үлгісінің көмегімен орнатылады, онда нормаланатын МС
аргументтер болуы тиіс. Бұл ретте МС номенклатурасы мен оларды
өрнектеу тəсілдері оңтайлы болуы маңызды. Өлшеудің əртүрлі
құралдарын пайдалану тəжірибесі МС кешенін нормалау мақсатты
екендігін көрсетеді, ол бір жағынан, өте үлкен болмауы тиіс, ал
екінші жағынан əрбір нормаланатын МС өлшеу құралдарының
нақты қасиеттерін көрсетуі тиіс жəне қажет болғанда бақылануы
мүмкін.
2. Өлшеу құралдарының МС нормалау бірыңғай теориялық
бастамалардан жүргізілуі тиіс. Бұл өлшеу процесстерінде əртүрлі
принциптерде құрылған өлшеу құралдары қатысатындығымен
байланысты.
3. Нормаланатын МС олардың көмегімен кез келген дерлік
өлшеу тапсырмаларын шешуге негізделген жəне бір мезетте өлшеу
құралдарының осы құралдарға сəйкестігіне бақылау жүргізу
жеткілікті болатындай түрде өрнектелген болуы тиіс.
4. Нормаланатын
МС өлшеулердің аспаптық қателерін
құрайтынды жинақтау мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс. Жалпы
жағдайда ол қателердің келесі құрам бөліктерінің жиынтығы
(бірігуі) ретінде анықталуы мүмкін:
• A
0
(t), қалыпты жағдайларда өлшеу құралдарының осы типіне
сəйкес келетін құжаттармен жазылған, қалыпты жағдайларда
нақтылыдан түрленудің жарамды қызметінен ерекшеленуімен
негізделген.
Бұл қателік негізгі деп аталады.
• A
cj
, өлшеу құралдарының сыртқы əсер етуші шамалардың
өзгеруі мен олардың атаулы мəндеріне қатысты кіріс дабылдың
ақпараттандырылмаған параметрлерінің реакциясымен негізделген.
Бұл қателік
қосымша деп аталады;
•
A
dyn
, кіріс дабылдың өзгеруі жылдамдығына (жиілігіне) ӨЖ
реакциясымен негізделген.
Динамикалық қателік деп аталатын бл
құраушы өлшеу құралдарының динамикалық қасиетіне де, кіріс
дабылдың жиілікті спектріне де байланысты.
•
A
int
, өлшеу құралдарының өлшеу объектісімен немесе онымен
қатар өлшеу жүйесіне қосылған басқа
да өлшеу құралдарымен өзара
əрекеттестігімен негізделген. Бұл қателік құралдардың кіріс
тізбегінің сипаттары мен параметрлеріне жəне өлшеу нысанының
шығыс тізбегіне байланысты болады.
5. Нормаланатын
МС
өлшеу
құралдарының
қолдану
шарттарына жəне өлшеу құралдарының жұмыс режиміне тұрақты
болуы жəне тек оның қасиеттерін ғана көрсетуі тиіс. МС таңдауды
пайдаланушының
олар
бойынша
пайдаланудың
нақты
жағдайларында
өлшеу
құраларының
сипаттарын
есептеу
мүмкіндігіне ие болатындай іске асыруы қажет.
6. Нормативтік-техникалық
құжаттамада
келтірілген
нормаланатын
МС
өлшеу
құралдарының
жеке
алынған
көшірмесінің қасиеттерін емес, осы типтегі өлшеу құралдарының
барлық
63
жиынтығын қасиеттерін көрсетеді, яғни нақтылы болып табылады.
Тип деп бірдей тағайындалымға, сұлбаға жəне құырылмға ие жəне
техникалық шарттарда регламенттелген бірдей талаптарды
қанағаттандыратын өлшеу құралдарының жиынтығы түсіндіріледі.
Бұл типтегі жеке өлшеу құралдарының метрологиялық
сипаттары нақтылы МС мəні облысының шегінде кез келген болуы
мүмкін.
Нормаланатын МС тізімі алты негізгі топтарға бөлінеді (4.1-
сурет).
Достарыңызбен бөлісу: