Сейтенова Гүлғаслайым Төлеуқызы Түсінік хат

Ойыншылар екі топқа бөлініп (ұлдар мен қыздардың араласып ойнауына болады), бір-біріне 50-60 метрдей қашықтықта қарама қарсы тұрады. Екі топтың дәл ортасындағы сызыққа жалау байлап, түбіне белбеу немесе шиыршықталған орамал тастайды.

Кезек бойынша бір топтың басшысы өз ойыншыларының біреуінің атын атайды. Берілген белгі бойынша әлгі екі ойыншы ортадығы жалауға қарай жүгіреді, бұрын жетіп, белбеуді алуға ұмтылады. Бұрын жеткен ойыншы белтеуді ала салып, жете алмаған ойыншыны қарсы топқа жеткенше кері куып барады да, қолындағы белбеуді сонда тастай сап, өзі кейін қашады. Енді әлгі қуылып келген ойыншы жаңағы ұтылған ұпайларын қайтарып алуға тырысады.

Ойынның қорытындысында қай топтың ойыншылары қарсыластарына көбірек белбеу жұмсаса, сол топ ұтқан болып есептеледі.

Оны бес не тоғыз адам ойнайды.

Ойын жүргізушісінің бұйрығымен белгілі бір арақашықтықты сақтап (3-5 м) 4 ойыншы бұрышқа тұрып, олар екі-екіден орындарын ауыстырады. Ойын жүргізушісінің мақсаты – төртеуінің ортасында тұрып, осы кезде босаған орынға тұра қалу. Ойынның шарты түсінікті болу үшін, әрбір ойыншының тұрған жерін бормен белгілеп қойсада болады. Сөйтіп, орнынан айырылған ойыншы ойын жүргізушісі болады да, ол да бос орын іздейді. Ал тоғыз ойыншы ойнағанда әрбір қабырғаға 3 адамнан тұрып, өзара екі-екіден орын ауыстырады.

Бұғнай

Ойын жүргізушісі ойынға қатысушыларды айнала отырғызып жүгіріп, бірінші «бұғнай», екінші «бұғнай», үшінші «бұғнай», т.б. деп бас-басына реттік санмен атап шығады да, кез-келген бірін мәселен, он жетінші бұғанайды дауыстап шақырады. Аты аталған бұғанай орнынан ұшып тұрып, келесі біреуін шақыру керек. Әдетте, малдасын құрып не жүресінен отырған балалар бірден тез тұра алмай қалады, ал кейбір сасқалақ ойыншы аты аталмаса да орнынан атып тұрады. Мұндай ойыншылар айыпты саналып, көпшіліктің ұйғаруымен ортаға шығып, өнер көрсетеді.