Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты т.Қ. Қойбағарова информатика



бет61/234
Дата15.03.2022
өлшемі7,08 Mb.
#27999
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   234
мантиссаның реті және мәнді цифрлары.


 машиналық реті

М

А

НТИС

С

А



















1-ші байт

2-ші байт




3-ші байт

4-ші байт

Санның таңбасы, 1-ші байтағы үлкен битке: оң таңба болса - 0, теріс таңба болса -1 сақталады. Бірінші байттың қалған 7 битінде машиналық рет сақталады. Келесі үш байтта мантиссаның мәнді цифрлары (24 разряд) сақталады.


Машиналық реттің 7 битінде 0000000 ден 1111111 дейін диапазонында екілік сандар орналасады. Яғни, машиналық рет 0 ден 127 дейін (ондық жүйеде) өзгереді. Барлығы 128 мән. Рет, оң да терісте болатыны айқын. Сол 128 мән, реттің оң және теріс мәндерінің арасында тең: - 64 тен + 63-ке дейін бөлінуге тиіс.
Машиналық рет, математикалық ретпен салыстырғанда жылжытылады және тек қана оң мәнді болады. Жылжытылу, реттің минималды математикалық мәніне нөл сәйкес келетіндей болып таңдалады.
Машиналық ретпен (Мр) және математикалық реттің (p) арасындағы байланыс, қарастырылып жатқан жағдайда мына формуламен өрнектеледі:

Мр = p + 64
Бұл формула ондық жүйеде жазылған. Екілік жүйедегі формуланың түрі: Мp2 = p2 + 100 00002.

Нақты санның ішкі ұсынылуын жазу тәртібі:
берілген санның модулін 24 мәнді цифрлы екілік жүйеге

аудару;


екілік санды қалыпты түрге келтіру;
екілік санау жүйесінде машиналық ретті табу;
санның таңбасын ескере отырып, оның ұсынымын 4-байттық машиналық сөзбен жазу.
4-ші мысал. Жылжымалы нүкте түріндегі 250,1875 санының ішкі ұсынымын жазу қажет.
Шешімі.
1. 24 мәнді цифрлармен екілік жүйеге аударайық:

250,187510 = 11111010,00110000000000002



100

Жылжымалы нүктемен, санның екілік қалыпты түрін жазайық: 01,111110100011000000000000 * 1021000. Мұнда мантисса, санау жүйесінің негізі (210 = 102) және рет (810 = 10002) екілік жүйеде жазылған.
Екілік санау жүйесінде машиналық ретті есептейік:

Мp2 = 1000 + 100 0000 = 100 1000.


Санның таңбасын ескере отырып, 4-байттық жадының ұяшығындағы ұсынымын жазайық:


0

1001000

11111010

00110000

00000000

31

24

23




0

Оналтылық түрі: 48FA3000.


5-ші мысал. Жылжымалы нүктелі ішкі ұсынылуы оналтылық тұріндегі C9811000 саны бойынша, санның өзін қалпына келтіру қажет.

Шешімі.
Төрт байттық ұяшықта, әр оналтылық цифрларды (сәйкестікпен) 4 екілік цифрларымен ауыстырып, санның екілік ұсынымына көшейік: 1100 1001 1000 0001 0001 0000 0000 0000

1
1001001


10000001
00010000
00000000

31 23 0
Теріс санның кодының шығуын, үлкен 31 нөмірлі разрядтта 1 жазылғанынан байқауға болады. Санның ретін шығарайық:


p = 10010012 - 10000002 = 10012 = 910.

Жылжымалы нүктемен, санның екілік қалыпты түрін жазайық: - 0,100000010001000000000000 * 21001.

Санның екілік жүйедегі түрі: -100000010,0012.
Санды ондық санау жүйесіне аударайық:

-100000010,0012 = - (1*28 + 1*21 + 1*2-3) = - 258,12510.

Нақты сандардың диапазоны бұтін сандардың диапазонынан анағұрлым кең. Оң және теріс сандар нөлге симметриялы орналасады. Демек, максималды және минималды сандар өзара модулі бойынша тең болады.
Абсолютті шамасы бойынша ең кішкене сан нөлге тең. Абсолютті шамасы бойынша жылжымалы нүкте формасындағы ең үлкен сан – ең үлкен мантиссалы және ең үлкен ретті сан.
4 - байттық машиналық сөз үшін, ондай санның түрі:

0,111111111111111111111111*1021111111.

Ондық жүйеге аударғаннан кейін алатынымыз:
(1 – 2-24) * 263 ≈ 1019.


101

Компьютердің жадында дәл ұсынылатын нақты сандардың өлшемі мына формуламен есептеледі:



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   234




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет