Қанда қалқанша безі гормондарының жоғарылауынан пайда болады. Тиреотоксикоздың себептері әртүрлі және әртүрлі, бірақ оларды патогенезі бойынша төрт үлкен топқа бөлуге болады:- Қалқанша безінің гормонының гиперпродукциясы- Қалқанша безінің тінін жою- Қалқанша безінің эктопиялық өндірісі.
Тиреотоксикоз өз алдына жеке ауру болып саналмайды, ол диффуздық қабынба бұғақ ауруы кезінде байқалатын белгілердің жиынтығы деп қарастырылады. Тиреотоксикоз жаңа туған балалардан бастап, ересек адамдарға дейін кездеседі. Клиник. тәжірибеде тиреотоксикоздың жеңіл, орташа және ауыр дәрежелері ажыратылады. Тиреотоксикоз белгілері байқалған науқастарда мазасыздану, қорқыныш, үрей пайда болып, ұйқысы бұзылады, қатты тер басады. Қолының ұшы, тілі, жалпы денесі дірілдеп, күннің сәл ысығанын көтере алмайды, лоқсып, құсады. Тәбеті жақсы болғанымен, жүдей бастайды, тахикардия (жүректің тез соғуы) байқалып, жүрек тұсы қатты шаншып ауырады. Қабынба бұғақ ауруы кезінде стенокардия (әсіресе, жүректің ишем. ауруымен ауыратын науқастарда); қантамыр-жүрек жүйесі қызметінің бұзылуынан “тиреотоксикалық жүрек” (жүректің қағысы күшейіп, жүрек ұшында шудың пайда болуы, әуелі сол жақ қарыншаның, кейін жүректің толықтай үлкеюі) дамиды. Тиреотоксикозға ұшыраған адамның барлығында организмнің жалпы әлсіреуі (астения) пайда болады.
Зоб бұғақ,Базедов ауруы,Диффузды токсикалық зоб.
Гипотиреоза синдромы
Пайда болу себебі тиреоидты гормондардың тапшылығынан дамитын клиникалық синдром
Тиреоидты гормондардың тапшылығы әсерінен барлық мүшелер мен жүйелер өзгеріске ұшырайды. Себебі тиреоидты гормондардың басты қызметі негізгі алмасуды (жасушалық тыныс) қамтамасыз ету болып табылады, сондықтан олардың тапшылығы оттегіні тіндермен тұтынуының бұзылуына, қуат шығынының және энергетикалық субстраттарды утилизациялаудың төмендеуіне әкеледі. Осыған орай, гипотиреоз кезінде бірқатар қуатқа тәуелді жасушалық ферменттердің өндірілуі азаяды. Ауыр гипотиреоз кезінде дамитын жиі өзгеріс дәнекер тіндерде айқын байқалатын муцинозды ісіну (микседема) болып табылады. Микседема интерстициальды тіндерде артық мөлшерде гиалурон қышқылы мен гликозамингликандардың жиналуынан дамиды, олар өз кезегінде гидрофильділігіне байланысты тінде судың жиналуын қамтамасыз етеді. Айқын және ұзаққа созылған гипотиреоз кезінде науқастарда жалпы және периорбитальды ісінумен сипатталатын «миксематозды» сырт келбет дамиды. Беті ісінген, бозғылт-сары түсті, көзқарасы немқұрайлы, бет мимикасы кедейленген (маска тәріздес бет)Сонымен қатар, науқас шашы сиреп, жылтыруы төмендеп және көп мөлшерде түседі. Жалпы науқастар апатиялы, баяу немесе тежелген. Ауыр гипотиреозға сөйлеудің тежелуі тән, тіпті кейде науқас аузында бірнәрсе бар секілді болады.
