4.2 Мысыр діні Екісу қала-мемлекеттерімен салыстырғанда, біздің заманымызға
дейінгі IV-III мыңжылдықтағы Мысыр мемлекеттігі қҧдай деп танылған
билеуші-фараон басқарған орталықтандырылған мемлекет ретінде
сипатталады.
Аңыздар мен қиялдардың пайымдауынша, Мысырды фараондардан
бҧрын қҧдайлардың ӛздері биледі. Ақырында, қҧдайшыл билік фараоннан
беріліп отырды, олардың әрқайсысы Кҥн қҧдайының ҧлы мен оның жер
бетіндегі іске асырушысы саналды. Фараон – бҧл патша-қҧдайы және бір
мезгілде патша-абыз болып табылады, салт жоралар оның атымен іске
асырылды. Ең алғашқы қҧдай деп танылған фараон – Мина, оның атымен
кӛптеген жҥз жылдықтар бойы сақталған барлық ырымдар мен салт-
жоралар байланысты.
Биліктің кӛп бӛлігін бір мезгілде мемлекеттік аппараттың қуатты
шенеуіктер басқарған және жергілікті қҧдіретті қҧдайлардың қызметкерлері
болған абыздар иеленді. Сол заманда абыздық әр тҥрлі ғылыми білімдердің
негізі
болған
–
абыздар
ӛздерінің
жетістіктерінің
арқасында
жаратылыстанудың әр саласы бойынша даңқы шықты.
Қҧдайлардың кӛпшілігінің арасынан анағҧрлым қҧрметке ие болған -
Пта-Апис (қҧдайлардың қҧдайы),
Ра (кҥн қҧдайы),
Геб (жер қҧдайы),
Нут (аспан қҧдайы),
Осирис (табиғаттың жасанды кҥштерінің қҧдайы),
Исида (қҧнарлылықтың, судың, желдің және теңізде жҥзу және басқаның қҧдайы).
Эволюциялық дамуға байланысты бір қҧдайдың қызметі басқа қҧдайдың
қызметіне ауысып отырды. Сонымен қатар, қҧдайлардың барлығына дерлік
зооантропологиялық бейне тән болды.
Пта (Апис) бҧқа,
Амон – сиыр,
Мут (Амонның әйелі) – кҥшіген,
Гор – сҧңқар,
