Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты т.Қ. Қойбағарова информатика

жүктеу/скачать 7,08 Mb.

бет	61/234
Дата	15.03.2022
өлшемі	7,08 Mb.
	#27999

1 ... 57 58 59 60 61 62 63 64 ... 234

Байланысты:
Информатика

Машиналық реттің
4-ші мысал
5-ші мысал

мантиссаның реті және мәнді цифрлары.

 машиналық реті	М	А	НТИС	С	А

1-ші байт	2-ші байт		3-ші байт		4-ші байт

Санның таңбасы, 1-ші байтағы үлкен битке: оң таңба болса - 0, теріс таңба болса -1 сақталады. Бірінші байттың қалған 7 битінде машиналық рет сақталады. Келесі үш байтта мантиссаның мәнді цифрлары (24 разряд) сақталады.

Машиналық реттің 7 битінде 0000000 ден 1111111 дейін диапазонында екілік сандар орналасады. Яғни, машиналық рет 0 ден 127 дейін (ондық жүйеде) өзгереді. Барлығы 128 мән. Рет, оң да терісте болатыны айқын. Сол 128 мән, реттің оң және теріс мәндерінің арасында тең: - 64 тен + 63-ке дейін бөлінуге тиіс.
Машиналық рет, математикалық ретпен салыстырғанда жылжытылады және тек қана оң мәнді болады. Жылжытылу, реттің минималды математикалық мәніне нөл сәйкес келетіндей болып таңдалады.
Машиналық ретпен (М_р) және математикалық реттің (p) арасындағы байланыс, қарастырылып жатқан жағдайда мына формуламен өрнектеледі:

М_р = p + 64
Бұл формула ондық жүйеде жазылған. Екілік жүйедегі формуланың түрі: Мp₂ = p₂ + 100 0000₂.

Нақты санның ішкі ұсынылуын жазу тәртібі:
берілген санның модулін 24 мәнді цифрлы екілік жүйеге

аудару;

екілік санды қалыпты түрге келтіру;
екілік санау жүйесінде машиналық ретті табу;
санның таңбасын ескере отырып, оның ұсынымын 4-байттық машиналық сөзбен жазу.
4-ші мысал. Жылжымалы нүкте түріндегі 250,1875 санының ішкі ұсынымын жазу қажет.
Шешімі.
1. 24 мәнді цифрлармен екілік жүйеге аударайық:

250,1875₁₀ = 11111010,0011000000000000₂

100

Жылжымалы нүктемен, санның екілік қалыпты түрін жазайық: 01,111110100011000000000000 * 10₂¹⁰⁰⁰. Мұнда мантисса, санау жүйесінің негізі (2₁₀ = 10₂) және рет (8₁₀ = 1000₂) екілік жүйеде жазылған.
Екілік санау жүйесінде машиналық ретті есептейік:

Мp₂ = 1000 + 100 0000 = 100 1000.

Санның таңбасын ескере отырып, 4-байттық жадының ұяшығындағы ұсынымын жазайық:

0	1001000	11111010	00110000	00000000
31	24	23		0

Оналтылық түрі: 48FA3000.

5-ші мысал. Жылжымалы нүктелі ішкі ұсынылуы оналтылық тұріндегі C9811000 саны бойынша, санның өзін қалпына келтіру қажет.

Шешімі.
Төрт байттық ұяшықта, әр оналтылық цифрларды (сәйкестікпен) 4 екілік цифрларымен ауыстырып, санның екілік ұсынымына көшейік: 1100 1001 1000 0001 0001 0000 0000 0000

1
1001001

10000001
00010000
00000000

31 23 0
Теріс санның кодының шығуын, үлкен 31 нөмірлі разрядтта 1 жазылғанынан байқауға болады. Санның ретін шығарайық:

p = 1001001₂ - 1000000₂ = 1001₂ = 9₁₀.

Жылжымалы нүктемен, санның екілік қалыпты түрін жазайық: - 0,100000010001000000000000 * 2¹⁰⁰¹.

Санның екілік жүйедегі түрі: -100000010,001₂.
Санды ондық санау жүйесіне аударайық:

-100000010,001₂ = - (1*2⁸ + 1*2¹ + 1*2^-3) = - 258,125₁₀.

Нақты сандардың диапазоны бұтін сандардың диапазонынан анағұрлым кең. Оң және теріс сандар нөлге симметриялы орналасады. Демек, максималды және минималды сандар өзара модулі бойынша тең болады.
Абсолютті шамасы бойынша ең кішкене сан нөлге тең. Абсолютті шамасы бойынша жылжымалы нүкте формасындағы ең үлкен сан – ең үлкен мантиссалы және ең үлкен ретті сан.
4 - байттық машиналық сөз үшін, ондай санның түрі:

0,111111111111111111111111*10₂^1111111.

Ондық жүйеге аударғаннан кейін алатынымыз:
(1 – 2^-24) * 2⁶³ ≈ 10¹⁹.

101

Компьютердің жадында дәл ұсынылатын нақты сандардың өлшемі мына формуламен есептеледі:

жүктеу/скачать 7,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 57 58 59 60 61 62 63 64 ... 234