Е – фермент; S – субстрат; ES –“фермент–субстрат” комплексі; Р1, Р2 –реакция өнімдері;
К1, К2, К3 – тепе-теңдік константалары
Ферменттердің номенклатурасы мен жіктелуі. - Әр класс ферменттері топтарға, топтар топшаларға бөлінеді.
- Әр ферменттің аталуы субстраттың атына немесе катализдейтін реакция атына “аза” деген жалғау қосылып оқылады. Кейбір ферменттердің тривиальды аттары сақталған.
1961 жылдан бері әрбір фермент 4 санды шифр бойынша белгіленеді. - Мысалы: ұйқы безінің липазасы ЕС 3.1.1.3 деп шифрланады, мұндағы:
- "3" класты - гидролазалар класын,
- "1" топты - эстеразалар тобын (күрделі эфирлік байланысты үзеді),
- "1" топшаны – карбоэстеразалар топшасын (карбон қышқылынан түзілген күрделі эфирлік байланысты үзеді),
- "3" –ферменттің осы топшадағы реттік санын көрсетеді.
Барлық белгілі ферменттер катализдейтін реакция түріне байланысты 6 класқа бөлінеді. - 1.Оксидоредуктазалар - тотығу-тотықсыздану реакцияларын катализдейді.
- 2.Трансферазалар - атом немесе атом топтарының бір заттан екінші затқа тасымалдануын катализдейді.
Ферменттердің жіктелуі - Гидролазалар - судың қатысуымен күрделі заттардың жай заттарға ыдырауын катализдейді.
- Лиазалар - заттардың сусыз ыдырауын немесе синтезін катализдейді.
Ферменттердің жіктелуі - Изомеразалар-изомерлену реакцияларын катализдейді.
- Лигазалар немесе синтетазалар –АТФ энергиясын пайдаланып, күрделі заттардың синтезделу реакцияларын катализдейді.
Достарыңызбен бөлісу: |
