Ересек адам – бала мен қоғамның

Ересек  адамсыз  (жақын  және  алыс)  бала  тірі  организм 

ретінде  өмір  сүре  алмайды  және  әлеуметтік  тұлға  ретінде 

дамымайды.  Ересек  адам  баланың  тұлға  болып  қалыптасуына 

екі  негізгі  функцияны  атқаратыны  белгілі:  ол  өзі  құндылықтар 

мен  адам  тәжірбиесінің  тасымалдаушысы  болып  қызмет  етеді 

және  үлгі  ретінде  «пайдаланады»;  тәрбиелеу  және  оқыту 

үдерісінің ұйымдастырушысы болып табылады. 

Баланың қасында қандай ересек адам болғанына, «оны кімнің 

өмірге  жетелегеніне»  (В.  А.  Сухомлинский)  көп  нәрсе 

байланысты.  Егер  бала  кішкентайынан  мейірімді,  қайырымды, 

ұстамды  адамдар  жанында  болса,  егер  олар  бір-бірімен 

құрметпен  қарым-қатынас  жасай  алса,  егер  олар  еңбексүйгіш 

және жайдары болса, - оның әлеуметтік тажірибесі дәл осындай 

адам  әрекетінің  үлгілерімен  толығады.  Бұл  адамдар  әлемінен 

алғашқы әсерлер болғандықтан, олар нағыз мықты болады. Егер 

бала  қобалжу,  қатыгездік,  дөрекілік  жағдайында  өмір  сүрсе, 

77

 

онда ол тиісті әлеуметтік тәжірибеге ие болады. Әрине, бұл тек 

осы  тәжірибеге  сүйене  отырып,  баланың  өмір  сүретіндігіне  көз 

жеткізбейді.  Қарақшыотбасы  міндетті  түрде  қарақшыны 

өсірмейді,  бірақ  мұндай  жағдайда  бейәлеуметтік  болу 

ықтималдығы  басқа  эмоционалдық  климатқа  ие  отбасынан 

жоғары.  Сондай-ақ,  өкінішке  орай,  бақытты  отбасында 

тәрбиенің  толықтай  табысты  нәтижесіне  кепілдік  берілмейді. 

Адам болу үдерісі өте күрделі және көптеген кейде көрінбейтін 

немесе бейсаналық әсерге ұшырайды. 

жүктеу/скачать 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: