Сабақ жоспары: Материалмен таныстыру



бет4/5
Дата01.12.2022
өлшемі473,26 Kb.
#54100
түріСабақ
1   2   3   4   5
Қорытынды сұрақтар:
1. Будандастырудың мәні неде,
2. Гибридті рекомбинанттарды қандай әдістермен алуға болады? 3. Бактериялық плазмидалар дегеніміз не?
4. Бактериялық плазмидалардың құрылысы.
5. Гибридизацияда плазмидалар қандай рөл атқарады?
6. Бактериофагтар дегеніміз не?
7. Фагтардың дамуының екі жолы.
8. Фаг бактерия геномына қалай интеграцияланады? λ


СӨЖ тапсырмасы:
1. Прокариоттардағы конъюгация;
2. Прокариоттардың трансформациясы;
3. Прокариоттардағы трансдукция
4. Протопластардың бірігуі.
Практикалық сабақ 3 Гендік инженерия ферменттері


Жұмыстың мақсаты: Рекомбинантты штамм-продуценттерді құру үшін қолданылатын ферменттерді зерттеу


Сабақ жоспары:
1. Материалмен таныстыру.
2. Мұғаліммен бірге материалды талдау.
3. Жұмыс туралы есеп.


Тапсырмалар:
1. Суретке қарап, көрсетілген процесті түсіндіріңіз;
2. Теориялық материалды оқып, сұрақтарға жауап беру.





Теориялық материал: 5-дәріс
Рекомбинантты ДНҚ құруда қолданылатын ферменттерді бірнеше топқа бөлуге болады:
-ДНҚ фрагменттерін түзетін ферменттер (рестрикциялық ферменттер);
-ДНҚ (полимераза) немесе РНҚ (кері транскриптаза) шаблонында ДНҚ синтездейтін ферменттер;
- ДНҚ фрагменттерін байланыстыратын ферменттер (лигазалар);
- ДНҚ фрагменттерінің ұштарының құрылымын өзгертуге мүмкіндік беретін ферменттер.
Рестриктазалар.Рестрикциялық эндонуклеазалар (рестрикциялық ферменттер) бактерия жасушасының ферментативті рестрикциялық-модификациялық жүйелерінің құрамдас бөлігі болып табылады, олардың негізгі қызметі резидент ДНҚ-ны бөгде ДНҚ енгізуден қорғау болып табылады. Қазіргі уақытта 1968 жылы В.Арбер сипаттаған рестрикциялық-модификациялық жүйелер іс жүзінде барлық зерттелген бактериялар мен кейбір ашытқылардан табылған. Қазіргі заманғы номенклатураға сәйкес (1973 жылы американдықтар Х.Смит пен Д.Натанс ұсынған) шектеулердің үш негізгі класы бар: I, II және III.
Рестрикциялық ферменттер белгілі бір нуклеотидтер тізбегін таниды және қос тізбекті ДНҚ-ны фрагменттерге бөледі. Модификация конъюгацияланған рестриктазамен танылған В тізбегінің кейбір негіздерінің метилденуінен тұрады; осылайша бұл ДНҚ аймағын шектеу ферменттерінің әсерінен қорғайды. ETIS жасушасында бір мезгілде екі ферменттік белсенділіктің болуы (R-M жүйесі деп аталады) өзінің нуклеин қышқылының гидролизін болдырмайды. Бөтен ДНҚ бактерия жасушасына енген кезде екі фермент үшін де субстрат қызметін атқарады.
X. Смит пен Д.Нейтан 1973 жылы шектеулер номенклатурасын ұсынды, ол келесі элементтерді қамтиды:
1. Әрбір ферменттің атауы берілген R-M жүйесін қамтитын иесі микроорганизмнің екілік тұқымдас-түр белгісінен шығады және келесі ереже бойынша қалыптасады: түрдің бірінші екі кіші әріпі бірінші бас әріпке қосылады. тұқымдас атауынан. Мысалы: Streptomyces albus - Sal, Escherichia coli - Eco.
2. Тұқым-түр атауынан кейін қажет болған жағдайда серотип немесе штамм белгіленеді: Haemophilus influenzae d - Hind, Escherichia coli B - EcoB.
3. Бір бактерия жасушасымен кодталған әртүрлі шектеу-модификациялық жүйелер рим цифрларымен белгіленеді, мысалы: Hindl, Hindll, HindIII.
4. Рестрикциялық-модификациялық ферменттер әдетте эндонуклеаза R немесе метилаза М деп аталады, содан кейін жүйе атауының анықтамасы беріледі, мысалы: эндонуклеаза R HindII немесе метилаза M HindIII.
5. Егер жүйе фаг геномында немесе плазмидада генетикалық локализацияланған болса, онда хромосомалық элементтен тыс элементтің символы тектік-түр атауынан кейін көрсетіледі: EcoPI, EcoRII.Бұл жағдайларда штамм жақшада көрсетіледі: Eco( K)P1.
Рестриктазаның 3 негізгі класы бар: 1, 2 және 3.
Барлық рестристазалар қос тізбекті ДНҚ-дағы қатаң анықталған реттіліктерді таниды, 1-ro классты рестристазалар ДНҚ молекуласының ерікті нүктелерінде үзілістерді жүзеге асырады, ал 2 және 3 класс рестритазалары тану орындарында немесе бекітілген нүктелерде қатаң анықталған нүктелерде ДНҚ-ны таниды және ажыратады. олардан арақашықтық.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет