Әож 372. 8: 811. 111 Шетел тілі сабағында интернет жүйесін қолданудың маңызы

ӘОЖ 372.8:811.111            

            

ШЕТЕЛ ТІЛІ  САБАҒЫНДА ИНТЕРНЕТ ЖҮЙЕСІН ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ

Пазилова Б.А.- аға оқытушы

(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік 

                                                                                                  қыздар педагогикалық университеті)

Аңдатпа:  Берілген   мақалада   қазіргі   заман   талабына   сәйкес   шетел   тілін   оқытуда 

Интернет желісін қолдану жайы, оның маңыздылығы, тиімділігі жөнінде сөз болады. Интернет 

шетел   тілін   үйренушілерге   аутентті   мәтінді   қолдануға,   тіл   тасушыны   тыңдауға,   олармен 

қарым-қатынас   жасауға   және   тілдік   ортаны   қалыптастыруға   септігін   тигізеді.   Интернеттің 

көмегімен   студент   фонетикалық,   грамматикалық,   лексикалық   жаттығулар,   оқуға   және 

грамматикаға арналған тесттермен жұмыс жасай алады. Ағылшын тілі сабағында материалды 

Интернеттен   пайдалана   отырып,   көптеген   дидактикалық   мәселелерді   шешуге   болады. 

Студенттерге   мультимедиялық   технологияларды   пайдалану,   оқып   жатқан   құбылыстар   мен 

обьект жайында толық және дәл ақпарат береді. Бұл білім сапасын арттырады, студенттердің 

танымдық   қызығушылықтарын   қанағаттандырады   және   жетілдіреді.   Оқытудың 

көрнекіліктерін жетілдіреді, тіпті қол жеткізе алмайтын материалды пайдалануға  мүмкіндік 

береді.   Студенттердің   жұмыс   істеуі   қарқынды   болады,   оқу   материалын   оқып-үйренуде 

жылдамдығын арттырады, студенттің сабақта және сабақтан тыс өз бетінше жұмыс істеуі үшін 

жұмыс көлемін ұлғайтады.

Тірек   сөздер:  Интернет   технология,    мультимедиялық     бағдарламалар,   компьютер 

технологиялары, ақпараттық технологиялар, шетел тілі.

                  Интернеттің   пайда   болуымен   біздің   өмірімізде   қарым-қатынас   жасаудың   жаңа 

мүмкіндіктері   уақыт   пен   кеңістікке   қарамастан   ашылды.   Бұл   күндері   электрондық   хат 

алмасулар, онлайн жүйесінде пікірталастар, мәтіндік чат және басқа да көп салалы ресурстар 

ашылды. Мысалыға Wikis, блогтар, бейнеконференциялар жүргізу үшін (Skype), суреттер мен 

бейнелік ұсыныстар (You Tube), виртуальды әлем, әлеуметтік желілер, Facebook және ұялы 

телефондарға ұсынастардың өсуі. Бұл желілерде отырып, қатынас жасауға болады.    

       Шет тілін оқытуда қазіргі заманғы технологиялар дәстүрлі сабақты өзгертуде оқытудың 

жаңа   жолдарын   әкелді.   Компьютерді   шет   тілін   үйренуде   1960   жылдардан   бастап   қолдана 

бастады. Оны пайдалану әдісі грамматикалық үлгілерді, сөздерді қабылдауда, есте сақтауда 

және   қайталауда   қолданды.   Ақырында   коммунативтік   әдіс-тәсілдің   пайда   болуымен   тілді 

қолдануға,  оқушыны қызықтыруға  және тілдік ортаны қалыптастыруға  көңіл бөлінді. Тілді 

үйренуде  көптеген  бағдарламалар  пайда  болды. Олар жаттығу ретінде  емес,  әртүрлі  тілдік 

ойындар,   мәтіндік   қалпына     келтірілген,   таңдау   мен   жауаптарын   бақылауға   арналған 

бағдарламалар және т.б.. Компьютер студентті тек оқу материалдарымен қамтамасыз етуші 

емес,   сонымен   қатар   оқытудың   тәсілі   ретінде   қолжетімділігі,   материалдарды   жинау   мен 

өңдеуде,   мәселелерді   шешуде   қолданыла   бастады.   Грамматикалық   материалды   тексеруде, 

мәтінді өңдеуде атақты бола бастады. Қазіргі таңда шет тілінде үйрету тек қана компьютерге 

және   сан   алуан   оқу   бағдарламаларына   ғана   емес,   Интернет   арқылы   басқа   да 

пайдаланушылардың қарым-қатынасында. Оған себеп технологиялық жетістіктер ғана емес, 

сонымен қатар педагогика мен методикадағы жаңа әдіс-тәсілдер.

Дидактикалық тұрғыдан Интернет екі негізгі компонентті енгізеді:

1.Телекоммуникациялық   пішіндер  (Интернет-технологияларға   қатысты,   электрондық   хат 

алмасулар, чат, жиындар, ICQ, веб конференциялар );

2.Ақпараттық ресурстар;

Телекоммуникациялық ресурстардан оқуға арналған Интернет ресурстардың айырмашылығы 

тек қана оқыту мақсатына арналған. Олар әр-түрлі пәндерде құрастырылған, сонымен қатар 

шетел тілінде де.

           Қазіргі кезде жаңа білім беру жүйесі интернеттің пайда болуы арқасында дамығанын 

барлығы да мойындайды. Көптеген әдіскерлер видеофильм, электрондық хат алмасулар (e-

mail), мультимедиалық презентация, анимациялық суреттер және т.б. көмегімен шетел тілінде 

монолог және диалог түрінде сөйлеу қабілетін қалыптастыратын жаттығуларды құрастырумен 

айналысып жатыр. Шетелде болмай, сол елдің тілінде сөйлей алу қабілетіне ие болу оңай емес. 

Сондықтан   оқытушының   маңызды   тапсырмасының   бірі   шетел   тілі   сабағында   жаңа 

технологиялардың   түрлі   амалдарын   қолдана   отырып,   сөйлеудің   шын   ситуацияларын   құру 

болып   табылады.   Шетел   тіліне   оқытуда   Интернет   беретін   мүмкіндіктер   мен   қызметтердің 

түрлері   төмендегідей:   Студенттер     үйреніп   жүрген   тілінде   электронды   пошта   арқылы   хат 

алысып,   виртуалды   қатынас   клубтары   –конференцияларға   қатынаса   алады,   Интернет 

талаптарында берілетін құжаттардағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындай алады, кез-

келген   ақпараттар   туралы   мәлімет   ала   алады,   бейнероликтерді   қалаған   тілінде   көру 

мүмкіндіктері бар, файлдар алмаса   алады, керекті құжаттарын дискіге жазып, мәліметтерді 

сақтай алады. Интернеттің тағы да бір мүмкіншілігі ақпаратты қандай да бір арақашықтықта 

тез арада жеткізу, сонымен қатар алынған ақпаратты түрлі тіл тасушыларға ауыстырып салуға 

болады.   Интернет   шетел   тілін   үйренушілерге   аутентті   мәтінді   қолдануға,   тіл   тасушыны 

тыңдауға,   олармен   қарым-қатынас   жасауға   және   тілдік   ортаны   қалыптастыруға   септігін 

тигізеді.   Интернеттің   көмегімен   студент   фонетикалық,   грамматикалық,   лексикалық 

жаттығулар, оқуға және грамматикаға арналған тесттермен жұмыс жасай алады. Ағылшын тілі 

сабағында материалды Интернеттен пайдалана отырып, көптеген дидактикалық мәселелерді 

шешуге   болады.   Студенттерге   мультимедиялық   технологияларды   пайдалану,   оқып   жатқан 

құбылыстар   мен   обьект   жайында   толық   және   дәл   ақпарат   береді.   Бұл   білім   сапасын 

арттырады, студенттердің танымдық қызығушылықтарын қанағаттандырады және жетілдіреді. 

Оқытудың көрнекіліктерін жетілдіреді, тіпті қол жеткізе алмайтын материалды пайдалануға 

мүмкіндік   береді.Студенттердің   жұмыс   істеуі   қарқынды   болады,   оқу   материалын   оқып-

үйренуде жылдамдығын арттырады, студенттің сабақта және сабақтан тыс өз бетінше жұмыс 

істеуі үшін жұмыс көлемін ұлғайтады.

        Шетел тілін қазіргі заманғы Интернет технологиялар арқылы оқытудың методикасы әлі 

қалыптасу кезеңінде. Ғылыми әдебиетте кең қолданылатын термин ол Интернет технология. 

Онымен   шетел   тілін   оқыту   методикасында   ұқсас   түрлерін,   әдістерін,   тәсілдерін   Интернет 

желілерде   ресурстарды   пайдалануда   түсінуге   болады.   Интернет   желісіндегі   ақпараттық 

ресурстар әр-түрлі тілдерде аудио-визуальды , мәтіндік материалдармен қамтамасыз етілген.

Ақпараттандырудың қазіргі кезеңінде әрбір студент,   оқытушы ақпараттық технологияларды 

тиімді қолдана білуі, интернет ғаламдық желісін пайдалана алуы тиіс. Бүкіләлемдік жүйенің 

кең   мүмкіндіктерін   қолдану   арқылы   студенттердің   қарым-қатынас   құзіреттілігі   іс-әрекет 

барысында қалыптасады. Оқыту мазмұнының ғылыми негізін меңгеру іс-әрекет әдістерімен 

байланысты. Кез-келген іс-әрекет түрін меңгеруде оны психологиялық теориясымен орындау, 

әрекет   ету   кезінде   байқалады.   Мысалы   сөйлеу   әрекетін   студент   шынайы   қарым-қатынаста 

меңгереді. Оны компьютерлік телекоммуникация құрайды. 

Оқыту  үдерісінде интернетті қолдану мынадай мақсаттарды шешеді:

-сабақтың мазмұнын жүйеге қосуға, оқыту бағдарламаларын кіріктіруге;

-жоба бойынша жұмыстарда өз бетінше мәліметтер іздеуге;

-өз бетінше шетел тілін үйренуге және терең меңгеруге;

- біліктілік емтихандарына өз бетінше дайындалып, тапсыруға;

-шетел тілінде қарым-қатынас жасаудың жаңа формасы ретінде;

-білім,білік, дағдының арақашықтығын анықтауда;

-оқытушының жетекшілігімен арнайы шетел тілінен қашықтықтан оқуға;

Шетел тілін оқытудың негізгі мақсаты-коммуникативтік құзіреттілікті қалыптастыру, басқа 

мақсаттары (білім беру, тәрбиелік, жетілдіруші ) осы негізгі мақсатты жүзеге асыру кезінде 

іске   асады.   Коммуникативті     тіл   табу   білім   алуда   қатынаста   және   мәдениаралық   қарым-

қатынасын   қалыптастыру   қабілеттіліктерін,   яғни   Интернеттің   басты   қызмет   атқаратыны 

болып табылады. Қатынассыз Интернеттің мәні жоқ-бұл халықаралық кроссмәдени қоғам, 

онда миллиондаған адамдар бір уақытта бір-бірімен электронды түрде қатынас жасай алады. 

Шетел   тілі   сабағында   оған   қосыла   отырып,   біз   шынайы   қарым-қатынастың   моделін 

құрастырамыз.   Студенттер   Интернетпен   қатынас   жасай   отырып,   тілдік   ортада     өмірлік 

жағдаяттарға тап болады. Алғашқысында олар түсінуге, мазмұнын және мағынасын айтуға 

көп   көңіл   бөледі.   Интернетті   білім   алудың   көмекші   техникалық   құралы   екендігін   және 

жетістіктерге жету үшін оны оқу үрдісінде сауатты қолдану керек екендігін ұмытпау керек. 

Шетел   тілін   үйренуде   Интернет   сөйлеу   әрекетінде   мүмкіншіліктері   мен   қабілеттерін 

қалыптастыруға     көмектеседі.   Сонымен   қатар   сөздер   мен   грамматиканы   меңгеруде   де 

тиімділігін   көрсетеді.   Интернет   әлеуметтік   және   психологиялық   ахуалдарын   жетілдіреді. 

Олардың өздеріне деген сенімділіктері  артады, ұжымда жұмыс істеу  қабілеттіліктері және 

де білім алуларына жағымды атмосфера құрады. Интернет қорларын қолдана отырып, оқу 

үрдісінде  біраз дидактикалық  тапсырмаларды  ағылшын тілінде  шешуге  болады. Олар оқу 

қабілеттерін қалыптастырады, Интернет желісіндегі дыбыстық аутентті мәтіндерді тыңдап, 

түсінуге   тырысады,   монологты   және   диалогты   сөйлеуде   мәселелік   талқылауды   үйренеді, 

реферат және шығарма жазуға, жазбаша жауап қайтаруға үйренеді,сөздік қорын дамытады, 

мәдени білімдерін толықтырады, тілін оқып жатқан елдің мәдениетімен, саясатымен және 

салт-дәстүрлерімен   танысады.   Коммуникативті   технологиямен   жұмыс   істеген   кезде 

оқытушының ролі ауысады, оның басты міндеті –студенттің жетілуіне және творчестволық 

ізденістеріне бағыт-бағдар беріп отырады. Студенттер өз беттерімен көбірек ізденуге, білім 

алуға тырысады. Шетел тілін үйренуде интернет мүмкіндіктерін пайдалану студенттердің өз 

бетімен   тіл   меңгеріп,   ізденуіне   мол   мүмкіндіктер   береді.   Интернетті   тілдерді   оқытуда 

қолданудың біраз себептері бар. Ең негізгісі интернетте қатынас жасаудың лингвистикалық 

табиғаты тілді үйренуде алға жылжу болып табылады. Келесі мүмкін болып табылатын себеп 

жазуға   үйренуге   жағдай   жасайды.   Үшінші   мүмкін   болатын   себеп   студенттердің 

қызығушылықтарын   тудырады.   Төртінші   себеп   студенттердің   болашақтағы   жетістіктеріне 

компьютерде   жұмыс   істеу   қабілеттерін   дамыту   керек.   Интернетті   қолдану   бізге   мол 

мүмкіндіктер   берсе   де,   студенттерге   сабақ   үстінде   тапсырма   бергенде   көп   бостандық 

берілмеуі   керек   және   оқытушы   жағынан   бақылау   болуы   керек.   Интернетті   қолдануда 

қаржылық себеп,  яғни  шетел  тілінде  оқитын  сыныптарда  компьютердің  және  интернеттің 

жоқтығы,   тағы   бір   себебі   кейбір   мұғалімдердің     компьютерден   үстірт   білімдері   бар. 

Оқытушының компьютерлік сауаттылығы болуы керек және компьютерде жұмыс істей алуы 

керек.   Интернеттің   ең   басты   ерекшелігі   жаңа   ақпараттар   алуда   және   жаңа   аутентті 

материалдардың   көптігі,   мысалыға,   жаңа   оқиғалар,   атақты  адамдардың  өмірінен  қызықты 

деректер, қазіргі заманғы өлеңдердің сөздері, жарнамалар, мәзірлер, транспорт қозғалысының 

күнтізбесі, оқу-бағдарламалық бейнероликтер. Көптеген студенттер тілді тасушылардың екі 

қабатты   коттедж   үйлерде   тұрғанды   қалайтындығын,   сондықтан   «downstairs,   upstairs»   –

(бірінші   қабатта,   үстінде)   оларға   тән   екендігін,   үйлердің   айналасында   қоршалған   шарбақ 

болмайтындығын   “hedge“-   “тірі   шарбақ   “-яғни   тал-шыбық   және   бұталар   мұқият   кесілген 

пайдаланатындығын   немесе   олар   үйлерінің   алдында   көкке   шығатындығын,   онда   онша 

танымал емес адамдар жиналып, ашық отта (barbeque) ет қуырады, ал қонақтар өздерімен 

бірге түскі ас (pot luckdinner) әкелетіндігін біле бермейді. Ал, келесі күні олар үй иелеріне 

алғыс  хаттарын   (thankyouletters)  жақсы  уақыт  өткізгендері   үшін  жібереді.   How  do you   do 

біреумен   бірінші   рет   амандасып   отырса   қолданылады.   Hi,   Hello-жақын   туыстары   мен 

достарына   қолданылады.Интернет   қорларын   пайдалана   отырып   оқытуды   жаңа 

педагогикалық   технологияларға   жатқызуға   болады.   Оны   шетел   тілін   оқытуда   қолдану 

студнттердің   және   оқушылардың   танымдық   белсенділіктерін   жетілдіреді,   оқу   үрдісі 

қызықты, тиімді өтеді. Ақпараттың сексен пайызы интернетте ағылшын тілінде енгізіледі, 

сондықтан   ағылшын   тілі   сабақтарында   интернетті   пайдалана   отырып   оқу   өзекті   тақырып 

болады.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1.Нұрлыбай А.М., Ниязбекова А.А. «Ағылшын тілі сабағында интернет ресурстарын қолдану 

тәсілдері »

2.Павлова   Е.А.   «Преимущества   использование   Интернет-ресурсов   при   обучении 

иностранному языку»

3.Карташова А. «Использование интернета в обучении иностранному языку»

4.Интернет желісі                                     

5.Ұлтанбекова.Е. 

«Ағылшын тілі сабақтарында жаңа әдіс тәсілдер арқылы студенттердің 

таным қабілеттерін арттыру жолдары». 

РЕЗЮМЕ

            

Пазилова Б.А.- старший преподаватель

(г.Алматы, Казахский государственный женский педагогический университет)

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИНТЕРНЕТ ТЕХНОЛОГИИ В ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННОМУ 

ЯЗЫКУ 

В   статье   рассматривается   использование  Интернет  технологий  в   обучении 

иностранному языку в современном мире, его полезность и эффективность. Оно проявляет 

большой интерес учащихся к обучению языку.

Ключевые   слова:  Интернет   технология,  мультимедииные   программы,   компьютер 

технология, информационная технология, иностранный язык. 

SUMMARY

Pazilova B.A.-senior teacher

(city Almaty, Kazakh state women’s teacher training university)

 THE USE OF 

INTERNET SYSTEM IN TEACHING FOREIGN LANGUAGES

This article is considered Internet system in teaching foreign language in modern world, its 

usefullness  and effectivеness. It considers effective ways of teaching at the English lesson.

Keywords: Internet system, multimate

 program, computer technology, information technology , foreign 

language.