Әож 619: 613. 287. 5 СҮТ Өнімдерінің антибиотиктермен ластануы
жүктеу/скачать 0,95 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ЗАГРЯЗНЕНИЯ МОЛОЧНЫХ ПРОДУКТОВ АНТИБИОТИКАМИ
- Авторлар туралы мәлімет
| ӘОЖ 619:613.287.5 СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ АНТИБИОТИКТЕРМЕН ЛАСТАНУЫ Алиева Гульнур Козыевна - Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, ветеринариялық санитария кафедрасының оқытушысы, ветеринария ғылымының магистрі. Ошакбаева Назым Мырзагалиқызы – А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің ветеринарлық ғылымдарының магистрі, PhD докторанты
Бұл мақалада отандық ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші кәсіпорындар өздерінің технологиялық регламенттеріне сәйкес антибиотиктерді қолдануы, сонымен қатар алынған өнімнің адам өміріне қауіпсіз болуына кепілдік беруі керек екендігі туралы айтылады. Бұл қауіпті химиялық қосылыстар қалдық құрамы дайын өнімдерде арнайы нормативтік құжаттарға сәйкес, шектеулі жіберілетін мөлшерден аспау керек. Өнеркәсіптік шикізаттың антибиотиктермен ластану қауіпін төмендету үшін, бақылау жүйесі барлық сатыда, яғни өндірістен бастап, өнімді сатуға дейінгі кезеңді қатаң бақылау керек. Осының нәтижесінде жануар өнімдері мен шикізаттарындағы қауіпті қосылыстарды жалпы бақылау әдістері қатаң талаптар қояды, яғни жоғары сезімталды анықтау түрлері, алынған нәтижелер дәл және нақты болу керек. Мал шаруашылығы өнімдерінің антибиотиктермен ластануы мәселелері ұлттық талқылауда ғана емес, сонымен қатар халықаралық деңгейде шешу жолдарын қарастырады. Бірақ мәселенің өзектілігіне қарамастан, қалыптасқан жағдайды кешендік бағалау өте қиын сипатта, өйткені токсиканттар саны мен оларды бақылау қалыпты деңгейде емес. Сондықтан, жоғары сапалы мал шаруашылығы шикізаты мен биологиялық құнды азық түлікті алу мақсатында жоғары, тиімді кешендік бақылау талап етіледі. Антибиотиктерге бақылау жасау жүйесінде негізгі қиындықтардың туындауы, ол адам денсаулығының жағдайына химиялық қосылыстардың нақты әсері туралы ақпаратты жинау мәселелері. Бұл ең алдымен адам мен антибиотиктер арасында «биологиялық сүзгіш» - жануарлар болғандықтан. Жануарлар ұлпаларында алғашқы қосылыс қалдықтарымен қатар, әртүрлі метаболиттік қалдықтардың болуына байланысты Негізгі сөздер: сүт; антибиотик; сапа; сүт өнімдері.
Алиева Гульнур Козыевна – м.в.н., преподаватель кафедры ветеринарной санитарии Костанайский государственный университет имени Ахмета Байтурсынова Ошакбаева Назым Мырзагалиевна – м.в.н., PhD докторант, Костанайский государственный университет имени Ахмета Байтурсынова В данной статье говориться об отечественных производителях сельскохозяйственной продукции, использующие в соответствии со своим технологическим регламентом антибиотики, а так же их обязанностях гарантировать безопасность полученной продукции для здоровья населения. Остаточное содержание этих потенциально опасных химических соединений в готовой продукции не должно быть выше предельно допустимых уровней, определенных нормативной документацией. Снизить риск загрязнения продовольственного сырья антибиотиками можно только при эффективной системе контроля на всех стадиях — от производства до реализации. Вследствие этого к методам массового контроля вредных соединений в сырье и продуктах животного происхождения предъявляются жесткие требования - они должны обеспечивать высокую чувствительность, селективность определения; достоверность и воспроизводимость получаемых результатов . Проблема загрязнения животноводческой продукции антибиотиками является предметом обсуждения, как в национальных, так и в международных масштабах. Однако, несмотря на высокую актуальность проблемы, комплексная оценка сложившейся ситуации носит фрагментарный характер, сведения о наличии токсикантов и контроль за ними недостаточен. Поэтому настоятельно требуется высокоэффективный комплексный подход к решению проблемы получения высококачественного животноводческого сырья и биологически полноценных продуктов питания. Основная трудность в системе контроля за антибиотиками заключается в проблематичности сбора информации о влиянии тех или иных химических соединений на состояние здоровья человека. И связано это, прежде всего с тем, что между антибиотиком и человеком находится ≪
≫ - животное, в тканях которого могут содержаться не только остатки первичного соединения, но и остатки различных метаболитов. Ключевые слова: молоко; антибиотик; качество; молочные продукты. POLLUTION DAIRY ANTIBIOTICS AliyevaGulnur Kozyevna - a magister of Veterinary Sciences, the teacher of chair of veterinary sanitation, Kostanay state university after A. Baytursynov, Oshakbayeva Nazym - Master of Veterinary Science, PhD doctoral Kostanay State University after A.Baitursynov This article refers to the domestic products of agricultural products, used in accordance with its technological regulations antibiotics, as well as their responsibilities to ensure the safety of the resulting products for the health of the population.The residual content of these potentially hazardous chemicals in the final product shall not exceed the maximum permissible levels of certain regulatory documents . Reduce the risk of contamination of raw food antibiotics can be effective only when the control system at all stages - from production to sales . Consequently, methods to mass control harmful compounds in the raw materials and products of animal origin strict requirements - they need to provide high sensitivity, selectivity determination , reliability and reproducibility of the results. The problem of contamination of animal products antibiotics is the subject of discussion , both in national and international scale. However , despite the high relevance of the problem , a comprehensive assessment of the situation is fragmented , information about the presence of toxicants and insufficient control over them . Therefore, we strongly requires a highly integrated approach to solving the problem of obtaining a high-quality animal raw materials and biologically valuable food . The main difficulty in the control system for antibiotics is problematic collect information about the effects of certain chemicals on human health .And this is due primarily to the fact that between the antibiotic and the man is " biological filter " - animal tissue which may contain not only the remnants of the initial connection , but the remnants of different metabolites . Key words:: milk, antibiotic; quality;dairy products.
Еліміздің сүт ӛндіру саласында аздаған ілгерілеулер, оңды ӛзгерістер болып жатқанымен, шешілмеген мәселелер табылады. Ол –
халықтың денсаулығы, нәрлі сүтті пайдалану кӛрсеткішін кӛбейту, фермерлік шаруашылықтардың жұмысын тиімді ұйымдастыру, сүт саудасы, жаңа сауылған шикі сүтті қабылдауды орталықтандыру, т.б.
Соңғы кезде сиырлардан жоғары кӛрсеткішті сүт алу мақсаты күшейгендіктен сиырлардың ауруы кӛбейді, соған байланысты антибиотиктерді де қолдану жиіленді. Антибиотиктермен емделген сиырлардың сүтін
белгілі бір уақыт ӛткеннен кейін ғана қолдануға болады. Антибиотиктердің түрі мен мӛлшеріне қарай ұсынылатын карантин орташа есеппен 4 - 5 күн. Кӛп жағдайда карантин күндері сақталмай ауру мал сүті сүт ӛндірістеріне жіберіліп жатады. Сүт ӛңдейтін кәсіпорындар үшін антибиотик қалдықтары қауіпті, ӛйткені олар ашыту кезінде ӛндірістік процесті бұзуы мүмкін, сонымен қатар бӛгде патогенді микрофлораның кӛбеюіне әкеледі. Сондықтан , олардың әсері үлкен шығын әкелуі мүмкін. Сүт шикі затында антибиотик құрамын бақылаудың тиімді әдістерін таңдау –
шикізат ӛндеуші және шикізат шығарушылар үшін ӛзекті мәселе болып табылады.
Адам организміне азық ӛнімдері арқылы антимикробтық заттардың жүйелі түрде түсіп отыруы ӛте қауіпті, кейбір ферменттердің жұмысын баяулатады, ішіктегі микрофлораны ӛзгертеді.
Кейбір мәліметтерге қарағанда, сүтті сусын ретінде пайдалану жағынан Қазақстан ең тӛменгі орында тұр. Ұлан - байтақ жеріміз, мықты әлеуетіміз бола тұра, ата - бабамыздан қалған асты дұрыс пайдаланбау әрине, ұят. Сондай - ақ, қауіпсіз пайдалы сүтті пайдалану жолындағы негізгі проблемалардың бірі –
сүттің арнайы орындарда және тиісті жағдай жасалмаған жерлерде сатылуының шешілмеген мәселесі, бұл ересек адамдардың, әсіресе, балалардың денсаулығына күн сайын ӛз зиянын тигізуде. Ӛйткені, сүт ең алдымен балаларға арналған ӛнім. Қазақстан Республикасының нормативтік - құқықтық актілерінде белгіленген, қолданыстағы нормалары мен ережелерінің орындалуын қатал бақылау қажеттігі ұдайы айтылып келеді. Сүттің қауіпсіздігін растайтын тиісті құжаттарсыз сүт сату фактілері Қазақстандағы ӛркениетті сауданың дамуына қайшы келеді. Пайдалы сүт –
инфекциялық тараптан да қауіпсіз, дәрумендері, минералдары, кальцийі және ақуызы қажетті мӛлшерде сақталған, ӛңделген және қапталған ӛнім, оның сапаға сәйкестігі техникалық регламентпен расталады.
Сүт ӛнеркәсібі халық шараушылығының маңызды саласы, сондықтан сүт және сүт ӛнімдерін ӛндіру тиімділігі халықтың ӛмір сүру деңгейіне әсер етеді.
Сүт тағамы азық түлік нарығының құрамдас бӛлігі ретінде экономикалық жүйе қандай болса да, күнделікті сұранысқа ие және кез келген нарықта тұрақты орын алады. Қазақстан бұрын осы бір аса бағалы тағамдық ӛнімді ӛте кӛп ӛндіру, кӛп тұтынуы мен ерекшеленетін.
Сүт –
табиғаттың ең құнды ӛнімі. Адам ағзасы оның құрамындағы қоректік заттардың 98 - 99% пайдаланады. Сүттің жоғары қоректік қасиеттерін келесі деректерге қарап білуге болады: 1 литр сүт құрамындағы белок мӛлшері - 15 грамм сиыр еті, немесе тауықтың 5 жұмыртқасы, немесе 1 кг. нан құрамындағы ақуызға тең.
Сүттің жарты литрі адамның амин қышқылдарына деген тәуліктік қажеттілігін қанағаттандырады, ал сүттің 1 литрі адамның май, кальций, фосфор, рибофлавинге қажеттілігін толық, белокқа қажеттілігін жартылай, ал аскорбин қышқылы, ретинол, тиаминге қажеттілігінің 1/3 бӛлігін қамтамасыз етеді.
Ӛнімнің сапасы мен шығымы тек сүт құрамындағы компоненттер мӛлшеріне ғана емес, сонымен бірге физикалық - химиялық, технологиялық қасиеттерге де байланысты, ал олар әр түрлі жағдайлармен анықталады.Сүт ӛңдеу ерекшелігіне, құрамындағы май, майсызданған, құрғақ сүт қалдығының мӛлшеріне үстеме толықтырғыш заттар қосу және ыдыстарға құюына байланысты топтарға бӛлінеді.Пастерленген, стерилденген және қорытылған сүт ӛндіріледі.
Шикізатты қабылдау және бағалау жұмыстары мемлекеттік талаптарға сәйкес жүргізіледі, яғни сүт тек дені сау малдан алынады, қосымша иісі жоқ, қышқылдығы 20°Т тӛмен және стандарттық басқа талаптарына жауап беруі керек.
Сүтті тазалауды кір тазалағышта, ал нормалауды –
нормалайтын сүт айыратын қондырғыда жүргізеді де, кейін 20 секунд ішінде 76°С температурада табақшалы қондырғыда пастерлейді. Сүт кілегейінің тұнып қалуына жол бермеу мақсатында, тазалаған жылы сүтті гомогенизациялайды.
Қазіргі уақытта мемлекетте сүт ӛндірісі тұрақтанып, сүт және сүт ӛнімдері ӛнеркәсібі дамып келеді.Оның бір жылдық орташа ӛсімі 4,95% құрайды.Сүт ӛнеркәсібі жыл сайын ӛсіп отырғанымен, отандық сүт ӛнімдерін ӛндірушілер нарықтағы сүт және сүт ӛнімдеріне сұранысты толық қанағаттандыра алмай отыр. Осыған байланысты сүт ӛнімдері импортының үлесі қарқынды дамуда.
Еліміздегі сүт ӛнімдері импортының кӛп бӛлігін ірімшік, қойытылған сүт,
құрғақ сүт, сары май алады.
Сүт ӛнеркәсібіндегі экспорт кӛлемінің тӛмендеуіне әсер ететін негізгі себептер: құрғақ сүтті тұтыну кӛлемінің ӛсуі және отандық ӛнімдердің бағалық бәсекеге қабілетсіздігі болып табылады.
Оның басты себептері, біріншіден, сүт кәсіпорындарының ӛндірістік сүт қуаты тӛмен болуы болса, екіншіден, шетелден (әсіресе, Ресей, Беларусия, Қырғызстан сүт ӛнімдері) келетін, арзан бағалы қантты йогурттар мен басқа да сүт ӛнімдері жаппай сұранысқа ие.
Алыс жақын шетелден арзан бағамен келетін сүт ӛнімдері (йогурт, қатты ірімшік, сүзбе және т.б) ішкі нарықта жоғары сұранысқа ие.
Сүт және сүт ӛнімдерін ұлттық мӛлшер бойынша 1 адам жылына 260 келі, медициналық мӛлшер бойынша 405 келі тұтынуы керек болса, ал нақты тұтыну жылына 3
200 келіні құрайды. Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша, Қазақстан жылына 5 млн. 400 мың тонна сүт ӛндіреді. Осы ӛндірілген сүт кӛлемі Қазақстан халқының және басқа да ұлттық шаруашылық салаларының нақты тұтынуларын қамтамасыз етуі керек. Бірақ, қалай дегенде, жыл сайын импорт ӛнімдері кӛбейе түсуде. Мәселен, 2011 жылы құрғақ сүттің импорты 24
664 тонна, яғни, 90 пайызды құрады, қоюлатылған сүт –
75, сыр және ірімшік – 59, сары май –
34 пайыз. Кӛрсетілген бұл мәліметтер Қазақстан әлі де ӛз - ӛзін тұтастай сүт және сүт ӛнімдерімен қамтамасыз ету мәселелерін шешпегендігін кӛрсетсе керек.
Сүт Одағының мәліметтері бойынша, қазіргі таңда отандық сүт және сүт ӛнімдері халықты сапалы
ӛнімдермен толық қамтамасыз ете алмайды. Ӛндірілген шикізаттың тек 1 \ 3 бӛлігі ӛнеркәсіптік қайта ӛңдеуден ӛткізіледі. Отандық кәсіпорындар оралған сүт ӛнімдерімен тұтынушылардың қажеттіліктерінің тек 27% қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасында сүт және сүт ӛнімдерін ӛндірумен ӛнеркәсіптік негіздегі ауыл шаруашылық кәсіпорындары, шаруа қожалықтары және үй шаруашылықтары айналысады.
Сүт және сүт ӛндірісінің 90% үй шаруашылығында ӛндіріледі, сол себепті ең алдымен ӛнеркәсіп кәсіпорындары шаруадан алатын шикізаттың сапасын жоғарылату үшін бағасына, тасымалдау құнына, тапсырыс уақытына келісімді алдын - ала жасасуы қажет. Негізінен үй шаруашылығында ӛндірілетін Қазақстандық сүт сапа стандарттарына жауап бермейді.
Осы құрылған жеке үй шаруашылықтарын басқару қиын, ал ондағы мал басы жалпы сиыр санының 90 пайызын құрайды.. Бұл ӛз кезегінде ӛндірген сүттің сапасын арттырады, сапалы сүттен сапалы сүт алуды қамтамасыз етеді.
Сүт, ет және басқа да мал шаруашылығы ӛнімдерінде антибиотиктердің қалдық санының болуы бактериялық зерттеу нәтижелеріне әсер етеді, сондықтан антибиотиктердің қалдықтарын анықтау санитарлық гигиеналық қатынаста маңызды.
Антибиотиктердің қалдық құрамы ферментативтік процесс пен пастеризация тиімділігін дұрыс бағалауға кедергі туғызады. Осыған орай алынған мәліметтерге сәйкес, мал шаруашылығы ӛнімдеріне антибиотиктердің түспеуін қатаң бақылауға алу керек. Сонымен қатар мал шаруашылығы мен ветеринарияда қолданатын дәрілердің номенклатурасы қарастырылып отыру керек. [1,2]
Кӛптеген елдерден алынған мәліметтерге сәйкес, сүт жән сүт ӛнімдерінде антибиотиктердің қалдық құрамының таралуын бағалау қызығушылық тудырады. Антибиотиктерді анықтау антибиотиктерді қолдануды тоқтату уақытына, жануарлардың жағдайына климаттық жағдайға, жыл мезгіліне байланысты болады.
Антибиотиктер мал шаруашылығында ет, сүт және азық ӛнеркәсіптерінде жануарларды аурудан емдеу үшін ғана емес, олардың алдын алу мен оларды ӛсіру үшін де қолданады. Кӛптеген елдер антибиотиктерді адамдарға қарағанда жануарларға кӛп қолданады.
1943 жылы Кеңес ғалымы Миненков А.Р микробтық препараттардың жануардың ӛсуіне әсер ететінің айтты. Күн сайын торайлар мен балапандарға кішкене мӛлшерде азотобактерді беру арқылы олардың денесінің ӛсуі мен салмақ қосуы байқалады (15 -20%).
Ӛткен ғасырдың ортасында антибиотиктерге кӛп үміт артты. Антибиотиктерді кӛп қолдану салдарынан дизбактериоз аурулары кӛбейді.
Қазіргі таңда антибиотиктерді ауыл шаруашылығы жануарларына кӛп қолдану нәтижесінде жалпы денсаулықты сақтау үшін адамдарға қауіп тудыруы мүмкін, жануарлармен байланыс жасағанда қоршаған ортада жұғуы мүмкін, нәтижесінде адамдар антиотикті –резистентті бактериялардан туындайтын инфекциялық аурулар болуы мүмкін,оларды емдеуге қиын болады.
Антибиотиктердің ӛсуін жылдамдату адам денсаулығына зиян, 2006 жылдан бастап Евроодақ елдерінде антибиотиктер
арқылы жануарларды жылдам ӛсіру үшін қолдануға тиым салынған
Дүние жүзілік денсаулықты сақтау ұйымы жануарларды азықтандыруға медициналық құндылығы жоқ антибиотиктерді қолдануға рұқсат береді
Кӛптеген ғалымдардың айтуы бойынша азық түліктер арқылы адам организміне антибиотиктердің түсуіне жол бермеу керек. Ӛйткені олар токсикалық әсер мен аллергиялық реакция мен дизбактериоз тудыруы мүмкін. Ең қауіпті аллергендер пенициллин, стрептомицин мен олеандомицин. Стрептомицин мен тетрациклин аяғы ауыр әйелдерге тератоген ретінде әсер етіп, ұрықтың дамуына аномалиялық әсер етеді. Ветеринарияда кӛп қолданатын хлорамфеникол (левомицитин)сезімтал адамдарда токсикоз, апластикалық анемия, лейкомия тудыруы мүмкін.
Микроорганизмдерде антибиотиктерге резистентті механизмнің құрылуы әртүрлі екені белгілі. Антибиотиктердің әсер ету орнының модификациясына байланысты микроорганизмдер қабылдағыш болмайды.
Антибиотикке резистентті құрлымдар нәтижесінде микроорганизмдердің резистентті штамдары туындайды. Антибиотик организмге түскеннен кейін, ол микроорганизмге әсер ете бастайды.
Кальницкая О.И зерттеулерінің мәліметтері бойынша азық түлікті термикалық ӛндеу антибиотиктерді толығымен жоймайды.
Антибиотиктердің қалдық саның бақылау мәселелері кӛп зерттелмеген, қазіргі таңда ӛзекті мәселелердің бірі болып отыр. ДСҰ - на ену үшін мамандар азық қауіпсіздігін бақылау керек. Шығарылатын және қолданатын антибиотиктердің саны ӛскен сайын, олар азық түлікке де кӛп түседі. Сондықтан антибиотиктерден келетін зиян ӛп, сол үшін азық түлікте антибиотик қалдықтарын ветеринариялық санитариялық сараптаушылар дұрыс тексеру керек /33/.
Нестеренко И.С ойы бойынша қазіргі таңда ветеринариялық дәрілік құралдарды оның ішінде тетрациклин, сульфаниламид, нитроимидизол, пеницилин топтарының антииотиктерін анықтайтын скринингті жүйе (иммунохимиялық және храматографиялық) мен дәлелдейтін (масспектрометриялық және храмотографиялық )әдістер.
Сүт және сүт ӛнімдерінде пенициллин, тетрациклин, стрептомицин, неомицин т.б антибиотиктер анықталады.
Пенициллин – медицинада және ветеринарияда инфекциялық, ірінді процесстерді емдеу үшін кеңінен қолданады. Айта кету керек қазіргі таңда пенициллин ветеринарияда кӛп қолданатын антибиотиктердің бірі, сондықтан олар сүттің құрамында жиі кездеседі. Ережеге сәйкес сиыр сүтінің құрамындағы пенициллиннің шекті жіберілетін мӛлшері - 3,5мкг/л (0,006 бірлік/г) Әртүрлі сиырлардан алынған сүттерді жинау нәтижесінде, олар барлығы ластанады. Мысалы, маститтен пенициллинмен егу арқылы емделген сиырдың сүті –
сау малдан алынған 1000л сүтті ластауы мүмкін. Пенициллинмен ластанған сүттен жасалған сүт ӛнімдері, әсіресе ірімшік құрамында бұл антибиотик жоғары концентрацияда кездеседі. Сүтті қыздырғанда пенициллин жоғары температураға тӛзімді. Антибиотикпен егілген сиыр организмінен пенициллин 2 - 5 күн ішінде бӛлініп шығып, алынған ӛнімдер қауіпті, ластанған болады. Ал маститпен ауырған малдарда 6 -11
күнге дейін пенициллин организмде сақталады. . [4]
Тетрациклин – кең қолданатын антибиотиктер топтары. Медицина мен ветеринарияда ең кӛптаралған түрі ол, хлортетрациклин(биомицин), окситоциклин және олардың туындылары. Осы антибиотиктерді негізінен жануарларды ӛсіруді жылдамдату үшін қолданады. Бұл антибиотиктер сүт және сүт ӛнімдерінде кӛп анықталады.
Стрептомицин –
табиғи антибиотиктер, олар
аминогликозидтарға жатады.
Стрептомициннің емдік препарат ретінде кемшілігі –
бактериялардың оған үйреніп, басқа тӛзімді түрлерінің
пайда болуы. Стрептомицин сүт және сүт ӛнімдерінен кӛп табылады. Адам оранизміне тамақ арқылы түскен жағдайда май алмасуды, цитохромоксидазаның белсенділігін басады.
Шикі сүттің құрамында антибиотиктердің болуы сүт қышқылды сусындар мен ірімшіктерді дайындау процессіне қатысатын сүттің микрофлора мен ферменттерін ӛзгертеді, сүттегі ферменттік процесс пен пастеризация тиімділігін бағалауға кедергі болады. Сонымен қатар,
сүт
құрамындағы антибиотиктер сүт және сүт ӛнімдерінің сапасын бактериологиялық зерттеу кезінде қиындық тудырады. [1,3]
Мал шаруашылығы ӛнімдерінің антибиотиктермен ластануы мәселелері ұлттық талқылауда ғана емес, сонымен қатар халықаралық деңгейде шешу жолдарын қарастырады. Бірақ мәселенің ӛзектілігіне қарамастан,қалыптасқан жағдайды кешендік бағалау ӛте қиын сипатта, ӛйткені токсиканттар саны мен оларды бақылау қалыпты деңгейде емес. Сондықтан,жоғары сапалы мал шаруашылығы шикізаты мен биологиялық құнды азық түлікті алу мақсатында жоғары, тиімді кешендік бақылау талап етіледі. Антибиотиктерге бақылаужасау жүйесінде негізгі қиындықтардың туындауы, ол адам денсаулығының жағдайына химиялық қосылыстардың нақты әсері туралы ақпаратты жинау мәселелері. Бұл ең алдымен адам мен антибиотиктер арасында «биологиялық сүзгіш»
- жануарлар болғандықтан. Жануарлар ұлпаларында алғашқы қосылыс қалдықтарымен қатар, әртүрлі метаболиттік қалдықтардың болуына байланысты[5].
Әдебиеттер: 1. Дискуссия: ≪Выгоды от антибиотиков намного перевешивают ихнегативные аспекты≫ , -
полагает NCC // Ветеринарный консультант. - 2003.
2. Инструкция по применению антибиотиков при
выращивании и откорме сельскохозяйственных животных. // Ветеринарные препараты : Справочник. - 1998.-
М. - С. 22 -25.
3. Костюковский, Я.Л. Методы определения антибиотиков в пищевых продуктах / Я.Л. Костюковский, Д.Е. Маламед // Медицинский реферативный журнал. - 2000. - Разд. УП. - № 5.
- С.29
- 36.
4. Позняковский, В.М. Гигиенические основы питания, безопасность и экспертиза пищевых продуктов / В.М. Позняковский. - Новосибирск: Сиб. универ. изд - во, 20
12. —
556 с.
5. Романенко, Г.А. Проблемы продовольствия и здорового питания / Г.А. Романенко // Вестник Российской академии наук. - 2014. - № 5. -
References: 1.Diccusiy: ≪ Benefits from antibiotics far outweigh their negative aspects ≫ , - NCC // supposes the Veterinary consultant. - 2003. 2.Instruction on application of antibiotics at growing and fattening of agricultural animals. // Veterinary preparations : are reference Book. - 1998.- М .- 22-25. 3.KostikovskyY.LMethods of determination of antibiotics are in the food products / of, // the Medical abstract magazine. - 2000. it is Division of УП . -
№ 5. - С .29 - 36. 4.Poznykovsky V.M. Hygienical bases of feed, safety and examination of food products / of.it is Novosibirsk: 2012. - 556 5.Romanenko G.A, Г .
. Problems of food and healthy eating / of // is Announcer of the Russian academy of sciences. - 2014. - № 5. - 434 Авторлар туралы мәлімет Алиева Гульнур Козыевна - А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің ветеринарлық санитария кафедрасының мұғалімі, ветеринарлық ғылымдар магистрі, + 77027034999,e-mail:Gukan.83@mail.ru Ошакбаева Назым Мырзагалиқызы – А.Байтұрсынов атындағы Қостанай Мемлекеттік Университетінің ветеринарлық ғылымдар магистрі, PhD докторанты, +77027981500, e -mail: nazym_07@inbox.ru Алиева Гульнур Козыевна – м.в.н., преподаватель кафедры ветеринарной санитарии Костанайский государственный университет имени Ахмета Байтурсынова, , 87027034999,e- mail:Gukan.83@mail.ru
жүктеу/скачать 0,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|