Көрсеткіш аспаптардың шкалалары мен

 
15.1-сурет. Кескінді тік өлшеуіш 
лимитін  көрсететін  белгілер  болуы  мүмкін,  мысалы,  жарық 
шығаратын  диодтың  көмегімен  жаңа  өлшеуіштер  əзірленді  (15.2-
сурет); олардың шешімі 1% -ға жетеді. Белгіленген өлшеуіштерімен 
қатар  олардың  өлшенген  мəндерін  көрсететін  дабыл  шамдары  бар 
аналогтары  бар.    Өлшеу  нысанының  жай-күйін  көрсететін 
мнемоникалық  тақталарды  сұйықтық  деңгейін  өлшеу  мысалынан 
жақсы  көруге  болады  (15.3-сурет).    Резервуар  жылтыраған  шыны 
терезе  түрінде  жарықтандырылған  кескін  арқылы  көрсетіледі  (5) 
жəне  сұйықтық  деңгейі  жылжымалы  экранның  (3)  ұстанымымен 
көрсетіледі. 
Өлшеу  нəтижелерінің  көрнекі  дисплейі  өлшенген  шамалардың 
берілген (мысалы, шекаралық) мəндеріне сəйкес өлшеуіштің белгілі 
бір  нүктелерінде  қалыптасатын  акустикалық  немесе  жарық 
дабылдарымен бірге болуы мүмкін. 
Заманауи  өлшеу  технологиясы  жиі  бөлінген  нысандардың 
параметрлері  мен  сипаттамаларының  дистанциялық  өлшемдерімен 
байланысты. Бұл нақты нəтижелерді шешуді, соның ішінде - өлшеу 
нəтижелерін беру жəне оларды қайта өңдеу ортасының əсерінен 
 
15.2-сурет. Көрсеткіштер ретінде жарық шығаратын диодтарды 
қолданатын өлшеуіштер 
 
302 

 
15.3-сурет Резервуардағы 
сұйықтық деңгейін бақылаутын 
мнеманикалық тақталар 
құрылғысы: 
1 — жарық көзі; 2 — конденсор; 3 — 
жылжымалы экран; 4 — қабырға; 5 - терезе 
 
 
15.4-сурет Серіппелі түтікті 
манометр көмегімен 
тесператураны қашықтан 
өлшеуге арналған құрылғы: 
1 — өлшеу ортасы; 2 —сынапты термометр; 
3 — капиллярлы түтік; 4 — серіппелі түтікті 
манометр 
 
 
 
туындаған  өлшеу  қателіктерін
  азайтуды  талап  етеді.  Бұл  үшін  электрлік, 
оптикалық 
жəне 
аз 
дəрежеде 
пневматикалық 
дабылдар 
пайдаланылады, олар кейінгі деректерді өңдеуді, оларды тіркеу мен 
көрсетуді қамтамасыз етеді. 
Кейбір  жағдайларда  механикалық  жəне  гидравликалық  энергия 
өлшеу  нəтижелерін  қашықтан  тарату  үшін  қолданылады;  бұл  ең 
алдымен  жұмыс  істеудің  тиісті  қағидаларын  дəстүрлі  өлшеу 
техникасына, 
деңгейлік 
өлшегіштерге, 
тахометрлерге, 
манометрлерге жəне басқаларға тəн.  Гидравликалық дабыл тарату 
үлгісі  болып  тетіктері  сынап  термометрден  жасалған,  серіппелі 
түтікті маномермен қашықтан өлшеу болып табылады (15.4 сурет).  
Сынап 
бағанының 
биіктігіндегі 
өзгерістер, 
өлшенген 
температураның 
ауытқуына 
пропорционалды, 
манометрге 
жеткізілген капиллярлық түтіктегі қысымды өзгертуге əкеледі. 
 Пневматикалық  дабылдарды    көрсету  құрылғысы  –  манометр 
болып табылады. 
Деректерді  салыстырмалы  аздаған  қашықтықа  беру  үшін 
тұрақты тоқ дабылдары қолданылады; оларды көрсету үшін атақты 
электрөлшеуіш құрылғылар қажет. 
303 

 
Алайда, іс жүзінде, осы мақсаттар 
үшін  қосымша  түрлендіргіштер 
(күшейткіштер, түзеткіштер) жəне 
өлшегіш 
құрылғылар 
пайдаланылады,  олар  белгілі  бір 
қосымшаларға 
арналған 
көрсететін 
құрылғылармен 
біріктіріледі. 
15.5  суретте  тетігі  қарсылық 
термометрі 
болатын 
гометр 
арқылы  температураны  қашықтан 
есептеу 
сызбасы 
келтірілген.  
Осындай  өлшеулерге  арналған 
логометр өлшеуіші қашықтықтың 
нақты түріне қарай бағаланады. 
Өлшеу  нəтижелері  қашықтан  берілсе,  қабылдау  жағындағы 
оптикалық дабылдар электр дабылдарына айналады. 
15.5-Сурет. Логометр көмегімен 
температураны қашықтан өлшеу 
сызбасы 
 
 

жүктеу/скачать 4,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: