Өсімдіктердің систематикасы. Таксономия.
Жүйеленім, систематика (грек. systematіkos – тәртіпке келтірілген), биологияда – Жер бетінде тіршілік ететін барлық организмдердің және бұрын тіршілік еткен организмдердің қазба қалдықтарының туыстық қарым-қатынасын, олардың жеке түрлері мен түрлер тобының байланысын зерттейтін биологияның бір саласы.
Өсімдіктер систематикасы - бұл біздің планетамызда кездесетін өсімдік түрлерін сипаттаумен, оларды байланысты топтарға біріктірумен және осы топтардың жүздеген миллион жылдарға созылған өсімдіктер патшалығының эволюциясын көрсететін ретпен орналастырумен айналысатын ғылым.
Ұлы Альберт (1193-1280) орта ғасырларда ботаниканың дамуына үлкен үлес қосты. Ол өсімдіктерді ағаштар, бұталар, бұташалар мен шөптер деп морфикалық белгілеріне қарай бөлді. Француз ғалымы Турнефор (1656-1708) гүлдің формаларын зерттеуге негізделген өсімдіктер жүйесін құрды. Ол тұқым ұғымын енгізді. 1753 жылы К. Линней бинарлық номенклатураны енгізді. Ол бүкіл өсімдік әлемін 24 классқа бөлді. Линней шамамен сол кезде белгілі 10 000 өсімдіктерді атады және жүйеледі.
Өсімдік түрлері екі сөзбен белгіленеді: біріншісі-бұл тұқымдасты, екіншісі-түрді білдіретін эпитет. Екінші сөзден кейін осы түрді ашқан және оған атау берген ғалымның тегі (қысқартылған немесе толық) қойылады. Мысалы, Қатты бидайдың ғылыми атауы-Triticum durum L. мұндай бинарлық (екілік) номенклатураны швед ғалымы К.Линней енгізді (1707-1778 жж.).
Өсімдіктерді жеке жүйелі топтарға жіктеу таксондар деп аталатын жалпы қабылданған бірліктер негізінде жүзеге асырылады:
Достарыңызбен бөлісу: |
