С. Г. Тажбаева Редакция алқасы


«Дастарқан»  концептісінің  бейнелеуіштік-ассоциацитивтік  бөлігі



Pdf көрінісі
бет184/587
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#13134
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   587
Байланысты:
ped and psy 2 nomer 2016.compressed (1)

«Дастарқан»  концептісінің  бейнелеуіштік-ассоциацитивтік  бөлігі.  Біздің  сауалнамаға  қатыс-
қан информанттар жасы жағынан үш топқа бөлінеді: 60 жастан жоғары; 35 пен 45 жас арасы; 20-25 
жас  арасы.  Н`тижесі:  «дастарқан»  сөзіне  қатысты  информанттардың  ассоциациясы:  қонақжайлық, 
төр, қазақ, eже, бата, қой, eн-би, шапан, кеңпейілдік, ақ көңілдік, кeде, туыстардың бауырмалдығы, 
отбасы мүшелерінің бір жерге жиналуы, кеңдік, домбыра, тілек, ет. Осы анықталған сөздер негізін-
де «дастарқан» концептісінің үшінші құраушы бөлігі құндылық анықталды.  
«Дастарқан» концептісінің құндылық құраушы бөлігі  адамдар арасындағы риясыз сыйластық, бір-
біріне  деген  құрмет;  отбасы  мүшелері,  ағайын  туыстар  арасындағы  бауырмалдық,  туыстық  қаты-
насты нығайту; дастарқан басындағы үлкендердің айтқан ғибрат сөздері, үлкеннің алдына шығып сөз 
алмау,  ас  алмау,  оларға  құрмет  көрсету  сияқты  т`рбиелік  м`ні;  қонақ  күту  `рекеті  ағайын-туыс, 
бауырлардың  бірігіп,  ынтымақтастықта  `рекет  етуге  `серін  тигізу,  бұл  адамдардың  бір-біріне 
қамқоршы, ж`рдемші ж`не көпшіл болуына оң ықпалын тигізеді. Сонымен қатар, ең бастысы, қазақ-
тың өзінен өзгені жоғары қоя білу мeдениеті, бұл адамға т`н кеңдік қасиетке ие болуы. Бұлай дейтін 
себебіміз, қазақ келген қонақтың д`режесіне, `леуметтік жағдайына ж`не жасына қарай бөліп, ажыра-
тып жатпаған. Қонақ – қашан да қонақ, оны риясыз көңілмен сыйлап, күтіп жіберу керек деген қағида 
басты ұстаным. 
Қазіргі  `лемдік  жаһандану  үрдісі,  ақпараттар  ағыны  мен  жаңа  технологиялар  заманы  д`стүрлі 
м`дениеттің  де  басқаша  сипат  алуына  `серін  тигізіп  отыр.  Оны  біз  тек  бір  ғана  осы  «дастарқан» 
ұғымының аясында жүргізілген сауалнама н`тижелері негізінде қарап көрейік: 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   587




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет