер көрген заттарды қалай есте сақтағанын
тексерд . Нәтижес нде суретке түс р лген мұралардың бөл ктер адам ес нде
сақталмайды.
Егер кадрға өз м з енсек, онда есте сақтау мүмк нд г м з азая түсед .
Кей н Хенкель тағы б р тәж рибе жүрг зед . Бұл жолы студенттерге суретке
заттармен б рге өздер түсу жүктелед . Кей н студент суретке қаарп, есте нен
сақтап қалғандарын айтады.
Қорытынды бойынша, егер с з өз ң з кадрда болсаңыз, с з сол сәттег
сез мдерд ң барлығын жоғалтасыз. Өз ң зге өзгеше көзқараспен қарай
бастайсыз. Ал ,егер суретте болмасаңыз, б р нш жақ арқылы суретке назар
аударасыз. Нәтижес нде с з көп нәрсен есте сақтайсыз. Өткен нәрсе туралы
естел ктерд жақсы есте сақтау үш н оны үлкен өлшемде (крупный план)
суретке түс ру керек. Сол кезде ол туралы мәл меттер санаңызда жақсы
сақталады. 

Ғалым: әлеуметт к жел лер есте сақтау
қаб лет н "ластайды"
Стокгольм университет н ң б р топ ғалымдары әлеуметт к
жел лерде ұзақ уақыт бойы отыру адамның жедел есте сақтау
қаб лет н нашарлатады деген тұжырымды айтып отыр.
Мидың белсенд қолданатын ақпараттары б зд ң жұмыс, яғни
қысқа мерз мд жадымызда сақталып тұрады. Ал әлеуметт к
жел лерде отыру мидың қажет емес ақпараттардан арылуына
мүмк нд к бермейд екен. Сенсорлы (сөздер, видеолар)
ақпараттарды өңдеуде де осы жұмыс жады зор қызмет атқарады.
Сондықтан, оның мүмк нш л ктер азая түспекш .
Оның үст не жел лерде жазылған маңызды емес, яғни, артық
ақпараттар жадымызды толтырып, қоқыстандырып ж беред .
Швед ғалымдардың айтуынша, бұдан кей н адамның
сараптамалық-аналитикалық қаб лет нашарлап, ойлау
әлдеқайда анайылына түсет н көр нед . Нәтижес нде, адам
ақпаратты дұрыс қабылдай алмай, б рте-б рте ақылсызданады
екен.

Бұған дей н талай зерттеулер жүрг з л п, түнг уақытта тамақ
жеу адамға артық салмақ қосатыны және сусақ (диабет)
дерт не соқтыруы ықтимал екенд г айтылып келген. Бұл
жолы АҚШ-тың Калифорния университет н ң ғалымдары бұл
әдетт ң мүлде басқа б з б лмей келген тағы б р зияны бар
екен н анықтаған. 
Белг л болғандай, мезг лс з уақытта және тым кеш тамақ
жеу адамның есте сақтау қаб лет не кер әсер н тиг зед екен.
Оны ғалымдар былай түс нд ред : адамның 24 сағатқа
бей мделген биоритм бар. Сондықтан түнг уақытта адам
ағзасы тынығуға, демалуға өз н бей мдеп тұратын көр нед .
Осы кезде асқазанға ас түссе, ол соны қорыту үш н өз
биоритм н өзгертед . Соның кес р нен ұйқы уақыты кей нге
шегер лед . Бұл өз кезег нде адамның бұрынғы өткен
уақыттарда болған дүниелерд есте сақтауға жауап берет н
ми бөл г не күш түс р п, ол өз қызмет н жөнд атқара
алмайды. М не, осылайша адам көп уақыт бұрын, кейде
жуық арада болған кей жайттарды ес не түс ре алмай
қиналатын көр нед .
Ғалымдар осы ғылыми жаңалық ұйқысыздық дерт не
шалдыққан адамдарға пайдалы болуы мүмк н деп отыр.
Олар осы дерттен зиян шег п жүрген жандардың тамақ шу
уақытын реттеу арқылы оларды ұйқысыздықтан емдеп
көрмек.

жүктеу/скачать 3,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: