Егер ӛнімге деген сұраныс икемді болса, шекті табыс оң болады, яғни
– ∞ < Е < –
1.
Монополистің ӛніміне деген сұраныс икемсіз, болған жағдайда,
MR= МС
тендігі
кез келген ӛндіріс кӛлеміне қатысты болмайды. Алынған
нәтиже маңызды қорытынды
жасауға мүмкіндік береді. Монополист ӛндіруші ӛнім шығару және оны сату кӛлемін
ӛзінің ӛніміне сұраныс икемді болғанда ғана кеңейте түседі.
Енді, монополистің ұтымды ӛндіріс кӛлеміне қатысты шешімін анықтаймыз.
Тапсырманың берілуінде екі белгісіз шама - баға мен ӛнім кӛлемі бар екенін ескеруіміз
керек. Осы себептен пайданы барынша кӛбейту есебінің шешуі 2 кезеңнен тұрады.
Бірінші кезеңде, шығарылатын ӛнімнің ұтымды кӛлемі
(Q
m
)
, an екінші кезенде тауардың
монополиялық нарық бағасы
(Р
т
)
анықталады. Берілген
есептің графиктік шешімін
кӛрсетеміз
1. Пайданы барынша кӛбейту шартын пайдалана отырып,
MR = МС
болғанда
шығарылатын ұтымды ӛнімнің санын анықтаймыз. Суретге ол
Q
m
кӛлеміне сәйкес келеді.
Екінші кезенде монополиялық нарық бағасы анықталады. Ол үшін ӛндіріс кӛлемі мен
(Q
m
)
сүраныс
қисығының
AR
киылысу нүктесін тапса болғаны. 9.3-суретте нарықтың
монополиялық бағасы
Р
т
әрпімен кӛрсетілген.
9.3-сурет.
Монополистің пайдасын барынша кӛбейтуі.
\Бағаның
Р
т
нүктесінен кез келген ауыткуы монополистің пайдасын кӛбейтпейді.
Мысалы, егер монополист бағаны
Р
1
деңгейінде
белгілесе, онда берлген бага мен
Q
1
кӛлемі үшін шекті түсім шекті шығындардан жоғары болады. Демек, ӛнім шығаруды
кӛбейтсе, онда жалпы пайда да кӛбейеді. Ӛнім шығару деңгейі
Q
2
болса, шекті түсім шекті
шығындарнан аз болады. Сондықтан да, бұл жағдайда ӛнім шығаруды қысқарту арқылы
ғана жалпы пайданы кӛбейтуге
болады.
Монополиялық ӛндіруші
әрдайым
экономикалық пайда
ала бермейді. Экономикалық
пайда табу мүмкіндігі сұраныс
қисығы мен орташа жалпы
шығын
қисығының бір-біріне
қатысты қалай орналасқанына
байланысты болады.
Р
Р
m
AC
m
MR
MC
AC
Q
М
A
MR
Q
1
Q
m
Q
2
Q
P
P
1
P
m
P
2
MC
AR
М
A
MR
Q
1
Q
m
Q
2
Q
P
P
1
P
m
P
2
MC
AR
Р
Р
m
AC
m
MR
MC
AC
Q
9.6-сурет.
Фирманың пайдасы нольге тең.
0>0>0>
Достарыңызбен бөлісу: