Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»



Pdf көрінісі
бет147/274
Дата18.10.2023
өлшемі28,1 Mb.
#118280
түріОқулық
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   274

(13.4)
Бірақ L-дің көбеюімен Р
1
-де көбейеді, ол негізінен айтқанда газ шығымына 
тәуелді, бірақ (13.4) формулада анықталған гидростатикалық қысымнан 7-10%-
дық артық түсірілмейді. Сондықтан терең ұңғымаларда меңгеру үшін жоғары 
қысымды беретін компрессорлар қолданылуы керек.
Ұңғыманы газды-сұйық айдау арқылы меңгеру
. Ұңғымаға газды сұйық 
айдау арқылы меңгеруде таза газдың орнына құбыраралық кеңістікке газ 
қоспасын айдайды. Бұндай газды сұйық қоспаның тығыздығы айдалатын газ 
және сұйық шығынының қатынасына байланысты. Бұл үдеріс параметрлерін 
қадағалап отыруға мүмкіндік береді. Газды сұйық қоспаның тығыздығы таза 
газ тығыздығынан көп болғандықтан, ол біршама терең ұңғыларды қысымы аз 
компрессорлар көмегімен меңгеруге көмегін тигізеді. Бұл үдеріс қиын. 
Газды сұйық қоспа айдағанда ауа көпіршіктеріне Архимед күші әсерінен 
олар ағымда бетке шығады. Бетке шығу жылдамдығы газды көпіршіктердің 
өлшеміне байланысты, сұйық тұтқырлығына және оның тығыздығына байланыс-
ты: көпіршік қаншалықты кіші, оның бетке шығу жылдамдығы соншалықты 
аз. Одан басқа газ НКТ башмагына жетпей, түп қысымы азайады. Біршама 
қажетті жылдамдық болу үшін үлкен шығымдар болуы қажет. Үдерістің қажетті 
жылдамдығын 0,8-1 м/с болса, үдеріс қуанарлықтай нәтижеге жетеді. 


324
Түптен ауыр тұнбаларды ашып шығу үшін әдетте керу, жуу қолданылады. 
Сондықтан ГСҚ айдау, ол жуудан кейін іске асады, онда керу, жуу жүйесіндей 
жолмен жүргізіледі.
ГСҚ айдау кезіндегі балансты қысымды сақиналы кеңістіктегі сораптың 
қысымы максималды болған кездегі мәнді жазып аламыз. СКҚ башмагқа дейін 
сұйыққа толтырылып; ол құбыр сырты кеңістік ГСҚ толтырылсын; сонымен 
бірге екі жүйенің қозғалу жылдамдығы ГСҚ айдау жылдамдығына тең болған 
жағдайды қарастырып көреміз.
а
T
– сұйықтың СКҚ-да үйкелу жерінен қозғалыс жылдамдығын жоғалту; 
а
k
– сұйықтың сақиналы кеңістікте үйкелу әсерінен қозғалыс жылдамдығын 
жоғалту; 
Кері жуудағы СКҚ башмак қысымы сақиналы кеңістік жағынан мынаған 
тең:

 
 
 (13.5)
башмак қысымы НКТ жағынан тек:

 

(13.6)
Мұндағы
 
ρ
см 
– сақиналы кеңістікте ГСҚ тығыздығының орта айдау мәні; 
β
– қисаю бұрышы; 
Ρ
k
– сақиналы кеңістіктің сағасындағы айдау қысымы; 
q

жылдамдатылған еркін құлау.
Осыдан 
Р
Т

см
; сондықтан (13.5) және (13.6)-ны теңестіре отырып L-ді 
шешкенде мынаны аламыз:

 

 (13.7)
(13.7) формула СКҚ башмагының берілген мәндерде 
шектеулі тереңдігін анықтайды. 
(13.7) формуладан сағалық қысымды аламыз, ол ГСҚ-ның айдау үшін 
берілген L тереңдікке СКҚ-і түсіруге қажет:

 

(13.8)
Р
у
; L; 
ρ
ж 
– мәндері әдетте белгілі болады. 
a a
T
n
,
және
ρ
см 
олар 
a
T
– әдеттегідей 
құбыр гидравликасы формуласымен анықталады; ал 
a
k
және 
ρ
см
– ЭВМ қодану 
арқылы қиын теңдеулермен анықталады. 
Сұйықтың орналасу мөлшеріне байланысты, ГСҚ айдау қысымы үлкейе 
береді, ГСҚ СКҚ башмагына жақындағанда қысым максимумға жетеді. ГСҚ 
СКҚ-ға түскенде айдау қысымы азая бастайды.


325
Су бассейнінің түбінен ұңғыны бұрғылау мүмкіндігін алу, одан кейін мұнай 
және газды өндіруге, бұрғылау және пайдалану, жабдықты орналастыруға ар-
найы негіздерді құру керек. Стационарлы негіздер: құйылған шығанақ свай-
лы түрдегі металконструкциялы негіздер, іріблок түрлері, гравитациялы типті 
үлкен салмақты негіздер болып бөлінеді.
Шетелде ұңғыларды бұрғылау және мұнайды өндіру металл стационарлы 
теңіз негіздері 6 м тереңдікте құрылған қарапайым конструкциядан бастау алып, 
305 м тереңдікте жүргізілетін күрделі конструкцияға дейін дамыды. 
Свайлы және ірі блокты типті металлконструкциялы негіздер бұрғылау 
тәжірибесінде өте жиі қолданылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   274




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет