4.Төртінші реттік құрылым - нәруыз молекуласындағы бірнеше табиғи конформацияланған полипептидтердің өзара кеңістікте орналасуы. Төртінші деңгейдегі құрылымды сутектік, иондық және дисульфидтік байланыстар қамтамасыз етеді. Төртіншілік құрылым маңызы: генетикалық материалды үнемдейді; реттеуші әсерін қалыптастырады. Нәруыздардың реттік құрылымдарын түзетін байланыстарды салыстырғанда, ең мықтысы-І реттік құрылым, ең әлсізі-ІV-реттік құрылым.
2)Температура көтерілген кезде ақуыздардың құрылымы мен қызметі. Алайда жоғары температура дене ақуыздарына зиянды. Неліктен 40С-тан жоғары қалай өзгереді? Жауабы: Температура 42с-тан жоғары көтерілгенде сутегі мен гидрофобты байланыстар бұзылады → нативті конформацияның жоғалады, яғни денатурацияланады (бұл ақуыздың бастапқы құрылымын сақтай отырып, төрттік , үшінші және екінші ретті құрылымның гидролитикалық бұзылуы емес, оның қасиеттерінің өзгеруімен бірге жүреді) Нәруыздардың биологиялық белсенділігінің және өзіне тән қасиеттерінің жойылуына әкеліп соғатын құрылымының өзгеруі денатурация деп аталады. Денатурация процесі төмендегідей денатурациялаушы агенттер әсерінен туындауы мүмкін:
1.Температураның 420С-тан жоғары көтерілуі нәруыз молекуласындағы сутектік және гидрофобтық байланыстарды үзеді;
3)Фермент үшін оңтайлы температура қандай? Қайтымды және қайтымсыз инактивация Жауабы: Көптеген ферменттер үшін оңтайлы температура 37-45С температура болып табылады, яғни ферменттердің максималды белсенділігі байқалатын Температура оңтайлы деп аталады. Қайтымды инактивация, денатурация агентін алып тастағаннан кейін немесе оның концентрациясын төмендеткеннен кейін ақуыз құрылымын қалпына келтіре алады, яғни ренатурация жүреді. Қайтымсыз инактивациядан кейін ақуыз енді құрылымын қалпына келтіре алмайды.
11-сұрақ
Молекулаларды немесе иондарды мембрана арқылы өткізетін ақуыздар көбінесе трансмембраналық ақуыздар ретінде жіктеледі. Мұндай ақуыздардың құрылымында биомембрананың липидті қабатында орналасқан аймақ және жасуша ішіне (цитоплазмаға) және жасушадан тыс кеңістікке қарайтын аймақтар бар. Мұндай ақуыздарды сипаттаңыз.
