С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
ped and psy 2 nomer 2016.compressed (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Табақ тарту рgсімі табақ тарту д`стүрді, етті жасау жөнін білетін жасы үлкен адам болмаса, көбіне сақталмайды 3 Себеп
- Демалыс орны `н-күй, думан үлкен жиында болмаса, көбіне, тамақтану `рекетімен шектелуге қарай ойысып барады 5 Тgрбиелік мgні
| №
Өлшемдер Дgстүрлі қонақжайлық сипаты Қазіргі қонақжайлықтың сипаты 1 Қонақ түрлері құдайы қонақ, қыдырма қонақ, арнайы шақырылған қонақ шақырусыз қонаққа бармау: арнайы шақырылған қонақ 2 Табақ тарту рgсімі табақ тарту д`стүрді, етті жасау жөнін білетін жасы үлкен адам болмаса, көбіне сақталмайды 3 Себеп қонаққа есік `рқашан ашық болған қонаққа шақырудың нақты бір себепке негізделуі 4 Демалыс орны `н-күй, думан үлкен жиында болмаса, көбіне, тамақтану `рекетімен шектелуге қарай ойысып барады 5 Тgрбиелік мgні ағайын-туыс, бауырлар ақыл- дасып, бірге қызмет көрсетеді; барымен бөлісе білуі; бірлік, береке, татулық; туыстық қарым-қатынасты нығайту мейрамханаға үй иесі өзі барып тапсырыс береді, б`рі дайын, араласып, ақылдасып `рекет ету қажет емес; адамдардың өздерін ресми ұстауы басым. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 115 Д`стүрлі м`дениеттің заманауи сипат алуына `сер етуші факторлар ретінде уақыт, өмір сүру формасының өзгеруі, материалдық жағдай, құндылықтардың өзгеруін, жаһандану үрдісін атаймыз. Таратып айтар болсақ: - уақыттың тапшылығы (қонаққа баруға да, қонақ шақыруға да арнайы уақыт бөлу керек); - өмір сүру формасының заман ағымына сай өзгеруі (мейрамханада к`сіби аспаздар өздері кеңес береді, өздері дайындайды); - материалдық жағдай (қонақ шақыруға қаржының тапшылығы; п`тердің тарлығы; мейрам- хананың қымбат екендігі); - отбасындағы бірлік, бауырмалдық, риясыз көмек деген түсініктер құндылық ретінде қабылда- нуы қазіргі заманда біраз б`сеңсіп қалды, бұл `сіресе, жастар арасында көбірек байқалады; құндылықтардың өзгеруі: қонақжайлықтың сипаты қала тұрғыны мен ауыл тұрғыны арасында да екі түрлі көрінеді. Ауылда тұратындар қазақтар басқа м`дениет өкілдерімен көп қарым-қатынасқа түсе бермейді, бұл олардың бойындағы атадан-балаға беріліп келе жатқан қонақжайлық қасиеттің табиғи қалпын сақтауға `серін тигізеді; қала қазақтары бірнеше м`дениет өкілдерімен араласады, сөйтіп, полим`дениет пен өз ана тілін білмеушілік белгілі бір д`режеде ұлттық болмыстың негізгі ажырамас бөлігі қонақжайлық қасиеттен арылуға себеп болуда. Сондай-ақ, қонақ шақыру, қонақ күту `рекетін «өзін-өзі ақтамайтын материалдық шығын» деген көзқарас та жастар арасында белең алып барады. Қорыта айтқанда, біздің мақсатымыз қазақтың ұлттық болмысын танытатын қонақжайлық қасие- тінің д`стүрлі түрі мен қазіргі уақыттағы сипаты қандай? қайда ойысып бара жатыр? деген сауал- дарға жауап беру болатын. Екі түрлі уақыт кеңістігіндегі бір м`дениеттің – қонақжайлықтың сипаты туралы толыққанды ақпарат бар, бірақ алдымыздан тағы да жауабын күтетін сан сұрақтар пайда болды. Келесі кезекте, д`стүрлі м`дениеттің заманауи сипат алуы заңды құбылыс емес пе? И`, заңды құбылыс деп санайық, бірақ бұл ұлттық болмысты жоғалтуға `келіп соқпай ма? Ендеше, д`стүрімізді сақтай отырып, заман ағымы мен заман талабына қарай уақыт ағынымен жылжи беруге бола ма? Болса, қалай? деген сауалдардың жауабы алдағы уақыттың еншісіне қалады... 1 Шаймерденова Н., Авакова Р. Язык и этнос. Учеб. пособие. –А., 2004. -248 с. 2 Қазақ eдеби тілінің түсіндірме сөздігі. Б–Д, 4 том. –А.: Арыс, 2007. -752 б. 3 Пименова М.В. Введение в когнитивную лингвистику. – Выпуск 4. – Кемерово: Наука, 2004. 4 Карасик В.И. Языковой круг: личность, концепты, дискурс. –М.: Гнозис, 2004. 5 Ахметжанова З. Очерки по национальной копцептологии. – А: Елтаным., 2010. – 148 с. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|