Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП


ip нерсе — жанд мазмунга жаца пш ш 1здеуге эбден болады;  6ipaK



Pdf көрінісі
бет91/217
Дата24.11.2022
өлшемі12,37 Mb.
#52446
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   217
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

6ip нерсе — жанд мазмунга жаца пш ш 1здеуге эбден болады; 
6ipaK, пшпн iaaey 6ip бар да, кур паитдшкке (формализмге) 
салыну ез алдына баскд. Соцгысьша, эрине, сак, болтан жен. 
Модернистерде колга шнер “ шыгыршык, жок,, бос куыстьщ 
айналасын всем ешекейлеген эшешн кур шиыршык, кдна 
бар” екенш А.Блок дал тауып айткдн. “ГНшшд! мазмуннан 
айырып, мазмунды куртудьщ, керюшше, мазмунды гшшннен 
ажыратып, пшйндажоюдьщ” (Белинский) 6ip Kepmici — осы.
Сонымен, эдебиеттеп мазмун мен пшпннщ 6ipniri 
дегешм1з сез енершдеп орасан зор мацызды зандардьщ 6ipi, 
енер туындысыныц керкем дт ушш ауадай кджет жагдай 
болып табылады. Керкем шыгармадагы мазмун мен пшлннщ 
6ipniri — оныц етене бутш дт, эстетикалык, багалыльны.
Эдебиеттеп мазмун мен пшпн дегенда белгип 6ip керкем 
шыгармадагы затты дерекгерге кегшрсек, былай болар efli: 
шыгарманыц мазмуны — оныц аки кат шындыкка нег1зделген 
такырыбы мен идеясы да, niiuimэдеби каЬармандардыц 
взара корым-котынасына, тагдыр тартысына нег1зделген 
сюже/ni, композициясы жэне жазушыныц 
eM ipdi 
енерге 
айналдырган ец nezi3zi куралыcypemmi C93i, яки керкем 
шыгарманыц тш.
Ещц осы мэселелерге кешем1з.
III
Эдеби шыгарма туралы ецпмеш такырыптан бастаган 
жен. бйткеш такырып — енер туындысыныц ipzemacbi. Уйдщ 
кдбыргасын салып, тебесш жаппас бурын ipreTacbi кдлана- 
тыны секищ, керкем шыгарманыц туу npoueci де такырьш- 
тан басталатьшы даусыз. “Бершен бурын такырып пайда 
болады, — дейд1 Валентин Катаев, — пайда болады да, жазу- 
шыны азапкд сала бастайды. Такырып санага сшдп, ойга 
орныккдн сайын, адам, зат образдары, болашак пейзаж 
журнакгары туып, тутаса бередГ’**.
0нер ем1рден туатын болса, суреткердщ ем1рден ец 
алдымен 1здеп табары — ез шыгармасыкьщ такырыбы. Ал 
“такырып дегенщ уйыкгаган балык сиякгы кдрнын жогары

С.Муканов.
0су жолдарымыз. Алматы, I960, 48-бет.
** “ Вопросы литературы” , журнал, 1961, № 9, стр. 130.
153


кдратып, вьйрдщ бетшде кдлкып журмейдь Такырып — 
теренде, агыс арасьшда, нагыз тунык жоне тегеурЬад mpiM- 
дер шпнде; оны сол арадан 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет