Сабақ түрі: зерттеу-ізденіс сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: есім-акроним,топтастыру, ізденушілік



бет3/6
Дата26.09.2022
өлшемі43,2 Kb.
#40245
түріСабақ
1   2   3   4   5   6
Біздің әрқайсымыздың есімдеріміздің де өзіндік мағынасы бар. Енді осыған тоқталалық./ оқушылардан есімдерінің мағынасын сұрау/
Мұғалім:
-қазақ халқында балаға 3 күн ішінде ат қойған. Ерекше жауапкершілікпен қараған. Бізге де осы жауапкершілік жүктелсе қайтер едік.
Екі топқа «Ат қойыңыз» атты тапсырма беріледі. Екі топ өз білгендерінше ат қоюлары керек.
1-топқа

  1. Балаға артық саусағына қарай ат қою.
    2. Балаға тіл - көз тимейді деген ниетпен ат қою.
    3. Баланың дені сау, жаны берік болуы үшін ат қою.
    4. Баласы шетіней берген үйде жас сәбиге ат қою.
    5. Бала - шағаларының өмірі ұзақ болсын, көп жасасын деген ниетпен ат қою.
    6. Бұрын - соңды болған қару - жарақ аттарына байланысты ат қою.
    7. Елдің ардақты азаматтарының атын солардай батыр, дана, өнерлі болсын деген ниетпен жаңа туылған балаға ат қою.

8.Болашақта болуы мүмкін есімдер
2-топқа
1 . Ислам дінінің әсеріне байланысты ат қою.
2. Қыз аттарына аспан әлемінің, аңдардың, асыл тастардың, қымбат маталардың, нәзік өсімдіктердің атын қою.
3. Мерзімінен бұрын дүниеге келген балаға ат қою.
4. Мұрат - мақсатыма жеттім - ау деген ниетпен ат қою.
5. Соңғы балаға ат қою.
6. Төрт түлік мал, аң мен құстарға байланысты ат қою.
7. Ұлы жоқ үйде қыз туғанда ат қою.
8. Болашақта болуы мүмкін есімдер

Мысалы


  1. Балаға артық саусағына қарай ат қою.
    Есімдері: Артық, Артықәлі, Артық - бай, Қосекен.
    2. Балаға тіл - көз тимейді деген ниетпен ат қою.
    Есімдері: Жаманбай, Қойшыбай, Ошақбай, Тезекбай.
    3. Баланың дені сау, жаны берік болуы үшін ат қою.
    Есімдері: Тасболат, Тастемір, Шымырбай.
    4. Баласы шетіней берген үйде жас сәбиге ат қою.
    Есімдері: Аман, Аманкүл, Есен, Жүрсін, Тоқтар, Тұрсын, Тұрсынкүл т. б.
    5. Бала - шағаларының өмірі ұзақ болсын, көп жасасын деген ниетпен ат қою.
    Есімдері: Жанұзақ, Жүзбай, Мыңжасар, Өмірбек, Сексенбай, Ұзақбай.
    6. Бұрын - соңды болған қару - жарақ аттарына байланысты ат қою.
    Есімдері: Қылышбай, Мылтықбай, Найзабек, Садақбай, Шоқпарбай т. б.
    7. Елдің ардақты азаматтарының атын солардай батыр, дана, өнерлі болсын деген ниетпен жаңа туылған балаға ат қою.
    Есімдері: Абай, Абылай, Сәкен, Төлеби, Ыбырай т. б.
    8. Ерекше көзге түскен белгілеріне қарай ат қою.
    Есімдері: Қалдыгүл, Қалдыбай, Құдірет, Меңдібай, Меңдігүл.
    9. Ислам дінінің әсеріне байланысты ат қою.
    Есімдері: Ғали, Жамал, Зылиха, Иса, Мұхаммед, Омар, Сүлеймен.
    10. Қыз аттарына аспан әлемінің, аңдардың, асыл тастардың, қымбат маталардың, нәзік өсімдіктердің атын қою.
    Есімдері: Айман, Алтын, Еңлік, Жібек, Жұлдыз, Күміс, Құралай, Мақпал,
    Меруерт, Раушан, Шолпан, Шынар т. б
    11. Мерзімінен бұрын дүниеге келген балаға ат қою.
    Есімдері: Лекер, Шалабай, Шалабек.
    12. Мұрат - мақсатыма жеттім - ау деген ниетпен ат қою.
    Есімдері: Арман, Бақыт, Мақсат, Мұрат.
    13. Соңғы балаға ат қою.
    Есімдері: Кенжебай, Кенжегүл, Кенжетай.
    14. Төрт түлік мал, аң мен құстарға байланысты ат қою.
    Есімдері: Арыстан, Бота, Ботагөз, Бүркіт, Қойшыбай, Сандуғаш т. б.
    15. Ұлы жоқ үйде қыз туғанда ат қою.
    Есімдері: Болған, Ұлбала, Ұлтуған, Ұлмекен, Ұлбосын, Ұлтуар, т. б.

Қызықты мағұлматтар



  • Мәселен, әлемдегі ең ұзын есім Үндістан азаматының еншісінде. Оның аты 1478 әріптен тұрады. Есімін толық айтып шығу үшін 10 минут уақыт керек екен.

  • Ал ең қызық фамилия 19 ғасырда өмір сүрген француз азаматында болған. Қызықтығы сол, оның фамилиясы – 1792, яғни тек сандардан құралған. 1792 текті сол адам өзінің төрт баласына жылдың алғашқы төрт айының атын қойған.
    Нәтижесінде, балаларының толық аты – жөндері (яғни аты мен фамилиясы) – Қаңтар 1792, Ақпан 1792, Наурыз 1792 және Сәуір 1792 болып тіркелген.

  • Сондай - ақ, Испанияда өтетін қызықты есім иелерінің съездіне қатысушылар арасында «Екі келі күріш», «Мен картопты жақсы көремін» есімді адамдар да кездескен.

  • Қазақ халқында адам аты өмірінде бір-ақ рет қойылады. Ал енді кейбір елде адам баласының өсіп-өнуінің әрбір сатысына қарай ат қойылып отырады. Мұндай дәстүр көршілес Қытай Халық Республикасында әлі күнге дейін сақталған.

  • Сазгер,шәмшітанушы Қалдыбек Құрманәлі өз балаларына Мақпалжүніс, Бекзатсаттархан, Шәмшіқалдаяқ, Мұхтаршахан атты есімдер берген.

Болашақта осы есімдер сәнге айналып жатса еш таң қалмаңыз:


Селфигүл, Селфибек, Ретрихан, Айфонгүл, Инстабай, Вконтактбек, Вайфайхан, Фейсбек, Блогбай .






Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет