1. ҚАшықтан оқыту: негізгі дидактикалық ҰҒымдар қашықтан оқытудың білім беру жүйесіндегі орны
жүктеу/скачать 340,31 Kb.
|
|
1. ҚАШЫҚТАН ОҚЫТУ: НЕГІЗГІ ДИДАКТИКАЛЫҚ ҰҒЫМДАР Қашықтан оқытудың білім беру жүйесіндегі орны Қалыптасқан ақпараттық қоғам жағдайында, адамзат жинаған білім көлеміүлкен жылдамдықпен артқан сайын, адам қызметінің әртүрлі салаларында қолдануға қажетті ақпаратты жаңарту қарқындылығы артады, білім беру тетіктерін дамыту мен жетілдірудің объективті қажеттілігі туындайды, бұл адамдардың өмір бойы үздіксіз білім алу мүмкіндігін тұлға мен қоғамның қажеттіліктеріне сәйкес қамтамасыз етеді. XX ғасырдың екінші жартысындағы ақпараттық революцияның себебі болған жаңа ақпараттық технологиялар қашықтан оқыту әдістерінің қарқынды дамуына және ашық білім беру тұжырымдамасының қалыптасуына септігін тигізді. Екінші және үшінші мыңжылдықтар тоғысында қашықтан оқыту жаһандық құбылысқа айналды және әлемнің көптеген елдерінде білім беру жүйелерінің құрылымын айтарлықтай өзгертті. «Қашықтан оқыту» деген жалпы атаумен біріктірілген, білім алушылармен білім беру мекемелерінің үлкен санымен, инфрақұрылымның көлемімен және күрделілігімен, инвестициялар мен ақша айналымының ауқымымен таң қалдыратын білім беру қызметтерінің тұтас индустриясы пайда болды және белсенді дамуда. ICDL (European Computer Driving Licence) [1] деректер базасында 850-ден астам қашықтан оқыту орталықтарының сипаттамасы бар, онда шамамен он екі миллион студент кәсіби білім берудің әртүрлі бағдарламалары бойынша оқиды, бұл әлемдегі студенттердің жалпы санының 13-14%-ын құрайды. 1996-2001 жылдардағы ЮНЕСКО-ның орта мерзімді стратегиясы, сондай-ақ «Барлығына қолжетімді білім», «Өмір бойы үздіксіз білім алу», «Шексіз білім беру» негізгі білім берубағдарламаларының негізгі бағыттарының бірі ретінде қашықтан оқытуды дамыту болып табылады. Маастрихт келісімінің (Еуропалық одақтың құрылтай шарты) 126-бабында қашықтан оқытудыдамыту басты бағыт ретінде анықталған, ал беделді американдық газет The Chronicle of Higher Education соңғы үш жылдағы қашықтан оқыту саласындағы белсенділік деңгейін «таңқаларлық» деп атап көрсетті [2]. Қашықтан оқыту әдістерін дамыту және ашық білім берудің жаһандық жүйесін қалыптастыру объективті тарихи процесс болып табылады. Индустриялық қоғамнан ақпараттық қоғамға өту, білім беру саласында елеулі өзгерістерге әкелді (1-сурет):
1-сурет. Білім беру саласындағы өзгерістер. Осыған байланысты әлемде бірыңғай ашық білім беру кеңістігін қалыптастыру және ұлттық білім беру жүйелерін ашық білім берудің бірыңғай жүйесіне біртіндеп трансформациялау процестері жүріп жатыр. Арнайы мамандандырылған ашық университеттер құрылып жатыр (мысалы, Каталан ашық университеті, Британдық ашық университет және т.б.). XXI ғасырдың аса маңызды проблемасы, «Өмір бойға қажетті білім алу» қағидатынан «Бүкіл өмір арқылы білім алу» қағидатына көшуді қамтамасыз ететін білім беру мекемелерінің (әсіресе ересектерге білім беру) тиісті ұйымдық құрылымын іздеу болып табылады. Жоғары білім алу және өмір бойы білім алу мүмкіндігін қамтамасыз ету, білім алушыларға жеке даму және әлеуметтік ұтқырлықпен қатар, ашық білім беру жүйесі шеңберінде оқу орнын, уақытын және технологияларын еркін таңдау құқығын беру, мәдени плюрализм жағдайында ұлттық және өңірлік, халықаралық және тарихи мәдениеттерді сақтауға, дамытуға және таратуға, жастарды демократиялық азаматтықтың негізін құрайтын құндылықтар рухында тәрбиелеуге жәрдемдесуге мүмкіндік береді. Ашық білім беру жүйесі: әлеуметтік мәртебесіне, аумақтық орналасуына, азаматтық құқықтарын шектеуге және т. б. қарамастан, бұқаралық және жалпыға бірдей қолжетімді болуға; ұлттық және әлемдік білім беру ресурстарына кеңінен қол жеткізуді қамтамасыз етуге; екінші білім алу мүмкіндігіне (мысалы, экономикалық - жаратылыстану бағытындағы мамандар, техникалық-медициналық бағыттағы мамандар және т.б.) бағытталған. Ашық білім беру жүйесі адамға үздіксіз білім алуға мүмкіндік беретін, түрлі білім беру қызметтерін ұсына алатын және заманауи кәсіби білім алу мүмкіндігін қамтамасыз ететін әлеуметтік институт болуы тиіс. Мұндай жүйе әр білім алушыға қай жерде болмасын, өзінің білім беру және кәсіби қабілеттеріне толық сәйкес келетін білім беру траекториясын құруға мүмкіндік береді. Нәтижесінде білім беру қызметтерінің кеңістігін құруды, халықтың сұраныстары мен қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын бағдарламалардың өзара байланысы мен сабақтастығын қамтамасыз ететін, бір-бірімен байланысты оқу орындарының қауымдастығы (консорциумы) құрылуы керек. Осылайша, үздіксіз білім беру кәсіби консалтингінің оқыту және жұмыс істеуі арқылы үздіксіз кәсіби дамудың білім беру және кәсіби кеңістігінде маманның санқырлыәрекеттерінің мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Ашық білім беру, қазіргі заманғы ақпараттық қоғам жағдайында білім алушыларды қоғамдық және кәсіби қызмет салаларына толыққанды қатысуға дайындауға барынша тиімді ықпал ете алады. Білім беру жүйесінің негізгі элементі,қашықтан оқыту технологияларын іске асыруға мүмкіндік беретін мамандандырылған ақпараттық білім беру ортасы болып табылады. Ақпараттық білім беру ортасы -бұл пайдаланушылардың білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған деректерді беру құралдарының, ақпараттық ресурстардың, өзара әрекеттесу хаттамаларының, аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етудің жүйелік ұйымдастырылған жиынтығы. Ашық білім беру жүйесі мынадай жұмыс қағидаттарын іске асырады: жүктеу/скачать 340,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|