Электронды – кемтікті ауысу. Электронды-кемтікті ауысулар көптеген жартылай өткізгіштік құралдар мен
интегралдық схемалардың жұмысшы элементі болып табылады.
Электронды-кемтікті немесе р-п ауысу деп, бірінің электрондық, екіншісінің
кемтіктік электрөткізгіштігі бар екі бөлікті жартылай өткізгіштік кристалдардың
арасындағы түйіспелі жұқа қабатты айтады. Мұндай қабатты донорлық және акцепторлық
қоспаларды технологиялық өңдеу арқылы (бір затты екінші затқа диффузиялау, өсірілген
кристалға қоспаны ендіру және т.б.) кристалдарға қоспалау нәтижесінде алынады.
4-сурет
Сыртқы кері кернеу (р- облысы теріс, ал
п- облысы оң көздің шығыстарына
қосылады)
р-п ауысудың өрісімен сәйкес келетін электр өрісін тудырады; потенциялық
тосқауыл өседі, негізгі тасымалдаушылардың диффузия тогы іс жүзінде нөлге айналады.
Ауысу маңайында негізгі тасымалдаушылар саны азаятындықтан, оның қалыңдығы және
электр кедергісі өседі.
Ауысудың вольт-амперлік сипаттамасы аналитикалық функциямен сипатталады
мұндағы
U- тиісті таңбамен
ауысуға түсірілген сыртқы кернеу;
І 0
І Т -(р-
п )ауысудың кері (жылулық) тогы;
Т = kT/q- температуралық потенциал (Т- 300 К кезінде
Т
0,26В).
Тура кернеу кезінде
(U>0) экспоненциальдық мүше тез көбейеді [ехр
(U/
Т )
l], жақша ішіндегі бірді ескермесек,
онда
І
І диф . Кері кернеу кезінде
(U<0) экспоненциалдық мүше нөлге ұмтылады және ауысу
(переход) арқылы өтетін ток іс жүзінде кері токқа тең:
I р - п = -І 0 .
