Сөздердің байланысу түрлері мен тәсілдерін оқыту
Ертеңгі күннің ауа райы радио арқылы малшыларға хабарланады
жүктеу/скачать 225,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Синтаксистік талдау түрлеріне жаттықтыру.
| Ертеңгі күннің ауа райы радио арқылы малшыларға хабарланады.
1 . Байланысу түрі-жанасу,себебі, бағыныңқы мүше басыңқымен қатар тұрып та, алшақ та байланысқан.сөз басыңқы Р адио 2. Байланысу тәсілі – қосымшалар арқылы. арқылы х абарланады. 3. Құрамы-күрделі,себебі бағыныңқы сөз екі сөзден құралған. 4. Тұлғасы-бағыныңқы-зат есім-шылау Басыңқы-з.е+ет-к туд. Жұрнақ+өздік етіс+көсемше+ж.ж ІІІ ж 5. Сұрағы – не арқылы? Не істейді? Сөздердің байланысу тәсілдері мен байланысу түрлерін оқытқанда мәтін талдауды ұмытпаған жөн. Мәтінді талдай отырып, ішінен талдауға сөйлемдерді іріктеп алып, талдауға ұсынуға болады. Демек, тақырыпты меңгертудің жолдары түрлі болатынын байқау қиын емес. 14 1.Теориялық мәлімет сызба арқылы оқушыға дәлме-дәл жеткізіледі. 2.Жазып, оқып, түсіндіріледі. 3.Мәтін талдау жүзеге асырылады. 4.Грамматиканың барлық ережелері қамтылады. Синтаксистік талдау түрлеріне жаттықтыру. 8-сыныпта сөйлемге ғылыми түсінік беріледі. Сөйлемге тән белгілер көрсетіледі.Мұғалім көмегімен оқушылар осы белгілерді тауып жатса, тақырыпты түсінгені. Сөйлем, сөйлеу терминдерінің логикалық байланысын көрсете отырып, трек сызбалары арқылы оқушы түсінігі толықтырылады. Құру, біріктіру 1.Сөйлем болу үшін сөздер белгілі бір грамматикалық байланысқа түсуі керек. 2.Кез-келген қатар тұрған сөздер бір-бірімен байланысқа түсе бермейді. 3.Грамматикалық байланысқа түспеген сөздер тіркеспейді, сөз тіркесін құрай алмайды. 4.Сөйлемде сөздердің байланысуының өзіндік заңдылығы бар,сөздер бір-бірімен белгілі бір тәсілдер арқылы байланысады. 15
а) байланысу тәсілдері арқылы тіркесіп, сөз тіркесін құрайды. Сондықтан,сөздердің байланысу тәсілдері сөз тіркесіне негіз болады; ә)сөйлем мүшелері сөйлемдегі сөздердің байланысы арқылы анықталады. Сөйлем мүшесін анықтайтын сұрақтар сол сөздің байланысына қарай қойылады. Синтаксис саласының теориялық материалдарын басшылыққа ала отырып, төмендегі сызбаның жүйесімен сөйлем және оның түрлері, сөз тіркесі, сөздердің байланысу түрлері мен тәсілдеріне сатылай комплексті талдауды саты-сатысымен жүргізудің үлгілері көрсетілмек. І . Айтылу сазы мен мазмұнына қарай: хабарлы, сұраулы,лепті, бұйрықты. ІІ. Құрылысына қарай: 1. Жай сөйлем 2.Құрмалас сөйлем, түрлері. ІІІ.Сөйлем мүшелері: а) баяндауыш Сөйлем ә) бастауыш б) толықтауыш в) анықтауыш г) пысықтауыш IV. Жай сөйлемнің түрлері: а) жалаң, жайылма ә) толымды, толымсыз б) жақты, жақсыз в) атаулы V. Сөз тіркесі: а) еркін (есімді, етістікті) ә) тұрақты 16 VI. Сөздердің байланысу түрлері: а) қиысу ә) меңгеру б) матасу в) қабысу г) жанасу VII. Сөздердің байланысу тәсілдері: а) интонация ә) жалғаулар б) жалғаулық шылаулар в) орын тәртібі Сәби күлді І . 1. Сөйлемде бір тыныс белгісі бар. Ол-нүкте. Нүктенің қойылу себебі ойды аяқтап, сөйлемді тиянақтап тұр. 2. Айтылу сазы мен мазмұнына қарай – хабарлы сөйлем. Себебі, ой хабарлай жеткізіліп тұр. Хабарлы сөйлем дегеніміз-хабарлау,суреттеу, баяндайды білдіретін сөйлем. І І. Құрылысына қарай – жай сөйлем. Себебі, екі жүктеу/скачать 225,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|