аркысында мэнділіктің мэнін, табиғатын дұрыс түсініп-білуге мүмкіндік
алады. Егер барлык адамдар осы моральдык кағидаларды басшылықка
алып өмір сүретін болса, онда заңның қажеті болмас еді деп түйеді
Демокрит. Заңды адамдар ойлап тапкан, ол тобырларды өз колында
ұстап тұру үшін кажет.
Демокрит коғамның дамуы жэне мемлекет мәселелері туралы
соны пікірлер айткан. Адамда аңға ұксас кезінде аңдар сияқты өмір
кешті (эр кайсысы жеке өмір сүрді, бір-біріне көмектесуді білмеді,
жеміс-жидек жеп кана кун көрді т.б.), Ал аң сияқты калыптан
мұктаждыктың
аркасында
өркениетке
өткенде,
олар
бір-біріне
көмектесіп, бір жерде жинақталып, үңгірлерде, ағаштың куысында өмір
сүрді. Бұл кезде олар патшасыз, әскербасыларсыз, бір-бірімен соғыспай,
ұрлыксыз, карапайым да еркін өмір кешті. Кейінірек келе отты
пайдалана алатын болды, кулық-сұмдыктар да көбейді, осымен катар
өнер де пайда болды. Осы айткан жағдайға адамдарды мұктаждық пен
өздерінің тэжірбиелері жеткізді. Адамдар элімсакта сөйлей алмайтын-
ды. Адамдардың бір-бірімен араласып, қарым-катынаска түсуінің
аркасында түсініксіз дыбыс ншғарудың орнына сөз аркылы катынас
орнады. Сөйтіп, тіл пайда болды. Тіл көптүрлі болып, адамдардың
тұрған ортасына карай калыптасты.
Дін де тіл сияқты тарихи кұбылыс. Алғашқы кезде дін болмаған.
Діннің шығуына себеп болған - адамдардың табиғаттъщ дүлей
күштерінің себебін білмей корыккандығы. Құдай деп жүргеніміз пшн
мэніндегі кұдайлар емес, тек олар туралы калыптаскан бейнелер ғана.
Платон (б.д.д 427-347 жж) Сократтан дэріс алған, оның ілімін эрі
карай жалғастырушы, өзінің терең де мағыналы философиялык
ойларымен жалпы философия гылымының дамуына үлкен эсер еткен
Достарыңызбен бөлісу: |
