Силлабус пәннің ОҚу бағдарламасы
жүктеу/скачать 153,84 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұжырымды немесе пікірді дәлелдеудің құрылымын қарапайым мысал ретінде көрсетуге болады: Тұжырым (пікір)
- Түсіндіру
- Дәйегі (агрументі)
- Таразыланған көзқарас
- Сонымен талқылау барысындағы негізгі ұстаным
| Негізгі бөлімнің мақсаты - зерттеу сұрағына жауап беру қолданатын мәселеге, тұжырымға жан-жақты талқылау жазу, академиялық жазылымда талқылаудың маңызы ерекшеленеді екі немесе одан да көп тұжырымды тиімді тұрғыдан талқылауға болады. Талқылаудың негізі ретінде тұжырым ғана алынып, оқырманға сол тұжырымның тиімді екені дәлелденуі мүмкін. Бұл автордың не оқып, не үйренгеніне сүйене отырып пікірін білдіруі.
Академиялық жазылымда берілген барлық пікірлер дәлелденеді. Тұжырымды немесе пікірді дәлелдеудің құрылымын қарапайым мысал ретінде көрсетуге болады: Тұжырым (пікір) – көзқарас және сенім. Марат жақсы мұғалім. Түсіндіру – автор не себепті сенеді. Марат оқушыларды жақсы көреді. Автордың дәлелі – көзқарасты дәлелдейтін фактор, мәліметтер, мысалдар. Автор Мараттың мектепте сабақ бергенін көрген. Дәйегі (агрументі) – дәлелдер тұжырымды қаншалықты нақтылайды. Оқушының жетістігі мұғалімге тікелей байланысты. Жалпы тұжырымды берудің мынадай екі жолы бар: Таразыланған көзқарас: Мұндай жағдайда дәйекті жағынан автор өз көзқарасын соңғы параграфқа дейін анық білдірмейді. Сендіру: Бұл дәйектемелік жазылымда автор өз көзқарасын бірден білдіреді, содан кейін өзінің пікірінің дұрыс екеніне сендіруге тырысады. Бұл екі жолдың қайсысын таңдау берілген тапсырмаға зерттеу сұрағының құрылымына және автордың жауап беруіне тікелей байланысты. Негізгі бөлімді жазудың ең басты талабы сыни тұрғыда автордың пікірлері мен осы жұмыстың зерттеу негізіне талқылау және дәйектеу. Автор өз пікірін дәлелдеу үшін басқа авторлардың пікірін және көзқарасын беруі керек. Талқылау барысында алдымен өзге автордың пікірін парафраз немесе қорытынды жасау арқылы беріп, оларды тиімді немесе тиімсіз тұрғыдан қараудың маңызы зор. Бұл автордың өзге авторлардың көзқарасына сыни тұрғыдан қарай алатындығын білдіреді. Негізі бөлімде кем дегенде екі немесе одан көп тұжырымдар тиімді тиімсіз жақтан қарастырылып, талқылануы тиіс. Бұл тұжырымдардың барлығы материалдарды оқу барысында туындауы мүмкін. Талқылау барысында автор тиімді немесе тиімсіз деген тұжырымның бірін таңдау арқылы соның дұрыстығына оқырманын сендіруге тырысуы мүмкін. Талқылау барысында автор өз пікірін дәлелдеу немесе жоққа шығару үшін мынадай сөз тіркестерін қолдануы мүмкін. Кейбір ғалымдардың пікірінше..., Алайда олар... дұрыс аңғарған сияқты, дұрыс ұстаным емес екендігін ескермеген сияқты, өйткені..., зерттеу жұмысының нәтижесі бұл пікірмен келісуге болмайды және т.б. Сонымен талқылау барысындағы негізгі ұстаным: Берілген материалдардың мақсатының құндылығын талдау; Идеялардың құндылықтары мен ақпараттардың сенімділігіне талдау жасау; Идеяларды салыстыру; Объективтілікті анықтау. Негізі бөлімді жазып болған соң, зерттеу сұрағына жауап беру үшін тұжырымдардың қаншалықты деңгейде жазылғандығын анықтау қажет. Жазылған негізгі бөлімді автордың қандау сауалдар қою арқылы тексере алады: Тұжырым жасамас бұрын шағын тіркестер арқылы түртпе жасап, зерттеу жұмысының тақырыбын ашуға бағытталғандығы жөнінде көз жеткізіп алу қажет. Тұжырымның құрылымы оқырманды зерттеу сұрағына қалай жауап беретіні жөнінде құрылған жоспарға байланысты логикалық тұрғыда жазылады. Зерттеу жұмысы барысында оқырман қандай сұраққа жауап іздеуі мүмкін екендігін болжап, осы сұрақтардың жауабын беру үшін тұжырым жасау қажет. Талқыланып жатқан екі жақты пікір теңдей талдануы тиіс. Келтірілген дәлелдерді талдай келе қорытынды жасап, белгілі ойды немесе тұжырым мен пікірді қолдайтыны анық көрсетіліп, басқа тұжырым жоққа шығарылуы мүмкін. Қорытындыда пікір анық беруі қажет, себебі қорытынды мен келтірілген дәлелдерге сүйене отырып тұжырымды ары қарай дамытуға болады. №13 дәріс жүктеу/скачать 153,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|