Вестник казахского государственного женского педагогического университета

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
96 
 
for  the  new  realities  and  the  concept  is  now  not  only  from  Russian,  but  also  from  the  English 
language. This trend is observed both in Russian and in Kazakh language. 
In  Kazakhstan,  as  well  as  in  Russia,  it  was  exceptionally  favorable  conditions  to  enrich  the 
vocabulary. The appearance of neologisms in any language is essential due to the changes in social 
life,  because  language  is  the  most  important  part  of  the  culture,  to  respond  quickly  to  changes  in 
norms, values and attitudes. 
Keywords:  political  discourse,  political  debate,  structural  and  semantic  aspect,  the  political 
lexicon, neologisms, transnominanty, ideologem. 
 
 
 
ӘОЖ 882. 151. 212.2 
ҰЛЫ ДАЛА ҰРПАҒЫНА ҚАЛҒАН ҰЛЫ МҰРА 
 
Л.М.Әділбекова, ф.ғ.к., профессор м.а. 
(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік  
қыздар педагогикалық университеті) 
 
Аңдатпа:  Мақалада  қазақ  халқының  импровизатор  ақыны,  жиырмасыншы  ғасырдың 
Гомері  Жамбыл  Жабаевтың  сан  қырлы  шығармашылық  қыры  туралы  айтылады.  Ұстазы 
Сүйінбай  Аронұлының  шығармаларын,  жырлары  мен  айтыстарын  ұрпағына  жеткізген 
өнегелі  ақындық  мектеп  турасында  кеңінен  тоқталады.  Автор  «бір  өзі  әрі  эпик  ақын,  әрі 
айтыс  ақыны,  әрі  азаматтық  әуеннің  де  ақыны»  Жамбыл  туралы  көрнекті  ғалымдар 
пікірлеріне  кеңінен  тоқталады.  Жамбыл  ақындықтың  бар  түрін  мойнымен  көтерді, 
жарапазаншы, жаршы да, жоқшы да болды, таңнан таңды асыра жырлаған жыршы да болды, 
халық мұңын жоқтап, қуанышын толғаған жырауы да болды. Сонымен қатар, қарт ақынның 
заманымен  бірге  ойлап,  бірге  туғандай  белсенді  қайраткер  болған  істерінен  де  мақала 
хабардар  етеді.  Тәуелсіз  мемлекетіміздің  жастары  үшін  және  жалпы  оқырман  үшін  ұлттық 
құндылығымыз  болып  табылатын  жыр  алыбы  Жамбыл  шығармашылығының  қырлары 
тереңірек ашылады.  
Түйін  сөздер:  Импровизациялық  өнер,  Жамбыл  Жабаев,  Сүйінбай  Аронұлы,  жыр, 
поэзия, халық ақындары. 
«Жамбыл  өмірге  жымия  қарап,  сынай  өскен  ақын  еді.  Оның  ойлы  көздерінің  түбінде 
қашанда бір сықақ ұшқыны тұратын. Әлденені түсіндіре бастасаң «Мені бір алжуға айналған 
шал деп отырсың-ау!» дегісі келгендей, мұрт астынан миығы жымия бастағанын сезуші едің. 
Айта  бастағаныңды  іліп  әкетіп,  өлеңмен  өзіңе  қайта  айтқанда  ақын  жүрегінің  ыстық 
жалынына, ой-сезімінің тереңдігіне таң қалатынсың»[1,38], - деп қыры ұшталған қаламынан 
мінсіз  мұра  қалдырған  Ғабит  Мүсірепов  суреттеген  кейіпкеріміз  туралы  әңгімені  әріден 
бастасақ.  
Жазушы  Сапарғали  Бегалиннің  1946  жылы  жазылып  бітіп,  елу  жылдан  кейін  жарық 
көрген  ғұмырнамалық  романында  (С.Бегалин  аталмыш  шығармасында  Жамбылдың 
ақындығын  емес,  ұзақ  ғұмырындағы  негізгі  деректік  жайттарға  тоқталуды  мақсұт  тұтқан) 
Жамбылдың жақсы көрген жолдасы Қосай шешенмен бірге жүрген күндерінен ақынның өз 
аузынан жазылған біраз мәліметтерді келтірген. Және көп деректерді Жамбыл мен ақынның 
көз-көрген, жақын білетіндерінен 1944 жылдың көктем, жаз айларында жазып алынғандығы 
нақты күнімен көрсетіліп отырады. Қосайдың шешендігі туралы Жамбылдың: 
Қызғалдақтай жүзі бар Саймасайдың, 
Кесірлі қатыны бар Алмасайдың. 
Қырғыз, қазақ бас қосса топ жарады, 
Жиреншедей тілі бар ер Қосайдың, – дейтіні дәлел. Әйтсе де, негізгі айтпағымыз, осы 
романдағы  ақынға  аян  бергендей  болған  Жамбылдың  түсі.  Қыстаудағы  жылқы  мен 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
97 
 
жылқышыларының халін білмек болған екі ақын көп күнді бірге өткізеді, жылқының қасына 
барып қонған түні Жамбыл түс көреді. «Ұйықтап жатыр едім, қасыма біреу келді. Жамбыл, 
саған  сақтаулы  тұрған  қант  бар,  Қарғалыны  өрлесең  өзің  де  табасың,  болмаса  мен  ертіп 
барып  көрсетейін, жүр»,  – деді. Артынан еріп жүрдім, Қарғалыны өрлеп отырып, бір сайға 
келдік, үлкен бір мая қант үюлі тұр екен, «Мынау, саған қойған қант, осы»,  – деді әлгі кісі 
көрсетіп.  Мен  мұны  қалай  алып  кетемін,  көлігім  де,  ыдысым  да  жоқ,  деп  ойланып  тұрып, 
бәрін  алмасам  да  балаларыма  біразын  ала  барайын  деп,  олжашыл  басым  қанжығамдағы 
қоржынға салуға ыңғайландым. Әлгі адам: «Әзір алуыңа болмайды, қашан берілсін дегенде 
біз апарып береміз», – деп қоржыныма салғызбады. Сондағы көрген түсім, менің осы күнгі 
өміріме келіп тұр-ау»  – дейді екен Жамбыл атамыз сыр айтқанда [2,57]. Бұл түсін Жамбыл 
қарттың  1920  жылдардан  бастап  белгілі  мемлекет  және  қоғам  қайраткері,  жалынды  басшы 
Ораз  Жандосовтың  қамқорлығымен  сол  кезеңдегі  қазақ  элитасына  тікелей  таныстырылып, 
тірі жыраудан тарихи жырлар мен көне дастандарды, атақты айтыстарды қағазға түсіріп алу 
ісінің қолға алына бастауымен, сонымен қатар Қазақстан онкүндігінің Мәскеуде өткен 1936 
жылымен  белгілегенмен,  суырып  салма  өр  ақын,  өлең-жырды  таңнан  таң  асырып,  апталап 
жырлайтын Жамбыл қарияның қолына домбыра ұстап, «Менің пірім Сүйінбай, Сөз сөйлемен 
сыйынбай,  Сырлы,  сұлу  сөздері,  Маған  тартқан  сыйындай,  Сүйінбай  деп  сөйлесем,  Сөз 
келеді бұрқырап, Қара дауыл құйындай», – дейтін жас күнінен бастап, атағы алты қыр асқан, 
қазақ-қырғыз тең мойындаған, алғыр да азулы Жетісудың дүлдүлі, халқы алақанына салған 
ерке бұлбұлы болғандығы ақиқат.  
Ақынның осы сапарда айтқан  «Туған елім» жыры әлемнің бірнеше тіліне аударылып, 
жер  шарына  кең  тараған,  қазақ  ұлтын  таныстырып,  қазақ  халық  поэзиясын  әлемдік 
мәдениетке  шығарған  туынды  болды,  сонымен  қатар  бұл  өлең  Нью-Йорктегі  «Біріккен 
ұлттар даусы» жинағына [3,264] енгізілді. Бұл сөзіміздің тағы бір дәлелі заңғар жазушымыз 
М.Әуезовтың  Үндістанға  сапары.  Жиналған  халыққа  Кеңестер  Одағынан  келген 
делегацияның құрамында Мұхтар Әуезов өзін таныстырып, «қазақпын, Қазақстанмын» [3,18] 
деген  ғой,  жұрт  тып-тыныш  қазағы  кім,  Қазақстаны  кім  дегендей  жазушыға  қадалған 
көздерінен  сұрақ  белгісін  жібермегесін,  белгілі  деген  қазақтардың  атын  атай бастайды  ғой, 
солардың ішінде Жамбыл аты да аталса керек, бір үнді орнынан атып тұрып, өз тілінде бір 
жырды төгіп салады, сол сол-ақ екен, бүкіл үндістер «Чамбл!», «Чамбл!» деп дүрлігіп, ду қол 
шапалақтап,  қалған  жолында  қазақ  жазушысына  аса  қызығушылықпен  құрмет  көрсетіп, 
сөйлейтін аудиторияларында адамдар толып отыратын болған екен. «Сүйер ұлың болса, сен 
сүй,  сүйінерге  жарар  ол»  дегендейін,  Елбасымыз  айтқандай  «жырдың  қызыл  жолбарысын» 
[4,15]  ұлы  жазушы  «Жамбылдың  үлгісі  мен  мектебі  алыстан,  халықтан,  халықтық  рухани 
қазынадан,  халық  даналығынан  басталады.  Сондықтан  да  Жамбылдың  атақ-даңқы  күллі 
әлемге белгілі болды»[4,5] – деп ой толғайды. 
Екейдің  басын  біріктірген  Сарыбай  бидің  Сүйінбай  замандасы,  ақылдасы  болса,  жас 
Жамбылды  топ  жарған  ақын  ретінде  қамқорлықпен  қарап,  еркелігін  көтерген.  Бала 
Жамбылдың  тентектік  жасап,  таяқтан  қашса  да,  ауылына  жақындаған  ақсақалдарды  көрсе: 
«Қонсаңыздар  біздің  үйге  қоныңыз,  кісіге  бар  сақтаған  семіз  қазымыз»,  –  деп  ертіп,  үйіне 
бастап келуі,  соның бірі  ысты Бөлтірік батырдың  риза болған  көңілі  «атың Жамбыл болса, 
көкірегің  даңғыл  болсын»,  –  деп  батасын  бергендігі  бала  Жамбылдың  батамен  көгерген 
көрегендігіне мысал.  
Бала күнінен жылқы малын ұнатып, ат құлағында өскен Жамбылдың 27 жасқа дейін өзі 
өсірген  торжорғамен  жүргендігі,  қарт  Жамбылға  үкімет  тарапынан  арнайы  көлік  бөлінген 
кезде  де  «мен  ат  мінгенді,  жорға  мінгенді  жақсы  көремін»  деп,  күрең  жорғасын  алдырып 
мініп,  домбырасын  беліне  қыстырып,  ел  аралап  кетуі  ғасыр  арқалаған  қарияның  қазақы 
болмысынан, текті тумысынан болса керек.  
Жапа батырдың «Екейде елу ақын, сексен бақсы, Айқында алпыс ақын, тоқсан бақсы» 
барлығын  ескерте  отырып,  ұлының  елу  бірінші  «дуаналығына»  тыйым  салғанмен  де,  сөз 
өнерінің киесі қонған жас Жамбылдың: 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
98 
 
Батаңды маған бер, әке, 
Тіліме менің ер, әке, 
Жапаның ұлы ақын боп, 
Атағы шықты, дер, әке... 
немесе ел билеген Сарыбай биге: 
Сареке, салдым бір сөз сынаңызға, 
Сіздің сын таразы ғой сырымызға, 
Қолыма домбыра алып талап қылдым, 
Бересің қандай бата ұлыңызға? –  
деп райынан қайтпағандығы белгілі. Ал жиырма жасында Сүйінбайдан бата алып, қасында 
жүріп, көп нәрсені  көкірекке тоқыған Жамбыл  ата қалған өмірінде жыр желмаясына мініп, 
домбырасын серік етіп, халқына қалтқысыз қызмет етті. Өзінің өмірлік пір тұтқан ұстазына 
деген терең құрметті Жамбылдың Қалабай ақынмен айтысынан да көруге болады. С.Бегалин 
1944  жылы  тамыздың  12  күні  Жамбылдың  өз  үйінде  отырғанда  сөзден  сөз  шығып,  сонда 
Жамбылдың өзі: «Бесмойнақ түбінде, Қалабай ақынға Дулат ие болып, маған Шапырашты ие 
болып, айтыстырмақ болды. Мен айтысайын деп ыңғайланып барғанымда: 
«Сүйінбай сенің де ағаң, менің де ағам, 
Ол қисайса жыртылар сенің жағаң, 
Сүйінбай жүген ұстап, жаяу барғанында, 
Алпыс жылқы айдатқан менің ағам», – 
дегенде, мен Қалабаймен айтыспаймын, жолын беріңдер. Сүйекемді аузына ала, алдына сала 
сөйледі.  Және  жұтап  қалғанда  Сүйінбайдың  албанға  барғаны  рас  еді...»  –  деп  өзі  айтты. 
«Қалабай ондай ірі ақын емес еді. Бірақ Сүйекемді аузына алған соң мен қоя қойдым», – деп 
тағы  қайталады»  [2,32]  деп  көрсеткен.  Сүйінбайдың  Қатағанмен  айтысын,  «Сұраншы-
Саурық» жырын, турасынан айтсақ, бүкіл шығармашылығын құлағына құйып алған шәкірт 
соңғы демі шыққанша ұлағатты ұстазын бір сәтке аузынан тастаған емес. Осы сынды құйма 
құлақ ақынның Құлманбеттен «Көрұғлы сұлтан жырын», 1904 жылы Күсеп ақыннан «Өтеген 
батыр  жырын»,  Шөжеден  Шөженің  Кемпірбаймен  айтысын  т.б.  ұрпағына  аманат  етіп 
жеткізгені белгілі. 
Жамбыл  арқылы  Сүйінбай  ақын  кезеңіндегі  көптеген  ақын-жыраулар,  билер  мен 
батырлар  туралы  мәліметтер  жетті.  Сүйінбайдың  «екі  ұртына  екі  қамысты  тығып,  қобыз 
тартып,  осы  үшеуіне  үн  қосып  айтатын  жалайыр  Жантайдай  өнерлі  ақын  көргенім  жоқ»,  
немесе  сол  кезеңдегі  қол  бастаған  батырлар,  (мысалы  Сұраншы  батыр  туралы  «Түркістан 
уалаяты» деген жинақтың 1864 жылға арналған 17-томының 76-бетінде көптеген мәліметтер 
келтірілген [2, 24]), сөз бастаған билер жайлы айтқандары құнды мұра болып табылады. Бұл 
сөзімізге  С.Бегалиннің  аталмыш  ғұмырнамалық  өмірбаянында  дәлелдер  жетіп  артылады. 
Мысалы,  жазушы  1944  жылдың  жаз,  күзінде  ел  аралап,  көп  әңгімелер  жинағандығын  айта 
келеді де, «...Сол жылы август айының 12 күні жайлаудағы елден келіп, өз аулында болып, 
Үмбетәлі  бар  үйіне  келіп  отырдық,  соншалық  әлсіреп  отырғанмен  даңғайыр  ақын  сүйекке 
біткен  жүйріктігінен  жаңылар  емес.  Еміс-еміс  еститін  сол  құлағы  жағынан  келіп  отырмыз. 
«Мен  Үмбетәлімін»  дегенде  қасына  барып,  Үмбетәліге  «Домбыраның  үні  естілмейді,  неге 
өлең айтпай отырсың»: 
Құлақ керең, көз соқыр, көкірек ашық, 
Бойдан қайрат, ойдан сөз отыр қашып. 
Дүрілдетіп өлеңді айтсаңшы, Үмбет, 
Қадамыңды артылта ұзап басып. 
Жүйрікте де жүйрік бар сүрінбеген. 
Ақын үні жиында дүрілдеген. 
Қан майданда белдесіп талай ерлер 
Балуанда да балуан бар бүгілмеген, –  

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
99 
 
деп басын көтеріп алды.  «Сүйекем өлерінде көп ауырды. Өлерінен бір күн бұрын Қисыбай 
мен  Тәйтелі  екеуі  барып  көңілін  сұрапты.  Сонда:  «Кеше  бетімді  ноқталап,  жағымды 
қарыстырып, тілімді күрмеп еді. Бүгін қайта босатты. Сендермен қоштассын дегені шығар» 
деп көңілденіп, біраз әңгіме айтып отырған екен. Қисыбайлар қайтысымен қайта төмендеп, 
ертеңіне  қайтыс  болды.  Сол  сияқты  естімейтін  кәрі  құлағыма  ақын  үні  саңқылдағандай 
болады.  Жәкең  жеңілді.  «...Өлеңді  бой  жасап  отырып,  Екі  көзді  ашып  отырып,  Екі  аяқты 
басып  отырып  айтпаса,  өңі  қашып  кетеді  ғой.  Сендердің  жырдың  жырын  жырлайтын 
күндерің  келе  жатыр»  [2,94],  –  деп  толғанған  жыраудың  толқынды-толқымалы,  иірімді, 
ағынды-тасқынды өмірінің әрбір сәті халық тарихының жарқын бейнесі. Өткен жүз жылдың 
қай  кезеңі,  қай  күні,  қай  қыры  болмасын  ұмытпастан,  күпі-шекпені  түгенделген  жырымен  
төгіп  өткен  ақынның  ғибратқа  толы  ғасырлық  ғұмыры  –  ұлттық  құндылығымыз,  ұлы  дала 
ұрпағына қалған ұлы мұра.  
 
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 
1.
 
Жамбыл  –  менің  жай  атым  (Жамбыл  туралы  естеліктер).  Құрастырған  Нысанбек 
Төреқұлов. – Алматы: Санат. – 1996. – 224 б. 
2.
 
Бегалин С. Жамбыл. Ғұмырнамалық роман. – Алматы: Жалын. – 1996. – 184 б. 
3.
 
Жамбыл  Жабаев  творчествосы.  /Монография/  М.О.Әуезов  ат.әдебиет  және  өнер 
институты./М.Дүйсенов,  К.Сейдеханов,  А.Бұлдыбаев,  С.Негимов,  Ш.Сәтбаева/  –  Алматы: 
Ғылым. – 1989. 
4.
 
Амандықов Я. Жамбыл өнер әлемінде. – Алматы: Қайнар. – 1998. – 176 б. 
5.
 
Төреқұлов Н. Жамбыл мен Кенен. – Алматы: Жалын. – 1978. – 128 б. 
 
Резюме 
Адилбекова Л.М., к.ф.н., и.о.профессора 
Великое наследие наследников великой степи 
В  статье  рассматриваются  особенности  мастерства  импровизации  в  творчестве 
Джамбула Джабаева, его лепта в популяризации произведений и айтысов своего наставника, 
поэта  Суюнбая  Аронулы.  Автор  подробно  описывает  великого  акына  как  поэта  эпика,  как 
поэта импровизатора, а также как гражданского поэта. Все доводы  в статье обосновываются 
на конкретных высказываниях выдающихся писателей и ученых, живщих и общябщихся бок 
о бок с поэтом. Несмотря на вековой возраст, поэт был активным общественным деятелем. 
Жизнь  и  творчество  Джамбула  Джабаева  является  ярким  золотым  мостом,  связующий 
историю, культуру двух веков казахского народа. 
Ключевые слова: Искусство импровизации, Жамбыл Жабаев, Суюнбай Аронулы, жыр, 
поэзия, народные поэты. 
Summaru 
Adilbekova L.M., c.phil.sc., acting assoc. professor 
The great legacy of the heirs of the great steppe 
The article discusses the features of improvisation skills in creativity of Jambul Jabayev, his 
contribution  to  the  promotion  of  works  and  aitys  of  his  mentor,  the  poet  Suyunbay  Aronuly.  The 
article  deals  with  new  ways  of  poetry  of  the  great  poet-improviser  of  the  Kazakh  people,  Homer 
twentieth century Jambul Dzhabayev. The author describes in detail the great bard epic as a poet, as 
a poet improviser, as well as the civil poet. All the arguments in the article are justified on specific 
statements of prominent writers and scholars, and zhivschih obschyabschihsya side by side with the 
poet.  Despite  a  century  of  age,  the  poet  was  an  active  philanthropist.  Life  and  work  Jambul 
Dzhabayev is a bright golden bridge, connecting the history and culture of the Kazakh people of the 
century. 
Key  word:  The  art  of  improvisation,  Zhambyl  Zhabayev,  Suyunbay  Aronuly  toad  zhyr, 
poetry, folk poets. 
 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
100 
 
UDK. 811.111=03=512=161.1 
DIFFICULTIES OF TRANSLATION OF ENGLISH PROVERBS AND STATEMENT 
 
G.B.Demeeva, Senior English teacher  
Zh.K.Zhunisova, English teacher, master  
of pedagogical sciences. 
(Almaty city, Kazakh State Women’s  
Teacher Training University) 
 
Annotation:  In  this  article  translation  is  very  ancient  kind  of  human  activity.  As  soon  as 
groups of people with different languages were born in human history, bilinguals appeared and they 
helped  to  communicate  between  people  of  different  languages.  With  development  of  the  written 
language, written translators join oral ones. They translated different texts of official, religious and 
business character.  
Keywords: Paremiology, alliteration, own-shape form the difficulties of translation, proverbial 
expressions. 
Translation  had  the  man  social  function  at  first.  It  made  possible  inter-linguistic 
communication of people. The spreading of the written translation opened to people the wide access 
to  cultural  achievements  of  other  nations;  it  made  possible  interaction  and  inter-enrichment  of 
literature  and  culture.  The  knowledge  of  foreign  languages  let  to  read  original  books,  but  not 
everybody can learn at least one foreign language. 
Our  work  is  devoted  to  the  basic  points  of  theory  of  translation  and  the  difficulties  of 
translation of  English  proverbs  and statements into Kazakh  and Russian.  Translations  of proverbs 
and  statements  from  English  into  Kazakh  and  Russian  have  own-shape  form  the  difficulties  of 
translation. 
A statement is short, clear expression that usually contains advice or expresses some obvious 
truth.  Many  traditional  statements  are  still  in  general  use  today.  Most  of  the  statements  in  this 
section  are  well-known  in  English,  though  some  of  them  come  from  other  languages.  There  are 
literally  thousands  of  statements  in  English  and  all  languages.  The  term  ‘statement’  conveys  the 
idea of any expression of wisdom or truth, usually handed down by earlier generations. The origin 
of statement is unknown in many cases. And a lot of English statements came from other languages. 
Most statements are effective thanks to their shortness and directness. They use simple, vivid 
language,  often  based  on  everyday  domestic  situations,  making  them  easy  to  understand  and 
remember.  
Statements may be classified under a number of different terms, of which proverb is probably 
given  the  best  variants.  Other  types  of  saying  are  adage,  maxim,  motto,  epigram  and  aphorism, 
though  frankly  the  distinction  between  them  is  often  vague:  Proverb:  a  piece  of  common-sense 
wisdom expressed in practical, ‘home’ terms 
‘A stitch in time saves nine’ 
‘Өнімді іс-ырыс’ 
' Минута –час бережет' 
Adage: is a time –honored and widely known statement 
‘Where there’s a will, there’s a way’ 
‘Іздеген мұратына жетеді’ 
' Где хотенье, там и умение' 
А maxim: a general rule of behavior drown from practical experience. 
‘Dark is no studying, light is study’ 
‘Білмеу-түнек, білу- шуақ’ 
‘Знание- свет,  незнание-тьма’ 
Paremiology. The study of proverbs is called paremiolog y(from Greek ‘paroimia’, ‘proverb’) 
and  can  be  dated  back  as  far  as  Aristotle.  Paremiology,  on  the  other  hand,  is  the  collection  of 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
101 
 
proverbs. A prominent proverb scholar in the US, his named Wolfgang Mieder. He had written or 
edited  over  50  books  on  the  subject,  published  the  journal  ‘Proverbium’,  also  had  written 
innumerable articles on proverbs, and was very widely cited by other proverb scholars.  
A similar form is proverbial expressions (‘to bite the dust’). The difference is that proverbs 
are  unchangeable  sentences,  while  proverbial  expressions  permit  alterations  to  fit  the  grammar  of 
the context. Another close construction is an allusion to proverb, such as: 
‘The new broom will sweep clean’ 
‘Жаңа сыпырғыш жаңаша сыпырады’ 
‘Новая метла метет по новому’ 
Typical  stylistic  features  of  proverbs  (as  Shirley  Arora  pointed  out  in  her  article,  the 
perception of provability 1984) are: 
Alliteration.  Every  culture  has  its  own  store  of  proverbs  and  statements.  Proverbs  are  the 
mirror  of  a  nation’s  soul,  a  guide  to  nation’s  customs  and  traditions,  character  and  temperament, 
beliefs and opinions. 
The Kazakh people have a great wealth of proverbs and often use them in everyday life. The 
Kazakh  are  longtime  masters  in  the  art  of  conversation  and  the  art  of  the  art  Kazakh  has  always 
been their speech. Among Kazakh does not exist without proverbs in communicate each other. Both 
young and old people always give advice, to express their opinion, to warn, to cement arguments, to 
care and curse, to say universal truth. In ancient Kazakhs thought, those proverbs have the influence 
on life.  
Although  many  of  proverbs  current  in  Kazakhstan  are  translations  from  Kyrgyz,  Uzbek, 
Arabic  and  other  language  of  the  former  Soviet  Union,  it  is  estimated  that  about  eight  thousand 
proverbs are purely Kazakh  in origin and exclusively the property of Kazakhstan. The works of the 
poets  Asan  Khaigly,  Dospambet  Zhirau,  Kaztugan  Zhirau,  Dulat  and  others  were  very  real.  They 
mentioned in own works, steppe life, love of the nomads for their homeland, illustrate philosophy 
of  life,  condemn  such  human  habits,  such  as  laziness,  coward,  greediness,  also  express  general 
truth,  relate  to  the  weather,  cattle-breeding.  It  would  appear  that  nothing  could  be  easier  than 
writing  down  the  definition  of  a  proverb.  Where  did  proverb  come  from?  Where  can  it  be  used? 
Proverbs are  widely used in  the society on the regular basis. Some folk poets  and popular writers 
have claimed review that proverbial language has passed from usage; however it remains an easily 
proven  fact  that  proverbs  are  not  ‘past’  and  definitely  not  dead.  This  form  of  language  helps  to 
express  our  thoughts  more  exactly  and  vividly.  Proverbs  contain  wisdom,  humor,  and  usually  fit 
many purports. A small sentence as proverbs also contains grammar rules and tones of vocabulary 
that is why We would claim that proverbs could help a great deal to learn a foreign language like 
English and make the process of learning more interesting. Proverbs contain such grammar rules as: 
degrees of comparison of adjectives, gerund constructions ‘there is’, ‘there are’, formation of noun 
plurals,  formation  of  present,  past  and  future  tenses  and  etc.  We  would  like  to  write,  that  is 
interesting for us, to analyzing how the proverbs and proverbial phrases are translated. And also we 
want to say, that in this work we’ve found a lot of information and synonyms, and most of irregular 
verbs. 

жүктеу/скачать 3,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: